ਜਨਨੀ ਝੂੰਮਰ
ਜਨਨੀ ਝੂੰਮਰ ਵੀ ਜਨਨੀ ਝੁਮੈਰ [1] ਝਾਰਖੰਡ ਦੇ ਛੋਟਾ ਨਾਗਪੁਰ ਪਠਾਰ ਖੇਤਰ ਦਾ ਇੱਕ ਨਾਗਪੁਰੀ ਲੋਕ ਨਾਚ ਹੈ। ਇਹ ਔਰਤਾਂ ;'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਨਾਚ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਸੰਗੀਤ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੰਡੇਰ, ਢੋਲ ਅਤੇ ਬੰਸੀ ਆਦਿ ਹਨ। [2] ਔਰਤਾਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦਾ ਹੱਥ ਫੜ੍ਹਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਕ ਸਿੱਧੀ ਲਾਈਨ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਇੱਕ ਚੱਕਰ ਵਿਚ ਨੱਚਦੀਆਂ ਹਨ। ਨ੍ਰੀਤ ਦੀਆਂ ਕਲਾਕਾਰੀਆਂ ਵਿਚ ਨਾਰੀ ਦੀ ਉਕ੍ਰੀਸ਼ਟਾ ਨੁੂੰ ਦਰਸਾਇਆਂ ਗਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਔਰਤਾਂ ਗਾਉਂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਨੱਚਦੀਆਂ ਹਨ, ਮਰਦ ਸੰਗੀਤਕ ਸਾਜ਼ ਵਜਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਨਾਚ ਕਰਮ ਅਤੇ ਜਿਤੀਆ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਵਿਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [3] [4]
ਇਸ ਨਾਚ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਂ ਨੂੰ ਜਦ ਇਹ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਅੰਗਨਾਈ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [5] ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਨੱਚਣ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅੰਗਨਾਈ ਨੂੰ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚੰਦਨਤਾਰੀ, ਪਹਿਲਸਾਂਝਾ, ਅਧਰਤੀਆ, ਭਿੰਸਾਰੀਆ, ਉਧੋਵਾ, ਥਡੌਵਾ, ਲਹਸੂਆ, ਖੇਮਟਾ, ਦੈਧਾਰਾ, ਰਸਕਰੀਡਾ ਆਦਿ। ਇਸ ਨੂੰ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੂਰਬਾਹਾ, ਪਛੀਮਾਹਾ, ਉੱਤਰਾਹਾ, ਦਕਸ਼ੀਨਾਹਾ, ਸੋਨਪੁਰੀਆ, ਨਾਗਪੁਰੀਆ, ਜਸ਼ਪੁਰੀਆ, ਗੰਗਪੁਰੀਆ, ਹੇਂਠਘਾਟੀਆ ਅਤੇ ਅਸਮੀਆ ਆਦਿ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। [6] ਨਾਚ ਅਸਾਧ ਦੇ ਮਹੀਨੇ (ਜੂਨ-ਜੁਲਾਈ) ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਾਰਤਿਕ (ਅਕਤੂਬਰ-ਨਵੰਬਰ) ਦੇ ਦੇਵਥਾਨ ਤਕ ਜਾਰੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਉਪਰੰਤ ਵਿਆਹ/ਸ਼ਾਦੀਆਂ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਡੋਮਕਚ ਨਾਚ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [7]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "करम पर्व को लेकर लोगों में उत्साह, मांदर, ढोल और नगाड़ों से गूंजने लगी है राजधानी" (in Hindi). Prabhat khabar. 4 September 2022. Retrieved 14 November 2022.
{{cite news}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ "Jharkhand: Culture". jagranjosh. 31 July 2013. Retrieved 27 September 2022.
- ↑ "Janani Jhumar Dance of Jharkhand". uchitya. Retrieved 27 September 2022.
- ↑ "जनानी झूमर". Jharkhandculture. Retrieved 27 September 2022.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000000F-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000010-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000011-QINU`"'</ref>" does not exist.
<ref> tag defined in <references> has no name attribute.