ਬਿਲ

ਇਹ ਲੇਖ the bael tree ਬਾਰੇ ਹੈ। the Biblical demon ਲਈ, ਦੇਖੋ Baal (demon)। the professional wrestler ਲਈ, ਦੇਖੋ Bael (wrestler)।

colspan=2 style="text-align: centerBael (vilvam)
colspan=2 style="text-align: centerਵਿਗਿਆਨਿਕ ਵਰਗੀਕਰਨ
ਜਗਤ:	Plantae
(unranked):	Angiosperms
(unranked):	Eudicots
(unranked):	Rosids
ਤਬਕਾ:	Sapindales
ਪਰਿਵਾਰ:	Rutaceae
ਉੱਪ-ਪਰਿਵਾਰ:	Aurantioideae
Tribe:	Clauseneae
ਜਿਣਸ:	Aegle Corrêa
ਪ੍ਰਜਾਤੀ:	A. marmelos
ਦੁਨਾਵਾਂ ਨਾਮ
Aegle marmelos (L.) Corrêa

ਬਿਲ ਜਾ ਬਿਲਪੱਥਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲਣ ਵਾਲਾਂ ਫੁੱਲਾਂ ਦਾ ਬੂਟਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਰੋਗ ਨਾਸ਼ਕ ਗੁਣ ਹੋਣ ਕਰਨ ਇਸ ਨੂੰ ਬਿਲਵ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੇਲ ਦੇ ਰੁੱਖ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੇ ਪਹਾੜਾਂ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਬਿਲ ਦੇ ਰੁੱਖ ਸ਼੍ਰੀ ਲੰਕਾ, ਮਿਆਂਮਾਰ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਬਨਗਲਾਦੇਸ਼, ਕੰਬੋਡੀਆ ਅਤੇ ਥਾਈਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸਨੂੰ ਬੇਲ), ਬੰਗਾਲ ਕੁਇਨਸੀ ਸੁਨਹਿਰੀ ਸ਼ੇਬ, ਜਪਾਨੀ ਸੰਤਰਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 

ਬਨਸਪਤਿਕ ਜਾਣਕਾਰੀ

ਇਸਨੂੰ ਫਲ ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਮਈ ਵਿੱਚ ਲਗਦਾ ਹੈ। ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਪੱਤੇ ਡਿੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਬਿਲ ਦਾ ਫਲ ਸੁਨਹਿਰੇ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਗੁੱਦਾ ਰਸੀਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਸੇਵਨ ਨੂੰ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰੀਕ੍ਰਿਆ ਲਈ ਸਮਰੱਥ ਔਸ਼ਧੀ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਬਿਲ ਦਾ ਰੁੱਖ

ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੀਆ ਔਸ਼ਧੀਆ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਲ ਅਤੇ ਮਲੇਰੀਆ ਵਰਗੇ ਰੋਗਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਸੇਵਨ ਲਹੇਬੰਦ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਸੇਵਨ ਨਾਲ ਆਂਤਾਂ ਦੀ ਕਾਰਜ ਸਮਤਾ ਵੱਧਦੀ ਹੈ। ਭੁੱਖ ਵੱਧਦੀ ਹੈ। ਬਿਲ ਦੇ ਗੁੱਦੇ ਤੋਂ ਡਿਟਰਜੈਂਟ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਪੜੇ ਧੋਣੇ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।   

Fruit

ਬਿਲ ਦਾ ਪੱਕਿਆ ਹੋਇਆ ਫਲ	ਬਿਲ ਦਾ ਫਲ

ਧਾਰਮਿਕ ਮਹੱਤਤਾ

ਧਾਰਮਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਸਨੂੰ ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਵੀ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਮੈਂ ਮਾਣਾ ਜਾਤਾ ਹੈ ਕੀ ਇਸਦੀ ਜੜ ਵਿੱਚ ਮਹਾਦੇਵ ਦਾ ਵਾਸ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਜਿਹੜੇ ਤਿੰਨ ਪੱਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤ੍ਰਿਦੇਵ ਦਾ ਰੂਪ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਬਿਲ ਦੇ ਪੱਤੀਆਂ ਨਾਲ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਦੀ ਪੂਜਾ

ਹੋਰ ਨਾਮ 

• South-East Asia
  • ਬਰਮੀ: ဥသျှစ် /ou' shi'/ or /oʊʔ ʃiʔ/
  • ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆਈ: [Maja] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help)
  • ਖਮੇਰ: ព្នៅ /pnɨv/
  • ਲਾਓ: ໝາກຕູມ IPA: [ma᷆ːk.tùːm]
  • Malay: [pokok maja batu] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help) (tree)
  • ਥਾਈ: มะตูม: rtgs: matum, IPA: [ma.tūːm] (tree: ต้นมะตูม IPA: [tôn.ma.tūːm]; fruit ลูกมะตูม IPA: [lûːk.ma.tūːm])
  • Tetum (Timor Leste): Aidila tuku/Aidila fatuk
• South Asia
  • Assamese: বেল
  • Hindi: बेल (Bel)
  • Gujarati: બીલી
  • Urdu: (Bael)بیل, (Sirphal) سری پھل
  • Nepali: बेल: (Bel or Wood Apple)
  • Odia: Baela ବେଲ
  • Bengali: বেল (Bell)
  • Kannada: ಬೇಲದ ಹಣ್ಣು ('belada hannu', edible variety)
  • Kannada: ಬಿಲ್ವಪತ್ರೆ ಮರ ('bilvapatre mara', the sacred variety tree)
  • Konkani: gorakamli
  • Malayalam: കൂവളം (koo-valam)
  • Marathi: बेल (Bel)
  • Punjabi: ਬਿਲ (Bil)
  • Sanskrit: बिल्व (Bilva)Shreephala, shaandilya, shailoosha, maaloora
  • Sindhi: ڪاٺ گدرو
  • Sinhalese: බෙලි (Beli)
  • Tamil: வில்வம் (Vilvam)
  • Telugu: మారేడు (maredu)
  • Sir Phal (old Hindi)

ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ

•  Chisholm, Hugh, ed. (1911) "Bael Fruit" Encyclopædia Britannica3 (11th ed.)Cambridge University Press 
• Picture Gallery of dried bael fruits Archived 2014-09-03 at the Wayback Machine.
• Caldecott, Todd (2006). Ayurveda: The Divine Science of Life. Elsevier/Mosby. ISBN 0-7234-3410-7.ISBN 0-7234-3410-7. Contains a detailed monograph on Aegle marmelos (Bilwa) as well as a discussion of health benefits and usage in clinical practice.
• God shiva Bel patra leaves (Scripture reference) Archived 2013-11-26 at the Wayback Machine.
• [1]