ਆਯੁਰਵੇਦ
ਆਯੁਰਵੇਦ ਭਾਰਤੀ ਉਪ-ਮਹਾਂਦੀਪ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਜੜ੍ਹਾਂ ਵਾਲੀ ਦਵਾਈ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ।[1]
ਹਾਲਾਂਕਿ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਦੇ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਯੂਰਵੈਦ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਗਏ ਕੁਝ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਅਸਰਦਾਰ ਇਲਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂ ਵਾਲੇ ਤਰੀਕੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹਨ।[2] ਆਯੁਰਵੈਦ ਦੀ ਦਵਾਈ ਨੂੰ ਸੂਡੋ-ਵਿਗਿਆਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[3] ਹੋਰ ਖੋਜਕਰਤਾ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਆਯੁਰਵੇਦ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਟੋਸਾਈਂਸ ਜਾਂ ਟ੍ਰਾਂਸ-ਸਾਇੰਸ ਸਿਸਟਮ ਸਮਝਦੇ ਹਨ।[4][5] ਇੱਕ 2008 ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ 21% ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੁਆਰਾ ਯੂਐਸ ਵਿੱਚ ਵੇਚੇ ਗਏ ਭਾਰਤੀ-ਨਿਰਮਿਤ ਪੇਟੈਂਟ ਆਯੁਰਵੇਦ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਧਾਤਾਂ ਦੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪੱਧਰ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਲੀਡ, ਪਾਰਾ, ਅਤੇ ਆਰਸੈਨਿਕ ਸ਼ਾਮਲ ਮਿਲੇ ਸਨ।[6] ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਧਾਤੂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਣਜਾਣ ਹਨ।[6]
|
|
ਰਿਗਵੇਦ · ਯਜੁਰਵੇਦ · ਸਾਮਵੇਦ · ਅਥਰਵ ਵੇਦ |
|
ਰਿਤੁਗਵੇਦਿਕ |
|
ਬ੍ਰਹਮਾ ਪੁਰਾਣ |
|
ਹੋਰ ਹਿੰਦੂ ਗਰੰਥ
ਭਗਵਤ ਗੀਤਾ · ਮੰਨੂੰ ਸਿਮ੍ਰਤੀ |
|
ਗਰੰਥੋਂ ਦਾ ਵਰਗੀਕਾਰਣ
|
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000000E-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ "Ayurveda". American Cancer Society. 26 August 2011. Archived from the original on 22 February 2014. Retrieved 7 January 2015.
The effectiveness of Ayurveda has not been proven in scientific studies, but early research suggests that certain herbs may offer potential therapeutic value
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000011-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000012-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000013-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ 6.0 6.1 Saper RB; Phillips RS; et al. (2008). "Lead, mercury, and arsenic in US- and Indian-manufactured medicines sold via the internet". JAMA. 300 (8): 915–923. doi:10.1001/jama.300.8.915. PMC 2755247. PMID 18728265.
<ref> tag defined in <references> has no name attribute.