ਬਾਬਾ ਬਾਲਕ ਨਾਥ
| ਸਿੱਧ ਬਾਬਾ ਬਾਲਕ ਨਾਥ | |
|---|---|
 | |
| ਦੇਵਨਾਗਰੀ | ਸਿੱਧ ਬਾਬਾ ਬਾਲਕ ਨਾਥ |
| ਮੰਤਰ | ਓਮ ਨਮਹ ਸਿਧੇ |
| ਤਿਉਹਾਰ | ਚੇਤ ਮਹੀਨਾ, ਚੈਤਰ |
| ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ | |
| ਜਨਮ | ਕਾਠੀਆਵਾੜ, ਗੁਜਰਾਤ |
ਬਾਬਾ ਬਾਲਕ ਨਾਥ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਉੱਤਰ-ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਪੂਜਾ ਸਥਾਨ ਦੇਉਤਸਿਧ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਮੰਦਰ ਚੱਕਮੋਹ ਪਿੰਡ ਦੀ ਪਹਾੜੀ ਦੀ ਉੱਚੀ ਚੋਟੀ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਪਹਾੜੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਗੁਫਾ ਹੈ, ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਥਾਨ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਸੀ। ਮੰਦਿਰ ਵਿੱਚ ਬਾਬਾਜੀ ਦੀ ਇੱਕ ਮੂਰਤੀ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਵੇਦੀ ਨੂੰ "ਰੋਟ" ਚੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਹਨ, "ਰੋਟ" ਆਟੇ ਅਤੇ ਚੀਨੀ/ਗੁੜ ਦੇ ਘਿਓ ਨਾਲ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬੱਕਰਾ ਵੀ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਆਰ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ, ਇੱਥੇ ਬੱਕਰੀਆਂ ਦੀ ਬਲੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਗੁਫਾ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਦਾਖ਼ਲੇ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਹੈ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਗੁਫ਼ਾ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਸਾਹਮਣੇ ਇੱਕ ਉੱਚਾ ਥੜ੍ਹਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੋਂ ਔਰਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰੋਂ ਦੇਖ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਮੰਦਿਰ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 6 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਅੱਗੇ ਇੱਕ ਸਥਾਨ "ਸ਼ਾਹਤਲਾਈ" ਸਥਿਤ ਹੈ, ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬਾਬਾ ਜੀ ਇਸ ਸਥਾਨ 'ਤੇ "ਧਿਆਨ ਯੋਗ" ਕਰਦੇ ਸਨ।
ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਭਿਆਚਾਰ
[ਸੋਧੋ]ਬਾਬਾ ਬਾਲਕ ਨਾਥ ਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਭਾਰਤੀ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਅਵਤਾਰ ਦੁਆਰਾ "ਸ਼ਿਵ ਭਗਤ ਬਾਬਾ ਬਾਲਕ ਨਾਥ "(1972), ਸਤੀਸ਼ ਭਾਖਰੀ ਦੁਆਰਾ "ਜੈ ਬਾਬਾ ਬਾਲਕ ਨਾਥ "(1981)[1]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Rajadhyaksha, Ashish; Willemen, Paul (1999). Encyclopaedia of Indian cinema. British Film Institute.