ਡੋਨਾ ਸਟ੍ਰਿਕਲੈਂਡ
ਡੋਨਾ ਥੀਓ ਸਟ੍ਰਿਕਲੈਂਡ (ਜਨਮ 27 ਮਈ 1959)[1][2] ਇੱਕ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਆਪਟੀਕਲ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਬਜ਼ੀ ਲੇਜ਼ਰਜ਼ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਾਇਨੀਅਰ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ 2018 ਵਿੱਚ ਚਰਪਡ ਪਲਸ ਐਂਪਲੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਦੀ ਕਾਢ ਕੱਢਣ ਲਈ ਗਾਰਡ ਮੌਰੌ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[3] ਉਹ ਵਾਟਰਲੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹੈ।[4]
ਉਸਨੇ ਆਪਟੀਕਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੀ ਫੈਲੋ, ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹੈ। 2018 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਬੀਬੀਸੀ ਦੀਆਂ 100 ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[5]
ਮੁੱਢਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ[ਸੋਧੋ]
ਸਟ੍ਰਿਕਲੈਂਡ ਦਾ ਜਨਮ 27 ਮਈ 1959 ਨੂੰ ਗੈਲਫ, ਓਨਟਾਰੀਓ, ਕਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਐਡੀਥ ਜੇ, ਇੱਕ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਅਧਿਆਪਕ,[6] ਅਤੇ ਲੋਇਡ ਸਟ੍ਰਿਕਲੈਂਡ, ਇੱਕ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਗੈਲਫ ਕਾਲਜੀਏਟ ਵੋਕੇਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਮੈਕਮਾਸਟਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਫਿਜ਼ਿਕਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਲੇਜ਼ਰ ਅਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋ-ਆਪਟਿਕਸ, ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਿਲਚਸਪੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਮੈਕਮਾਸਟਰ ਵਿਖੇ, ਉਹ ਪੱਚੀਆਂ ਦੀ ਕਲਾਸ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਸਟ੍ਰਿਕਲੈਂਡ ਨੇ 1981 ਵਿੱਚ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਫਿਜ਼ਿਕਸ ਵਿੱਚ ਗਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ।[7]
ਸਟ੍ਰਿਕਲੈਂਡ ਨੇ ਆਪਣੀ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਡਿਗਰੀ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦਿ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਆਪਟਿਕਸ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ[8] ਪੀਐਚ.ਡੀ. 1989 ਵਿੱਚ ਰੋਚੇਸਟਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਕੀਤੀ।[9][10] ਉਸਨੇ ਗਾਰਡ ਮੋਰੌ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਲੇਜ਼ਰ ਐਨਰਜੈਟਿਕਸ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਲੈਬਾਰਟਰੀ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟੋਰਲ ਖੋਜ ਕੀਤੀ।[11] ਸਟ੍ਰਿਕਲੈਂਡ ਅਤੇ ਮੌਰੂ ਨੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਸੈਟਅਪ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜੋ ਲੇਜ਼ਰ ਪਲਸਾਂ ਦੀ ਚੋਟੀ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕੇ, ਇੱਕ ਹੱਦ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਸਕੇ, ਕਿ ਜਦੋਂ ਲੇਜ਼ਰ ਪਲਸਾਂ ਦੀ ਅਧਿਕਤਮ ਤੀਬਰਤਾ ਗੀਗਾਵਾਟ ਪ੍ਰਤੀ ਵਰਗ ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਪਲਸਾਂ ਦੀ ਸਵੈ-ਕੇਂਦਰਨ ਨੇ ਲੇਜ਼ਰ ਦੇ ਐਂਪਲੀਫਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ। ਆਪਣੀ 1985 ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਚਰਪਡ ਪਲਸ ਐਂਪਲੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਨੇ ਹਰ ਲੇਜ਼ਰ ਨਬਜ਼ ਦੀ ਐਂਪਲੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਸਪੈਕਟਰਮ ਅਤੇ ਟਾਈਮ ਦੋਨੋਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਸ ਦੇ ਅਸਲੀ ਅੰਤਰਾਲ ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਹਰ ਪਲਸ ਨੂੰ ਸੰਪੀੜ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਲਟਰਾ ਲਘੂ ਟੈਰਾਵਾਟ ਅਤੇ ਪੇਟਾਵਾਟ ਤੀਬਰਤਾ ਆਪਟੀਕਲ ਪਲਸਾਂ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀਆਂ। ਚਰਪਡ ਪਲਸ ਐਂਪਲੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੇ ਛੋਟੇ ਉੱਚ-ਪਾਵਰ ਲੇਜ਼ਰ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਇੱਕ ਆਮ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਆਪਟੀਕਲ ਟੇਬਲ ਤੇ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ "ਟੇਬਲ-ਟਾਪ ਟੈਰਾਵਾਟ ਲੇਜ਼ਰਾਂ"। ਇਸ ਕੰਮ ਨੂੰ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਚ 2018 ਦਾ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ।[12]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Lindinger, Manfred (2 October 2018). "Eine Zange aus lauter Licht". Frankfurter Allgemeine Zeitung (in German). Retrieved 6 October 2018.
{{cite news}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ "Donna Strickland – Facts – 2018". Nobel Foundation. 6 October 2018. Retrieved 6 October 2018.
- ↑ "Physics Nobel prize won by Arthur Ashkin, Gérard Mourou and Donna Strickland". The Guardian. 2 October 2018. Retrieved 4 October 2018.
- ↑ "Donna Strickland". University of Waterloo. 2 October 2018. Retrieved 2 October 2018.
- ↑ "BBC 100 Women 2018: Who is on the list?". BBC News (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). 19 November 2018. Retrieved 23 July 2019.
- ↑ Booth, Laura (3 October 2018). "Scientist caught in a Nobel whirlwind". Waterloo Region Record. Retrieved 4 October 2018.
- ↑ Semeniuk, Ivan (2 October 2018). "Canada's newest Nobel Prize winner, Donna Strickland, 'just wanted to do something fun'". The Globe and Mail. Retrieved 3 October 2018.
- ↑ Mourou, Gérard (2004). "53. The dawn of ultrafast science and technology at the University of Rochester" (PDF). In Stroud, Carlos (ed.). A Jewel in the Crown: 75th Anniversary Essays of The Institute of Optics of the University of Rochester. Rochester, NY: Meliora Press. p. 272. ISBN 978-1580461627.
- ↑ "Biographies – Donna T. Strickland". The Optical Society. Retrieved 2 October 2018.
- ↑ "Donna Strickland". Education Program for Photonics Professionals. University of Waterloo. 11 September 2012. Archived from the original on 2 October 2018. Retrieved 2 October 2018.
- ↑ Valich, Lindsey (2 October 2018). "Rochester breakthrough in laser science earns Nobel Prize". Newscenter. University of Rochester. Retrieved 4 October 2018.
- ↑ Murphy, Jessica (2 October 2018). "Donna Strickland: The 'laser jock' Nobel prize winner". BBC News. Retrieved 2 October 2018.