ਜ਼ਬਰਨ ਪ੍ਰਜਨਨ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਜ਼ਬਰਨ ਪ੍ਰਜਨਨ (ਮਜਬੂਰਨ ਪ੍ਰਜਨਨ) ਕਿਸੇ ਸਹਿਭਾਗੀ ਦੀ ਪ੍ਰਜਨਨ ਸਿਹਤ ਜਾਂ ਪ੍ਰਜਨਨ ਸੰਬੰਧੀ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਧਮਕੀ ਜਾਂ ਹਿੰਸਾ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ, ਰੱਖਣ ਜਾਂ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਸੇ ਸਾਥੀ ਨੂੰ ਦਬਾਅ ਜਾਂ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਕਰਨਾ ਹੈ।[1] ਜ਼ਬਰਨ ਪ੍ਰਜਨਨ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੰਤਰੰਗ ਸਾਥੀ ਹਿੰਸਾ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਪ੍ਰਜਨਨ ਸਿਹਤ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਵਿਹਾਰ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਨਿਯੰਤ੍ਰਣ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਮੁੱਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਜਨਨ ਨਿਯੰਤ੍ਰਣ ਅਚਾਨਕ ਅਣਵਿਆਹੇ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ।[2]

ਜ਼ਬਰਨ ਪ੍ਰਜਨਨ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੇ ਦਬਾਅ, ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਅਤੇ ਜ਼ਬਰਨ ਨਿਯੰਤਰਣ ਭੰਗ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਰੂਪ ਹੈ; ਉਹ ਸੁਤੰਤਰ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਇਕੋ ਸਮੇਂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸਾਥੀ ਦੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਾ ਕਰਨ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਸਾਥੀ ਵਲੋਂ ਹਿੰਸਕ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੇ ਦਬਾਅ[ਸੋਧੋ]

ਗਰਭ ਦਬਾਅ ਇੱਕ ਔਰਤ ਦੇ ਜਿਨਸੀ ਸਾਥੀ ਦੁਆਰਾ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਗਰਭਵਤੀ ਬਣਨ ਲਈ ਜਾਂ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਜਾਂ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੈਕਸ ਕਰਨ ਲਈ ਦਬਾਅ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗਰਭ ਠਹਿਰਨ ਵਾਲੇ ਦਬਾਅ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਧਮਕੀਆਂ ਜਾਂ ਹਿੰਸਾ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਹਨ ਜੇ ਔਰਤ ਅਪਰਾਧੀ ਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਜਾਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ।[3][4]

ਪ੍ਰਜਨਨ ਦਬਾਅ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਕਈ ਅਣਵਿਆਹੇ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜ਼ਬਰਨ ਗਰਭਪਾਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਗੁੱਟਮਾਚੇਰ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਨੀਤੀ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਔਰਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗਰਭਵਤੀ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਂ ਗਰਭ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਨਾ, ਉਹ ਉਸ ਦੀ ਜਣਨ ਸਿਹਤ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ।[5]

ਕਿਸ਼ੋਰ ਗਰਭ[ਸੋਧੋ]

ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਿੰਸਕ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਆਰੀਆਂ ਲੜਕੀਆਂ ਗਰਭਵਤੀ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ 3.5 ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਨ ਅਤੇ 2.8 ਗੁਣਾ ਵਧੇਰੇ ਗੈਰ-ਦੁਰਵਾਚਤ ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕੋਂਡਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਤੋਂ ਡਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਉਹ ਨਿਰੋਧਿਤ ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਲਗਾਤਾਰ ਨਿਰੋਧ ਦੀ ਵਰਤੋ ਕਰਨ ਦੀ ਤਕਰੀਬਨ ਅੱਧ 'ਚ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਕਿਸ਼ੋਰ ਲੜਕਿਆਂ ਨੂੰ ਕੋਂਡਮ ਵਰਤਣ ਦੀ ਘੱਟ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[6] ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਹਨ ਜੋ ਲੜਕੀਆਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਲੈ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਜੇਕਰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਗਰਭ ਨਿਰੋਧ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਜਾਂ ਨਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇ:[7] ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ, ਪਲੈਨ ਬੀ (ਗੋਲੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਸਵੇਰ) 15 ਸਾਲ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਲੜਕੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ 72 ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅੰਦਰ ਇਸ ਨੂੰ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਅਣਚਾਹੇ ਗਰਭ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਲਗਭਗ 95% ਅਸਰਦਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅੰਦਰ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਇਸ ਨੂੰ 72 ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅੰਦਰ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਕਰੀਬ 89% ਅਸਰਦਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਕਾਨੂੰਨ[ਸੋਧੋ]

ਮੈਕਸੀਕੋ ਵਿੱਚ, ਸਰਕਾਰ ਗਰਭਪਾਤ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਵੈਸੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਜੋ ਮਜਬੂਰੀ 'ਚ ਗਰਭਵਤੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।[8]

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "ACOG Committee opinion no. 554: reproductive and sexual coercion". Obstetrics and Gynecology. LWW. 121 (2 Pt 1): 411–5. February 2013. doi:10.1097/01.AOG.0000426427.79586.3b. PMID 23344307. Archived from the original on 2017-10-08. Retrieved 2018-11-08. {{cite journal}}: Invalid |ref=harv (help)CS1 maint: postscript (link)
  2. "Does physical intimate partner violence affect sexual health? A systematic review". Trauma, Violence & Abuse. Sage. 8 (2): 149–77. April 2007. doi:10.1177/1524838007301162. PMID 17545572. {{cite journal}}: Invalid |ref=harv (help)CS1 maint: postscript (link)
  3. Sueda, Alexandra. "Contraceptive Coercion" (PDF). Department of Ob/Gyn, Kaiser Permanente. Archived from the original (PDF) on 3 January 2012. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  4. "Reproductive coercion and partner violence: implications for clinical assessment of unintended pregnancy". Expert Review of Obstetrics & Gynecology. 5 (5): 511–515. September 2010. doi:10.1586/eog.10.44. PMC 3282154. PMID 22355296.
  5. Barot, Sneha (Fall 2012). "Governmental coercion in reproductive decision making: see it both ways". Guttmacher Policy Review. Guttmacher Institute. 15 (4). {{cite journal}}: Invalid |ref=harv (help)
  6. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named FVPF
  7. Brocail, McKinzie (10 May 2017). "Stealthing & Sabotaging Condoms: What You Need To Know". STDcheck (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 21 May 2017. {{cite news}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (help)
  8. Cusack, Carmen M. (2011). "Consensual Insemination, An Analysis of Social Deviance within Gender, Family, or the Home" (PDF). Journal of Law & Social Deviance. 2: 158.

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]