ਤੀਹ-ਸਾਲਾ ਜੰਗ

ਤੀਹ-ਸਾਲਾ ਜੰਗ
	; ਲੇ ਗਖ਼ਾਂ ਮੀਜ਼ੈਖ਼ ਦ ਲਾ ਗੈਖ਼ (ਜੰਗ ਦੇ ਭਾਰੇ ਸੰਤਾਪ), 1632 ਜਾਕ ਕਾਲੋ ਵੱਲੋਂ
ਮਿਤੀ	1618–1648
ਥਾਂ/ਟਿਕਾਣਾ	ਯੂਰਪ (ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਅਜੋਕਾ ਜਰਮਨੀ)
ਨਤੀਜਾ	ਪੱਛਮੀ ਫ਼ਾਲਨ ਦਾ ਅਮਨ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਸ਼ਹਿਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਰਿਵਾਜ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ; ਹਾਬਸਬੁਰਕ ਦੀ ਸਰਦਾਰੀ ਘਟੀ; ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਸਪੇਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ; ਸਪੇਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਵੱਲੋਂ ਡੱਚ ਗਣਰਾਜ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ; ਬੂਖ਼ਬੋਂ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਅਤੇ ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੀ ਯੂਰਪ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਤਾਕਤਵਰ ਦੇਸ਼ ਵਜੋਂ ਚੜ੍ਹਾਈ; ਸਵੀਡਨੀ ਸਲਤਨਤ ਦੀ ਚੜ੍ਹਾਈ; ਜਗੀਰਦਾਰੀ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ; ਪਵਿੱਤਰ ਰੋਮਨ ਸਲਤਨਤ ਦਾ ਵਧੇਰੇ ਅਕੇਂਦਰੀਕਰਨ; 1659 ਤੱਕ ਫ਼ਰਾਂਸ-ਸਪੇਨ ਜੰਗ; ਕੈਥੋਲਿਕ ਗਿਰਜੇ ਦੀ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਰਸੂਖ਼ ਵਿੱਚ ਡਾਢਾ ਉਤਰਾਅ; ਕਈ ਜਰਮਨ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਤਬਾਹੀ;
Belligerents
ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਰਾਜ ਅਤੇ ਹਿਮਾਇਤੀ Sweden (from 1630); ਫਰਮਾ:Country data ਫ਼ਰਾਂਸ ਦੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ (1635 ਤੋਂ); ਫਰਮਾ:Country data ਡੈੱਨਮਾਰਕ ਡੈੱਨਮਾਰਕ-ਨਾਰਵੇ (1625–1629); ਫਰਮਾ:Country data ਬਹੀਮੀਆ ਬਹੀਮੀਆ (1618–1620); ਫਰਮਾ:Country data ਸੰਯੁਕਤ ਸੂਬੇ; ਫਰਮਾ:Country data ਜ਼ਾਕਸਨ ਦਾ ਹਲਕਾ; Electoral Palatinate (until 1623); Brandenburg-Prussia; Brunswick-Lüneburg; ਫਰਮਾ:Country data ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ (1625–30) ; Transylvania; Hungarian Anti-Habsburg Rebels ਮਦਦਗਾਰ; ਫਰਮਾ:Country data Ottoman Empire Ottoman Empire; Russian Tsardom	Roman Catholic States and Allies ਫਰਮਾ:Country data Holy Roman Empire Catholic League; ਫਰਮਾ:Country data Habsburg Monarchy Austria; ਫਰਮਾ:Country data Bohemia Bohemia (after 1620); Spanish Empire; Hungary; ਫਰਮਾ:Country data Kingdom of Croatia (Habsburg); Denmark-Norway (1643–1645) Supported by; Poland-Lithuania; Ukrainian Cossacks
Commanders and leaders
Gustavus II Adolphus †; Axel Oxenstierna Johan Banér; Lennart Torstenson; Gustav Horn; Carl Gustaf Wrangel; Charles X Gustav; Alexander Leslie; ਫਰਮਾ:Country data Kingdom of France Louis XIII of France; ਫਰਮਾ:Country data Kingdom of France Cardinal Richelieu; ਫਰਮਾ:Country data Kingdom of France Marquis de Feuquieres †; ਫਰਮਾ:Country data Kingdom of France Louis II de Bourbon; ਫਰਮਾ:Country data Kingdom of France Vicomte de Turenne; ਫਰਮਾ:Country data Bohemia Frederick V, Elector Palatine; ਫਰਮਾ:Country data Bohemia Jindrich Matyas Thurn; ਫਰਮਾ:Country data Bohemia Christian I of Anhalt-Bernburg; Christian IV of Denmark; ਫਰਮਾ:Country data Electorate of Saxony Bernhard of Saxe-Weimar; ਫਰਮਾ:Country data Electorate of Saxony Johann Georg I of Saxony; ਫਰਮਾ:Country data Dutch Republic Maurice of Nassau ; ਫਰਮਾ:Country data Dutch Republic Piet Pieterszoon Hein; ਫਰਮਾ:Country data Dutch Republic William of Nassau; ਫਰਮਾ:Country data Dutch Republic Frederik Hendrik of Orange ; ਫਰਮਾ:Country data Dutch Republic Maarten Tromp; ਫਰਮਾ:Country data Dutch Republic Ernst Casimir ; ਫਰਮਾ:Country data Dutch Republic Hendrik Casimir I; ਫਰਮਾ:Country data Kingdom of England Duke of Buckingham; ਫਰਮਾ:Country data Kingdom of England Sir Horace Vere; Gabriel Bethlen; Ernst von Mansfeld; Christian of Brunswick	ਫਰਮਾ:Country data ਸਪੇਨ Philip IV of Spain; ਫਰਮਾ:Country data ਸਪੇਨ Count-Duke of Olivares; ਫਰਮਾ:Country data ਸਪੇਨ Gonzalo Fernández de Córdoba; ਫਰਮਾ:Country data ਸਪੇਨ Ambrosio Spinola; ਫਰਮਾ:Country data ਸਪੇਨ Cardinal-Infante Ferdinand; ਫਰਮਾ:Country data ਸਪੇਨ Duke of Feria; ਫਰਮਾ:Country data ਸਪੇਨ Fadrique de Toledo; ਫਰਮਾ:Country data ਸਪੇਨ Antonio de Oquendo; ਫਰਮਾ:Country data ਸਪੇਨ Carlos Coloma; ਫਰਮਾ:Country data ਸਪੇਨ Francisco de Melo; ਫਰਮਾ:Country data ਸਪੇਨ Diego Felipez de Guzmán; ਫਰਮਾ:Country data ਪਵਿੱਤਰ ਰੋਮਨ ਸਲਤਨਤ Albrecht von Wallenstein; ਫਰਮਾ:Country data ਪਵਿੱਤਰ ਰੋਮਨ ਸਲਤਨਤ Johann Tserclaes, Count of Tilly †; ਫਰਮਾ:Country data ਪਵਿੱਤਰ ਰੋਮਨ ਸਲਤਨਤ Ferdinand II; ਫਰਮਾ:Country data ਪਵਿੱਤਰ ਰੋਮਨ ਸਲਤਨਤ Ferdinand III ; ਫਰਮਾ:Country data ਪਵਿੱਤਰ ਰੋਮਨ ਸਲਤਨਤ Franz von Mercy †; ਫਰਮਾ:Country data ਪਵਿੱਤਰ ਰੋਮਨ ਸਲਤਨਤ Johann von Werth; ਫਰਮਾ:Country data ਪਵਿੱਤਰ ਰੋਮਨ ਸਲਤਨਤGottfried Heinrich Graf zu Pappenheim †; Maximilian I of Bavaria
Strength
149,000 ਸਵੀਡਨੀ (1632); 35,000 ਡੈੱਨਮਾਰਕੀ ਤੇ ਨਾਰਵੇਈ (1625); 77,000 ਨੀਦਰਲੈਂਡੀ (1629); ਤਕਰੀਬਨ: 100–150,000 ਜਰਮਨ; 150,000 ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ; 30–40,000 ਬਹੀਮੀਆਈ ਮਿਲਖਾਂ ; 30,000 ਹੰਗਰੀਆਈ (Anti-Habsburg Hungarian rebels) ; 6,000 Transylvanians; ; 60,000 ਉਸਮਾਨੀ ਘੋੜਸਵਾਰ (as support to Frederick V, Elector Palatine)	300,000 ਸਪੇਨੀ (includes soldiers from the Spanish Netherlands and Italy); 100–200,000 ਜਰਮਨ; Approx: 20,000 ਹੰਗਰੀਆਈ ਅਤੇ ਕ੍ਰੋਏਸ਼ੀਆਈ ਘੋੜਸਵਾਰ
Casualties and losses
	8,000,000 including civilian casualties

ਤੀਹ-ਸਾਲਾ ਜੰਗ ਕੇਂਦਰੀ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ 1618 ਅਤੇ 1648 ਵਿਚਕਾਰ ਲੜੀਆਂ ਗਈਆ ਲੜਾਈਆਂ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਸੀ।^[14] ਇਹ ਯੂਰਪੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਮਾਰੂ ਜੰਗਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਮੀਆਂ ਜੰਗਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ।

External links[ਸੋਧੋ]

↑ ਸਪੇਨ ਨਾਲ਼ ਜੰਗ 1625–30 (ਅਤੇ ਫ਼ਰਾਂਸ ਨਾਲ਼ 1627–29).
↑ "into line with army of Gabriel Bethlen in 1620." Ágnes Várkonyi: Age of the Reforms, Magyar Könyvklub publisher, 1999. ISBN 963-547-070-3
↑ Russia supported Sweden against Poland-Lithuania (Smolensk War)
↑ Ervin Liptai: Military history of Hungary, Zrínyi Military Publisher, 1985. ISBN 9633263379
↑ Hussar (Huszár) hu.wikipedia
↑ Denmark fought Sweden and the Dutch Republic in the Torstenson War
↑ Helmolt, Hans Ferdinand (1903). The World's History: Western Europe to 1800. W. Heinemann. p. 573. ISBN 0-217-96566-0.
↑ Swedish intervention
↑ Danish intervention
↑ page 54 http://www.pikeandshotsociety.org/documents/article4.pdf Archived 2015-09-24 at the Wayback Machine. "When the dutch army was increased to 77.000 in 1629 during the threatened Spanish invasion..."
↑ Gabriel Bethlen's army numbered 5,000 Hungarian pikemen and 1,000 German mercenary, with the anti-Habsburg Hungarian rebels numbered together approx. 35,000 men. László Markó: The Great Honors of the Hungarian State (A Magyar Állam Főméltóságai), Magyar Könyvklub 2000. ISBN 963-547-085-1
↑ László Markó: The Great Honors of the Hungarian State (A Magyar Állam Főméltóságai), Magyar Könyvklub 2000. ISBN 963-547-085-1
↑ Davis, Norman (1996). Europe, a history. Oxford University Press. p. 568. ISBN 978-0-7126-6633-6.
↑ "Thirty Years War". www.infoplease.com. Retrieved 24 May 2008.

[1] ਸਪੇਨ ਨਾਲ਼ ਜੰਗ 1625–30 (ਅਤੇ ਫ਼ਰਾਂਸ ਨਾਲ਼ 1627–29).

[2] "into line with army of Gabriel Bethlen in 1620." Ágnes Várkonyi: Age of the Reforms, Magyar Könyvklub publisher, 1999. ISBN 963-547-070-3

[3] Russia supported Sweden against Poland-Lithuania (Smolensk War)

[4] Ervin Liptai: Military history of Hungary, Zrínyi Military Publisher, 1985. ISBN 9633263379

[5] Hussar (Huszár) hu.wikipedia

[6] Denmark fought Sweden and the Dutch Republic in the Torstenson War

[7] Helmolt, Hans Ferdinand (1903). The World's History: Western Europe to 1800. W. Heinemann. p. 573. ISBN 0-217-96566-0.

[8] Swedish intervention

[9] Danish intervention

[10] 54 http://www.pikeandshotsociety.org/documents/article4.pdf Archived 2015-09-24 at the Wayback Machine. "When the dutch army was increased to 77.000 in 1629 during the threatened Spanish invasion..."

[11] Gabriel Bethlen's army numbered 5,000 Hungarian pikemen and 1,000 German mercenary, with the anti-Habsburg Hungarian rebels numbered together approx. 35,000 men. László Markó: The Great Honors of the Hungarian State (A Magyar Állam Főméltóságai), Magyar Könyvklub 2000. ISBN 963-547-085-1

[12] László Markó: The Great Honors of the Hungarian State (A Magyar Állam Főméltóságai), Magyar Könyvklub 2000. ISBN 963-547-085-1

[13] Davis, Norman (1996). Europe, a history. Oxford University Press. p. 568. ISBN 978-0-7126-6633-6.

[14] "Thirty Years War". www.infoplease.com. Retrieved 24 May 2008.

[7]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]