ਨਾਦੀਆ ਅੰਜੁਮਨ
ਨਾਦੀਆ ਅੰਜੁਮਨ ( Persian ; 27 ਦਸੰਬਰ, 1980 - 4 ਨਵੰਬਰ 2005) ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਇੱਕ ਕਵਿਤਰੀ ਸੀ।
ਜ਼ਿੰਦਗੀ[ਸੋਧੋ]
1980 ਵਿੱਚ, ਨਾਦੀਆ ਅੰਜੁਮਨ ਹੇਰਾਵੀ ਦਾ ਜਨਮ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਹੇਰਾਤ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਛੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ, ਜੋ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦੇ ਗੇੜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦੌਰਾਨ ਪਾਲੀ ਪੋਸ਼ੀ ਗਈ ਸੀ। ਸਤੰਬਰ 1995 ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਹੇਰਾਤ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਗਵਰਨਰ ਇਸਮਾਈਲ ਖ਼ਾਨ ਨੂੰ ਬੇਦਖ਼ਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਨਵੀਂ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸੱਤਾ ਵਿਚ ਆਉਣ ਨਾਲ ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਆਜ਼ਾਦੀਆਂ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੀਮਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸੀ। ਸਕੂਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਆਪਣੇ ਦਸਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀ ਇਕ ਹੋਣਹਾਰ ਵਿਦਿਆਰਥਣ, ਅੰਜੁਮਨ ਨੂੰ ਹੁਣ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਕੋਈ ਆਸ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਲੜਕੀਆਂ ਲਈ ਸਕੂਲ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਹਾਨਣਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।
ਕਿਸ਼ੋਰ ਉਮਰ ਦੀ ਅੰਜੁਮਨ ਨੇ ਹੋਰ ਸਥਾਨਕ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਰਲ਼ ਕੇ 1996 ਵਿੱਚ ਹੇਰਾਤ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਰਹਿਯਬ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ, ਗੋਲਡਨ ਨੀਡਲ ਸਿਲਾਈ ਸਕੂਲ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਭੂਮੀਗਤ ਵਿਦਿਅਕ ਸਰਕਲ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਗੋਲਡਨ ਨੀਡਲ ਸਕੂਲ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਵਾਰੀ ਸਿਲਾਈ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਬਹਾਨੇ (ਤਾਲਿਬਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ), ਮਿਲ਼ਦੇ ਸਨ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੇਰਾਤ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰਾਂ ਦੇ ਭਾਸ਼ਣ ਸੁਣਨ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਇਆ।[1] ਫੜੇ ਜਾਣ ਤੇ ਸਜ਼ਾ ਕੈਦ, ਤਸ਼ੱਦਦ ਅਤੇ ਫਾਂਸੀ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ, ਸੇਵਾਦਾਰ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਬਾਹਰ ਖੇਡਣ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਲਾ ਦਿੰਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਆ ਰਹੀ ਧਾਰਮਿਕ ਪੁਲਿਸ ਬਾਰੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰ ਦਿੰਦੇ, ਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕੁੜੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲੁਕਾ ਦਿੰਦਿਆਂ ਅਤੇ ਸੂਈ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪੈਂਦੀਆਂ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਪੂਰੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ। [2]
ਗੋਲਡਨ ਨੀਡਲ ਸਕੂਲ ਤਾਲਿਬਾਨ ਸੱਤਾ ਦੇ ਸਮੇਂ ਅੰਜੁਮਨ ਦਾ ਇਕਮਾਤਰ ਰਚਨਾਤਮਕ ਆਉਟਲੈਟ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਰਹਿਯਬ ਕੋਲ ਜਾਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ, ਤਾਂਕਿ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਸਾਹਿਤ ਰਚਨਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸਲਾਹਕਾਰ ਬਣਾ ਸਕੇ। ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰੋਂ ਨਿੱਕਲਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਰਹਿਯਬ ਨੇ ਸੋਲਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਅੰਜੁਮਨ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਲੱਭਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਲਭ ਲੈਣਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੇਖਕ ਪੜ੍ਹੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰਾਂ ਸਮੇਤ ਹਾਫਿਜ਼ ਸ਼ੀਰਾਜ਼ੀ, ਬੇਦਿਲ ਦੇਹਲਵੀ, ਅਤੇ ਫ਼ਰੂਗ਼ ਫ਼ਰੁਖ਼ਜ਼ਾਦ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕੀਤਾ।
2001 ਵਿਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਉੱਤਰੀ ਗੱਠਜੋੜ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਛੇ ਸਾਲ ਤਕ ਹੇਰਾਤ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀਆਂ ਗਾਲਾਂ ਤੇ ਬੇਇੱਜ਼ਤੀਆਂ ਝੱਲੀਆਂ। ਅੰਜੁਮਨ 21 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਹੋਈ ਅਤੇ ਉਹ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸੁਤੰਤਰ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਹੇਰਾਤ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਅਪਲਾਈ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਉਥੇ ਉਸਨੇ 2002 ਵਿੱਚ ਫਾਰਸੀ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਭਾਗ ਤੋਂ ਦਸਵੀਂ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਸੀ। [3] ਸਾਹਿਤ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕਰਦਿਆਂ, ਅੰਜੁਮਨ ਨੇ “ਗੁਲ-ਏ-ਦੂਦੀ” (“ਧੂੰਏਂ ਦਾ ਫੁੱਲ”) ਨਾਂ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਇਕ ਕਿਤਾਬ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜੋ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਵਿਚ ਖ਼ੂਬ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਈ।
ਅੰਜੁਮਨ ਦਾ ਪਤੀ ਫਰੀਦ ਅਹਿਮਦ ਮਜੀਦ ਨੀਆ, ਹੇਰਾਤ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਲੈ ਕੇ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਥੋਂ ਦੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦਾ ਮੁਖੀ ਬਣ ਗਿਆ। ਅੰਜੁਮਨ ਦੀਆਂ ਸਹੇਲੀਆਂ ਅਤੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਸੀ ਕਿ ਨੀਆ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਉਸਦੀ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬਦਨਾਮੀ ਮੰਨਦਾ ਸੀ। ਅੰਜੁਮਨ ਨੇ ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਲਿਖਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ, ਅਤੇ 2006 ਵਿਚ “ਯੇਕ ਸ਼ਬਦ ਦਿਲਹੋਰੇਹ” (“ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਬਹੁਤਾਤ”) ਸਿਰਲੇਖ ਵਾਲੀ ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਦੂਜਾ ਖੰਡ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਸਦੀ ਵਿਆਹੁਤਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਾਰੇ ਇਕਾਂਤ ਅਤੇ ਉਦਾਸੀ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।
ਮੌਤ[ਸੋਧੋ]
4 ਨਵੰਬਰ, 2005 ਨੂੰ, ਅੰਜੁਮਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਵਿਚ ਝਗੜਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਨੀਆ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅੰਜੁਮਨ ਬਾਹਰ ਜਾ ਕੇ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਜੋ ਈਦ-ਉਲ-ਫਿਤਰ (ਰਮਜ਼ਾਨ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਆਖਰੀ ਦਿਨ) ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਆਮ ਪ੍ਰਥਾ ਸੀ। ਨੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਨਾਲ ਮਿਲਣ ਨਹੀਂ ਦੇਵੇਗਾ। ਅੰਜੁਮਨ ਨੇ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲੜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਰਾਤ, ਨੀਆ ਨੇ ਅੰਜੁਮਨ ਨੂੰ ਉਦੋਂ ਤਕ ਕੁੱਟਿਆ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਬੇਹੋਸ਼ ਨਾ ਹੋ ਗਈ।[4] ਉਹ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜ਼ਖਮੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਸਿਰ ਵੱਢਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਘੰਟਿਆਂ ਬਾਅਦ, ਅੰਜੁਮਨ ਅਜੇ ਵੀ ਬੇਹੋਸ਼ ਸੀ, ਤਾਂ ਨੀਆ ਉਸ ਨੂੰ ਰਿਕਸ਼ਾ ਰਾਹੀਂ ਹਸਪਤਾਲ ਲੈ ਗਿਆ। ਡਰਾਈਵਰ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅੰਜੁਮਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮਰ ਚੁੱਕੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਨੀਆ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਇਕ ਸੀਨੀਅਰ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ, ਨਿਸਾਰ ਅਹਿਮਦ ਪਾਈਕਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਝਗੜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੁੱਟਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਬੂਲੀ ਸੀ, [5] ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ; ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਨੀਆ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਕਿ ਅੰਜੁਮਨ ਨੇ ਜ਼ਹਿਰ ਖਾ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਬੂਲੀ ਸੀ। [6]
ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੰਜੁਮਨ ਨੇ ਖ਼ੂਨ ਦੀਆਂ ਉਲਟੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਮੌਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸੰਭਾਵਤ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ। ਨੀਆ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਅੰਜੁਮਨ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਝਗੜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜ਼ਹਿਰ ਖਾ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਨਾਲ ਹੋਈ ਹੈ। ਨੀਆ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੂੰ ਪੋਸਟਮਾਰਟਮ ਕਰਵਾਉਣ ਤੋਂ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ, ਇਸ ਲਈ ਮੌਤ ਦੇ ਅਸਲ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਪੱਕਾ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਨੀਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਅੰਜੁਮਨ ਦੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਕਤਲ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। [7]
ਨੀਆ ਨੂੰ ਅੰਜੁਮਨ ਦਾ ਕਤਲ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਦੇ ਕਾਰਨ ਉਸਨੂੰ ਫਿਰ ਕੈਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਹੇਰਾਤ ਦੇ ਕਬਾਇਲੀ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੇ ਨੀਆ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਨੂੰ ਛੋਟਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅੰਜੁਮਨ ਦੇ ਬੀਮਾਰ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਨੀਆ ਨੂੰ ਮਾਫ ਕਰਨ ਲਈ ਦਬਾਅ ਪਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਵਾਅਦੇ ਨਾਲ ਕਿ ਨੀਆ ਪੰਜ ਸਾਲ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਰਹੇਗਾ, ਅੰਜੁਮਨ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਗੱਲ ਮੰਨ ਲਈ। ਅੰਜੁਮਨ ਦੀ ਮੌਤ ਨੂੰ ਅਫ਼ਗ਼ਾਨ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਮੰਨਿਆ - ਅਤੇ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਹੀ ਨੀਆ ਨੂੰ ਰਿਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਅੰਜੁਮਨ ਦੇ ਭਰਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸਦੇ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਸਦਮੇ ਨਾਲ਼ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। [8]
ਅੰਜੁਮਨ ਦਾ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਸੀ ਜੋ ਹੁਣ ਨੀਆ ਦੀ ਕੋਲ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ "ਗੁਲੇ ਦੂਦੀ" ਅਤੇ "ਯੇਕ ਸਬਦ ਦਿਲਹੋਰੇਹ" ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਏ ਸਨ। “ਗੁਲੇ ਦੂਦੀ” ਨੂੰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਛਾਪਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ 3,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਾਪੀਆਂ ਵਿਕ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਇਸ ਕਤਲ ਦੀ ਜਲਦੀ ਹੀ ਨਿਖੇਧੀ ਕੀਤੀ। [4] ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਐਡਰੀਅਨ ਐਡਵਰਡਜ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ “ਨਾਦਿਆ ਅੰਜੁਮਨ ਦੀ ਮੌਤ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਸੱਚਮੁੱਚ ਦੁਖਦਾਈ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਘਾਟਾ ਹੈ। . . . ਇਸਦੀ ਪੜਤਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਅਤੇ ਜੋ ਵੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਉਸ ਨਾਲ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ” [9] ਪਾਇਕਰ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਅੰਜੁਮਨ ਦੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਦੋਸਤਾਂ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅੰਜੁਮਨ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਬਦਨਾਮੀ ਮੰਨਦਾ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਅਫਗਾਨ ਔਰਤਾਂ' ਤੇ ਹੋਏ ਜ਼ੁਲਮ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਅਨੁਵਾਦ ਵਿਚ ਕਵਿਤਾ[ਸੋਧੋ]
ਡਾਇਨਾ ਆਰਟਰਿਅਨ [10] ਨੇ ਮਾਰੀਨਾ ਉਮਰ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ, ਨਾਦੀਆ ਅੰਜੁਮਨ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅੰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਐਸੀਮੋਟੋਟ, [11] ਬਰੁਕਲਿਨ ਰੇਲ, [12] ਸਰਕਮਫ੍ਰੈਂਸ, [13] ਐਕਸਚੇਂਜ, [14] ਅਤੇ ਹੋਰ ਥਾਂਈਂ ਵੀ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਅੰਗਰੇਜੀ ਅਨੁਵਾਦ ਵਿਚ ਨਾਦੀਆ ਅੰਜੁਮਨ ਦੀਆਂ ਚੋਣਵੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ,ਲੋਡ ਪੋਇਮਜ਼ ਲਾਈਕ ਗੰਨਜ਼: ਹੇਰਾਤ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਕਵਿਤਾ (ਹੋਲੀ ਕਾਓ! ਪ੍ਰੈਸ, 2015), ਫਰਜਾਨਾ ਮੈਰੀ ਦੁਆਰਾ ਸੰਪਾਦਿਤ ਅਤੇ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਅੰਜੂਮਨ ਸਮੇਤ ਅੱਠ ਅਫਗਾਨ ਔਰਤ ਕਵੀਆਂ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਫਾਰਸੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੋਨੋਂ ਵਰਜਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਵਿਚ ਅੰਜੁਮਨ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦੀ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿਚ ਕਹਾਣੀ ਵੀ ਦੱਸੀ ਗਈ ਹੈ, ਇਹ ਕਵੀ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ, ਦੋਸਤਾਂ, ਸਹਿਪਾਠੀਆਂ, ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰਾਂ ਨਾਲ ਇੰਟਰਵਿਊਆਂ ਅਤੇ ਹੇਰਾਤ ਵਿਚ ਜ਼ਮੀਨੀ ਖੋਜ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਹੈ।
ਕ੍ਰਿਸਟਿਨਾ ਕੌਂਟੀਲੀ, ਇੰਸ ਸਕਾਰਪੋਲੋ ਅਤੇ ਐਮ. ਬਦੀਹੀਨ ਅਮੀਰ ਨੇ ਅੰਜੁਮਨ ਦੇ ਕੰਮ ਦਾ ਇਟਲੀ ਵਿਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਐਲੀਜੀਆ ਪ੍ਰਤੀ ਨਦੀਆ ਅੰਜੁਮਨ ਹੈ, ਜੋ ਐਡੀਜ਼ਿਓਨੀ ਕਾਰਟੇ ਈ ਪੇਨਾ ਦੁਆਰਾ 2006 ਵਿਚ ਇਟਲੀ ਦੇ ਟੋਰਿਨੋ ਤੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Synovitz, Ron (March 31, 2004). "Afghanistan: Author Awaits Happy Ending To 'Sewing Circles Of Herat'". Radio Free Europe. Archived from the original on July 8, 2004. Retrieved July 29, 2010.
- ↑ Lamb, Christina (April 26, 2009). "The defiant poets' society". The Sunday Times. Archived from the original on ਮਾਰਚ 4, 2016. Retrieved ਜੂਨ 12, 2021.
{{cite news}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ More details on Nadia Anjuman's story as told by her friends, family, classmates, and teachers can be found in the introduction to the anthology, Load Poems Like Guns: Women's Poetry from Herat, Afghanistan edited and translated by Farzana Marie.
- ↑ 4.0 4.1 Gall, Carlotta (November 8, 2005). "Afghan Poet Dies after Beating by Husband". The New York Times. Retrieved September 10, 2015. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; name "TNYT" defined multiple times with different content - ↑ "Afghan poet dies after battering". BBC News. November 6, 2005. Retrieved September 10, 2015.
- ↑ Bergner, Jeffrey T. (August 2008). Country Reports on Human Rights Practices for 2008: Vols. I and II. ISBN 9781437905229 – via Google.
- ↑ "Afghan Poet's Death Raises Many Questions". Institute for War and Peace Reporting. Archived from the original on 2014-08-10. Retrieved 2021-06-12.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Lamb, Christina (November 13, 2005). "Woman poet 'slain for her verse'". The Sunday Times. Archived from the original on ਮਾਰਚ 3, 2016. Retrieved ਜੂਨ 12, 2021.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Afghan woman poet beaten to death". Daily Times. Lahore, Pakistan. November 8, 2005. Archived from the original on March 3, 2016. Retrieved September 10, 2015.
- ↑ "diana arterian // poetry". dianaarterian.com. Archived from the original on 2018-04-07. Retrieved 2021-06-12.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "from Dark Flower". asymptotejournal.com.
- ↑ "Poetry by Nadia Anjuman". brooklynrail.org.
- ↑ "Her hands planted the rootless sprig". circumferencemag.org.
- ↑ "Three poems from Dark Flower". Exchanges Literary Journal.