ਨੱਥੂਰਾਮ ਸ਼ਰਮਾ
ਨੱਥੂਰਾਮ ਸ਼ਰਮਾ ਆਪਣੇ ਕਲਮ-ਨਾਮ ਮਹਾਕਵੀ ਸ਼ੰਕਰ (ਦੁਆਰਾ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ), ਹਰਦੁਆਗੰਜ, ਅਲੀਗੜ੍ਹ, ਉੱਤਰੀ-ਪੱਛਮੀ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ (ਹੁਣ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ), ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਇੱਕ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਉਰਦੂ ਕਵੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਨਪੁਰ ਵਿਖੇ ਸਿੰਚਾਈ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਡਾਕਟਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਾਵਿ ਰਚਨਾਵਾਂ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬ੍ਰਜ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਖਰੀਬੋਲੀ ਦੀਆਂ ਉਪਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹਨ।[1][2][3] ਉਹ ਮਾਡਰਨ ਪੀਰੀਅਡ ਦਾ ਲੇਖਕ ਸੀ।[4][5]
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਸ਼ੰਕਰ ਦਾ ਜਨਮ 1859 ਵਿੱਚ ਹਰਦੁਆਗੰਜ, ਅਲੀਗੜ੍ਹ, ਉੱਤਰੀ-ਪੱਛਮੀ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ (ਹੁਣ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ), ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਿੱਖਿਆ ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ।[2][3] 1874 ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਮਿਡਲ ਕਲਾਸ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੀ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਈਟੀ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਨੇ ਸਕੂਲ ਦਾ ਨਿਰੀਖਣ ਕੀਤਾ। ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਉਸਦੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਨਿਰੀਖਣ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ: "ਨਥੂਰਾਮ ਇੱਕ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੈ, ਵਾਅਦੇ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੈ।"[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
ਸ਼ੰਕਰ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਅਤੇ ਫਾਰਸੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਉਰਦੂ ਵੀ ਜਾਣਦੇ ਸਨ।[1] ਉਹ ਮਹਾਵੀਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਦਿਵੇਦੀ ਦੇ ਸਾਹਿਤਕ ਰਸਾਲੇ ਸਰਸਵਤੀ ਲਈ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਵਾਲਾ ਸੀ।[6][7]
ਕਾਵਿ ਰਚਨਾਵਾਂ[ਸੋਧੋ]
ਸ਼ੰਕਰ ਦੀਆਂ ਕਾਵਿ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਅਨੁਰਾਗ ਰਤਨ, ਸ਼ੰਕਰ ਸਰੋਜ, ਗਰਭਰੰਦ ਰਹਸਿਆ, ਗੀਤਾਵਲੀ, ਕਵਿਤਾ ਕੁੰਜ, ਦੋਹਾ, ਸਮਸਿਆਪੁਰਤੀਆਨ, ਵਿਵਿਧ ਰਚਨਾ, ਕਲਿਤ ਕਾਲੇਵਰ ਅਤੇ ਸ਼ੰਕਰ ਸਤਸਾਈ। ਆਰੀਆ ਸਮਾਜ ਅੰਦੋਲਨ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ, ਉਹ ਇੱਕ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਇਸ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ ਆਪਣੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਮੁਹਾਰਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਰਤਿਆ।[1]
ਉਸਨੂੰ ਮਹਾਕਵੀ ਭਾਵ ਮਹਾਨ ਕਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।[2][3]
ਮੌਤ[ਸੋਧੋ]
ਸ਼ੰਕਰ ਦੀ ਮੌਤ 21 ਅਗਸਤ 1932 ਨੂੰ ਹਰਦੁਆਗੰਜ, ਅਲੀਗੜ੍ਹ, ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਪ੍ਰਾਂਤ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿਖੇ ਹੋਈ।[2][3]
ਵੰਸ਼[ਸੋਧੋ]
ਸ਼ੰਕਰ ਹਿੰਦੀ ਕਵੀ ਹਰੀ ਸ਼ੰਕਰ ਸ਼ਰਮਾ ਦੇ ਪਿਤਾ, ਹਿੰਦੀ ਕਵੀ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਕ੍ਰਿਪਾ ਸ਼ੰਕਰ ਸ਼ਰਮਾ ਦੇ ਦਾਦਾ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਕਵੀ ਇੰਦਰਾ ਇੰਦੂ ਦੇ ਪੜਦਾਦੇ ਸਨ।
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Pande, V.R. (1992). The Encyclopaedia Of Indian Literature. Vol. Five. Sahitya Akademi: New Delhi. p. 3971. ISBN 978-81-260-1221-3.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 Nāthūrāma Śarmā Śaṅkara kī kāvya-sādhanā (1994): Study of the works of Nāthūrāmaśaṅkara Śarmā, 1859–1932, Hindi poet. https://books.google.com/books?id=M1R0AAAAIAAJ
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 Mahākavi Śaṅkara-smr̥ti-grantha (1986): Commemoration volume for Nāthūrāmaśaṅkara Śarmā, 1859–1932, Hindi poet; comprises articles on his life and works. https://books.google.com/books?id=d4VjAAAAMAAJ
- ↑ "Culturopedia.com - Literature of India~ Hindi Literature". www.culturopedia.com. Archived from the original on 2001-09-14.
- ↑ "Kaal Se Yug Tak". 23 January 2016. Archived from the original on 12 ਅਪ੍ਰੈਲ 2021. Retrieved 5 ਮਾਰਚ 2023.
{{cite web}}: Check date values in:|archive-date=(help) - ↑ K. M. George (1992). Modern Indian Literature, an Anthology: Surveys and poems. Sahitya Akademi. p. 149. ISBN 978-81-7201-324-0.
- ↑ "Hindi Language and Literature, Hindi Literature, Hindi Language, History of Hindi Language, Language, Literature, Hindi".