ਜ਼ੁਬੇਦਾ ਆਗਾ
ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਆਗਾ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Zubeida Agha; Urdu: زبیدہ آغا; 1922–1997) ਪਹਿਲੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਆਧੁਨਿਕ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਨ। 1947 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਕਲਾਕਾਰ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕ ਮੁਹਾਵਰੇ ਲਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ।[1][2][3]
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਆਗਾ ਦਾ ਜਨਮ 1922 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾਬਾਦ, ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਕਿਨਾਰਡ ਕਾਲਜ ਫਾਰ ਵਿਮੈਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ 1944 ਤੋਂ 1946 ਤੱਕ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਬੀ ਸੀ ਸਾਨਿਆਲ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਮੇਂ, ਉਹ ਪਿਕਾਸੋ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਹ ਉਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਤਾਲਵੀ ਜੰਗੀ ਕੈਦੀ ਮਾਰੀਓ ਪਰਲਿੰਗਰੀ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਸੀ। ਸੋਸਾਇਟੀ ਆਫ ਫਾਈਨ ਆਰਟਸ ਨੇ 1946 ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕ ਪੇਂਟਿੰਗ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਪਹਿਲਾ ਇਨਾਮ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਨੇ 1950 ਵਿੱਚ ਸੇਂਟ ਮਾਰਟਿਨ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਆਰਟ, ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1951 ਵਿੱਚ ਈਕੋਲ ਡੇਸ ਬਿਊਕਸ ਆਰਟਸ, ਪੈਰਿਸ ਚਲੀ ਗਈ। 1961 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਮਕਾਲੀ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ 1965 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਈਡ ਆਫ਼ ਪਰਫਾਰਮੈਂਸ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ ਸੀ।[4][5]
ਕੈਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]
ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਆਗਾ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਪੇਂਟਰ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕ ਕਲਾ ਦੀ ਮੋਢੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 1940 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਪੇਂਟਿੰਗ ਦੀ ਇੱਕ ਆਧੁਨਿਕ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਸਦੀ ਕਲਾ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਲਾ ਆਲੋਚਕਾਂ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਹਾਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਕਲੋਰਿਸਟ ਪੇਂਟਿੰਗ ਨੂੰ ਤੀਬਰ ਰੰਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਆਗਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੇਂਟਿੰਗ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਮਹਾਨ ਰੰਗੀਨ ਚਿੱਤਰਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਉਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੇ ਲਈ ਰੰਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਆਪਣੇ ਚਿੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਸੱਚਾਈ ਅਤੇ ਅਰਥ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਦੇਣ ਲਈ, ਆਪਣੀ ਅਦਭੁਤ ਕਲਪਨਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਸੋਚਣ ਲਈ ਉਕਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਨਵੰਬਰ 2002 ਵਿੱਚ, ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਆਗਾ ਦੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਸ਼ਾਕਿਰ ਅਲੀ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ, ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[6]
ਡਾਕ ਟਿਕਟ[ਸੋਧੋ]
14 ਅਗਸਤ 2006 ਨੂੰ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪੋਸਟ ਨੇ ਇੱਕ ਰੁ. 10 ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਚਿੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮਰਨ ਉਪਰੰਤ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕਰਨ ਲਈ 40 ਡਾਕ ਟਿਕਟਾਂ। ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਆਗਾ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਹੋਰ ਨੌਂ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਸਨ: ਲੈਲਾ ਸ਼ਹਿਜ਼ਾਦਾ, ਅਸਕਰੀ ਮੀਆਂ ਈਰਾਨੀ, ਸਾਦੇਕੈਨ, ਅਲੀ ਇਮਾਮ, ਸ਼ਾਕਿਰ ਅਲੀ, ਅੰਨਾ ਮੋਲਕਾ ਅਹਿਮਦ, ਜ਼ਹੂਰ ਉਲ ਅਖਲਾਕ, ਅਹਿਮਦ ਪਰਵੇਜ਼ ਅਤੇ ਬਸ਼ੀਰ ਮਿਰਜ਼ਾ ।
ਵਿਰਾਸਤ[ਸੋਧੋ]
ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਆਗਾ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕ ਕਲਾ ਦੀ ਮਸ਼ਾਲ-ਦਾਤਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਉਸ ਨੂੰ 'ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕਲਾ ਦਾ ਮਹਾਨ ਦਾਮ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ ਵਿੱਚ ਸਥਾਈ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ 'ਤੇ ਹੈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਆਰਟ ਦੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮਹਾਨ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਰਚਨਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Zubeida Agha: A Pioneer of Modern Art in Pakistan". Foundation for Museum of Modern Art website. Archived from the original on 21 July 2011. Retrieved 8 October 2020.
- ↑ (Associated Press of Pakistan) Zubeida Agha's work serves as inspiration for women painters Daily Times (newspaper), Published 6 September 2015, Retrieved 8 October 2020
- ↑ Zubeida Agha - pioneer of non-traditional pictorial imagery Pakistan Today (newspaper), Published 4 May 2011, Retrieved 8 October 2020
- ↑ "Profile of Zubeida Agha with her award info". lailashahzada.com website. 21 January 2008. Archived from the original on 21 January 2008. Retrieved 8 October 2020.
- ↑ (Salwat Ali) The grande dame of Pakistani art Dawn (newspaper), Published 25 January 2015, Retrieved 8 October 2020
- ↑ "Zubeida Agha show today". Daily Times (newspaper). 5 November 2002. Archived from the original on 30 September 2007. Retrieved 8 October 2020.