ਤ੍ਰਿਪਤੀ ਮਿੱਤਰਾ
ਤ੍ਰਿਪਤੀ ਮਿੱਤਰਾ | |
|---|---|
| ਜਨਮ | ਤ੍ਰਿਪਤੀ ਭਾਦੁੜੀ 25 ਅਕਤੂਬਰ 1925 ਪੱਛਮੀ ਦਿਨਾਜਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਬੰਗਾਲ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਆ |
| ਮੌਤ | 24 ਮਈ 1989 (ਉਮਰ 63) ਕੋਲਕਾਤਾ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ, ਭਾਰਤ |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਭਾਰਤੀ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਥੀਏਟਰ ਅਦਾਕਾਰ, ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ |
| ਪੁਰਸਕਾਰ | ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ 1971 ਵਿੱਚ |
ਤ੍ਰਿਪਤੀ ਮਿੱਤਰਾ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Tripti Mitra; ਜਨਮ ਦਾ ਨਾਮ: ਬਹਾਦੁਰੀ ; 25 ਅਕਤੂਬਰ 1925 – 24 ਮਈ 1989) ਬੰਗਾਲੀ ਥੀਏਟਰ ਅਤੇ ਫਿਲਮਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਭਾਰਤੀ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਥੀਏਟਰ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਸੋਮਭੂ ਮਿੱਤਰਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸਨੇ 1948 ਵਿੱਚ ਪਾਇਨੀਅਰਿੰਗ ਥੀਏਟਰ ਗਰੁੱਪ ਬੋਹਰੂਪੀ ਦੀ ਸਹਿ-ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਜੁਕਤੀ ਤਕੋ ਆਰ ਗੱਪੋ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਕੇ ਲਾਲ ਵਰਗੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਉਸ ਨੂੰ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਭਾਰਤੀ ਮਾਨਤਾ, ਸੰਗੀਤ, ਡਾਂਸ ਅਤੇ ਡਰਾਮਾ ਲਈ 1962 ਵਿੱਚ ਥੀਏਟਰ ਐਕਟਿੰਗ ਲਈ, ਅਤੇ 1971 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ[ਸੋਧੋ]
ਤ੍ਰਿਪਤੀ ਮਿੱਤਰਾ ਦਾ ਜਨਮ 25 ਅਕਤੂਬਰ 1925 ਨੂੰ ਦਿਨਾਜਪੁਰ ( ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਆ ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਆਸ਼ੂਤੋਸ਼ ਭਾਦੁੜੀ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਸ਼ੈਲਾਬਾਲਾ ਦੇਬੀ ਸਨ। ਦੀਨਾਜਪੁਰ ਮਾਈਨਰ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਛੇਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਕੋਲਕਾਤਾ ਆ ਕੇ ਪਿਆਰੀਚਰਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ। ਉਸ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਹਾਇਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਆਸ਼ੂਤੋਸ਼ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ। ਪਰ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ। ਉਸਨੇ ਦਸੰਬਰ, 1945 ਵਿੱਚ ਸੋੰਭੂ ਮਿੱਤਰਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ। ਉਸਦੀ ਇੱਕ ਧੀ ਸ਼ਾਓਲੀ ਮਿੱਤਰਾ ਸੀ, ਜੋ ਇੱਕ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਸੀ।
ਕੈਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]
ਤ੍ਰਿਪਤੀ ਮਿੱਤਰਾ ਆਪਣੀ ਜਵਾਨੀ ਤੋਂ ਹੀ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1943 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾ ਬਿਜੋਨ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਦੇ ਨਾਟਕ ਅਗੂਨ (ਫਾਇਰ) ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। 1943 ਦੇ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਅਕਾਲ ' ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਇਪਟਾ ਨਾਟਕ, ਨਬੰਨਾ (ਹਾਰਵੈਸਟ) ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਸਟੇਜ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਖਵਾਜਾ ਅਹਿਮਦ ਅੱਬਾਸ ਉਸਨੂੰ 1943 ਵਿੱਚ ਗਣ ਨਾਟਿਆ ਸੰਘ ਦੀ ਫਿਲਮ ਧਰਤੀ ਕੇ ਲਾਲ ਵਿੱਚ ਅਭਿਨੈ ਕਰਨ ਲਈ ਬੰਬਈ ਲੈ ਗਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਨਾਟਕ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਬੰਗਾਲੀ ਫਿਲਮ 1953 ਵਿੱਚ ਪਥਿਕ ਸੀ, ਫਿਲਮ ਦੇਬਾਕੀ ਕੁਮਾਰ ਬਾਸੂ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਰਿਤਵਿਕ ਘਟਕ ਦੀ ਆਖਰੀ ਫਿਲਮ, ਜੁੱਤੀ ਤਕੋ ਆਰ ਗੱਪੋ (1974) ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।
1948 ਵਿੱਚ, ਸ਼ੋਂਭੂ ਅਤੇ ਤ੍ਰਿਪਤੀ ਮਿੱਤਰਾ ਨੇ ਬੋਹਰੂਪੀ ਨਾਮ ਦੇ ਆਪਣੇ ਥੀਏਟਰ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।[1] ਉਸਨੇ ਬੰਗਾਲੀ ਥੀਏਟਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਾਨ ਹਸਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣਨ ਲਈ, ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਸੋਂਭੂ ਮਿੱਤਰਾ ਦੇ ਨਾਲ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨਾਟਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਬੰਗਾਲੀ ਥੀਏਟਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਾਨ ਹਸਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣ ਗਈ, ਜੋ ਕਿ ਰਬਿੰਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਦੀ ਰਕਤ ਕਰਾਬੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਪਾਤਰ ਨੰਦਿਨੀ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਢਾਕਾ, ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ (ਹੁਣ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼) ਵਿੱਚ ਨਿਰਮਿਤ 1959 ਦੀ ਇੱਕ ਉਰਦੂ ਫਿਲਮ ਜਾਗੋ ਹੂਆ ਸਵਾਰਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਮਾਣਿਕ ਬੰਦੋਪਾਧਿਆ ਦੇ ਕਲਾਸਿਕ ਨਾਵਲ ਪਦਮਾ ਨਾਦਿਰ ਮਾਝੀ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਤ੍ਰਿਪਤੀ ਮਿੱਤਰਾ ਦੀ ਮੌਤ 24 ਮਈ 1989 ਨੂੰ ਹੋਈ ਸੀ।
ਅਵਾਰਡ[ਸੋਧੋ]
- 1962 ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ[2]
- 1971 ਵਿੱਚ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ[3]
- ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ 1989 ਵਿੱਚ ਕਾਲੀਦਾਸ ਸਨਮਾਨ[4]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Bohurupee". Archived from the original on 2 ਫ਼ਰਵਰੀ 2012. Retrieved 8 March 2012.
- ↑ "SNA: List of Akademi Awardees". Sangeet Natak Akademi Official website. Archived from the original on 17 February 2012.
- ↑ "Padma Awards Directory (1954-2009)" (PDF). Ministry of Home Affairs. Archived from the original (PDF) on 10 May 2013.
- ↑ "Kalidas Award Holders (Theatre)". Department of Culture, Government of Madhya Pradesh. Archived from the original on 2011-01-20. Retrieved 2023-03-27.