ਬੇਰਾ ਝੀਲ
ਬੇਰਾ ਝੀਲ | |
---|---|
ਸਥਿਤੀ | ਕੋਲੰਬੋ |
ਗੁਣਕ | 6°55′45.9624″N 79°51′15.0552″E / 6.929434000°N 79.854182000°E |
Type | ਸਰੋਵਰ |
Primary inflows | ਕੇਲਾਨੀ ਨਦੀ ਸੇਂਟ ਬੈਸਟੀਅਨ ਨਹਿਰ ਰਾਹੀਂ |
Primary outflows | ਕੋਲੰਬੋ ਹਾਰਬਰ (ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ) ਵਿਖੇ ਮੈਕ ਕੈਲਮ ਲਾਕ ਗੇਟਸ ਦੁਆਰਾ ਹਿੰਦ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਅਤੇ ਅਰਧ ਚੱਕਰੀ ਸਪਿਲਵੇਅ (ਪੱਛਮ) ਦੁਆਰਾ |
Basin countries | ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ |
Surface area | 0.654 km2 (0.253 sq mi) |
ਔਸਤ ਡੂੰਘਾਈ | 5.6 m (18 ft) |
ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਡੂੰਘਾਈ | 5.6 m (18 ft) |
Water volume | 2,903,000 m3 (102,500,000 cu ft) |
ਬੇਰਾ ਝੀਲ (/ˈbeɪrə/; ਸਿੰਹਾਲਾ: බේරේ වැව ( IPA: [beːreː ˈʋæʋə] ); ਤਮਿਲ਼: பேரே ஏரி ( IPA: [peːɾeː eːɾi] )) ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਵਿੱਚ ਕੋਲੰਬੋ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਝੀਲ ਹੈ। ਝੀਲ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕਈ ਵੱਡੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 1.65 km2 (0.64 sq mi) ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪੁਰਤਗਾਲੀ, ਡੱਚ ਅਤੇ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਯੁੱਗ ਦੌਰਾਨ ਝੀਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਇਹ ਅਜੇ ਵੀ ਆਪਣਾ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਨਾਮ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਨਹਿਰਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਉਪਨਗਰੀਏ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮਾਲ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਦਾ ਆਸਾਨ ਤਰੀਕਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਝੀਲ ਸਾਰਸ, ਪੈਲੀਕਨ, ਨਿਗਰਾਨ ਕਿਰਲੀਆਂ ਅਤੇ ਮੱਛੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦਾ ਘਰ ਹੈ।
ਵ੍ਯੁਤਪਤੀ
[ਸੋਧੋ]ਨਾਮ ਦੀ ਵਿਉਤਪੱਤੀ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੈ, ਫਿਰ ਵੀ ਇਹ 1927 ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਤਾਜ਼ਾ ਸੀ ਕਿ 'ਬੇਰਾ ਝੀਲ' ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਕਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਇਸ ਨੂੰ ' ਕੋਲੰਬੋ ਝੀਲ ' ਜਾਂ ਸਿਰਫ਼ ' ਦਿ ਝੀਲ ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਵਿਚਾਰ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸਦਾ ਨਾਮ ' ਬੇਰਾ ' ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਤੋਂ ਪਿਆ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਝੀਲ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜਾਂ ' ਡੀ ਬੀਅਰ ' ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਡੱਚ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਤੋਂ।ਡੀ ਬੀਅਰ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗ੍ਰੇਨਾਈਟ ਤਖ਼ਤੀ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਝੀਲ ਦੇ ਝੁੰਡ ਤੋਂ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਉੱਤੇ " ਡੀ ਬੀਅਰ 1700 " ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਵਿਚਾਰ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸਦਾ ਨਾਮ ' ਬੇਰਾ ' ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਪਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਵਿੱਚ ਅਰਥ ਹੈ ' ਝੀਲ ਦਾ ਕਿਨਾਰਾ ।ਇਕ ਹੋਰ ਵਿਚਾਰ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ' ਡੀ ਬੀਅਰ ' ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਵਿਚ ਅਰਥ ' ਐਂਕਰਿੰਗ ਪੁਆਇੰਟ ਟੀ' ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਨਾਂ ਵੀ ਇਸੇ ਨਾਂ ਦੇ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਸੂਬੇ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਝੀਲ ਨੂੰ ਪੁਰਤਗਾਲੀਆਂ ਨੇ ਕੋਲੰਬੋ ਨੂੰ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਥਾਨਕ ਰਾਜਿਆਂ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
1518 ਤੱਕ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਕੋਲੰਬੋ ਉੱਤੇ ਸ਼ਾਸਨ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਰਾਜਾ ਵਿਜੇਬਾਹੂ VII ਅਤੇ ਸਿੰਹਲੀ ਫੌਜਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਵਧ ਰਹੇ ਖਤਰਿਆਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਧੁਨਿਕ ਹਥਿਆਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵਧੀਆ ਹੱਲ ਲੱਭਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ। ਅਜਿਹੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਖਾਈ ਬਣਾਉਣੀ ਸੀ।
ਖਾਈ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦਲਦਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਖੋਦ ਕੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਪੱਛਮ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਾਰੀਆਂ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ (ਕਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਪੱਛਮ ਹਿੰਦ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਸੀ)। ਪਰ ਇਹ ਕੰਮ ਇਸਦੇ ਆਕਾਰ ਅਤੇ ਦਲਦਲ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਮਾਤਰਾ ਦੁਆਰਾ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜੋ ਇੱਕ ਝੀਲ ਨੂੰ ਭਰਨ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਪਰ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਕੈਪਟਨ ਲੋਪੋ ਡੀ ਬ੍ਰਿਟੋ ਦੁਆਰਾ ਡੇਮਾਟਾਗੋਡਾ ਪਹਾੜ ਅਤੇ ਸੇਂਟ ਬੈਸਟੀਅਨ ਪਹਾੜ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਵਹਿਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਧਾਰਾ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਰਾਜਾ ਵਿਜੇਬਾਹੂ VII ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਹਮਲੇ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲੇ ਬਾਰੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਸ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੁੱਟੀ ਗਈ ਖਾਈ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬੇਰਾ ਝੀਲ ਬਣ ਗਈ। ਫਿਰ ਝੀਲ ਕੋਲੰਬੋ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਭੂਮੀ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਦੋਵੇਂ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ ਸਮੁੰਦਰ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੁੜ ਗਈ ਸੀ। ਮੁੱਖ ਭੂਮੀ ਅਤੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚਕਾਰ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਾਧਨ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਝੀਲ ਦਾ ਮੂਲ ਖੇਤਰਫਲ 1.61 km2 (0.62 sq mi) ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਆਊਟਫਲੋ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਕੇਮੈਨ ਗੇਟਸ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਸੇਂਟ ਜੌਹਨ ਨਹਿਰ ਸਨ। ਇਹ ਸੇਂਟ ਬੈਸਟਿਅਨ ਦੇ ਪਹਾੜ, ਵੁਲਫੇਂਡਲ ਦੇ ਪਹਾੜ ਅਤੇ ਕੋਚੀਕੇਡ ਦੇ ਪਹਾੜ ਤੋਂ ਸੀਮਾ ਸੀ। ਝੀਲ ਦੇ ਉੱਤਰ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਕਿਲੇ ਸਨ। ਝੀਲ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਾਨਕੁਇਸਟਾ ਟੈਂਪੋਰੇਲ ਐਸਪੀਰੀਚੁਅਲ ਡੀ ਸੀਲਾਓ (1687) ਵਿੱਚ ਫਰਾਰ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
1578 ਵਿੱਚ, ਸੀਤਾਵਾਕਾ ਦੇ ਰਾਜ ਦੇ ਮਾਯਾਦੁਨੇ ਨੇ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕੱਟਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਝੀਲ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ। ਉਸਦਾ ਪੁੱਤਰ ਰਾਜਾਸਿੰਘ I (ਉਰਫ਼ ਸਿਥਾਵਾਕਾ ਰਾਜਸਿੰਘੇ) ਨੇ 1587 ਵਿੱਚ ਕਈ ਨਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਕੱਟ ਕੇ ਮਗਰਮੱਛ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਝੀਲ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਪਰ ਪੁਰਤਗਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸਮੁੰਦਰ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਤਾਕਤ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਸਨ।[1]
ਡੱਚਾਂ ਨੇ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਝੀਲ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਹਿੱਸੇ ਦੇ 1/3 ਦੁਆਰਾ ਘਟਾ ਕੇ ਇਸ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕਈ ਟਾਪੂ ਬਣਾਏ ਗਏ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਲੇਵ ਆਈਲੈਂਡ : ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਇੰਨੇ ਵੱਡੇ ਸਨ ਕਿ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਸੀ ਅਤੇ 600 ਨਾਰੀਅਲ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਲਗਾਏ ਗਏ ਸਨ। . ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਦੇ ਕੰਟਰੋਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਗਰਮੱਛਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਝੀਲ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਮਨੋਰੰਜਨ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੋਇੰਗ ਅਤੇ ਯਾਚਿੰਗ ਲਈ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ। ਝੀਲ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਖੇਤਰ ਪਾਰਟੀਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਬਾਲ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ ਜੋ ਵਾਟਰਲੂ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦੀ ਖਬਰ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸੀਲੋਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੋਟੈਨੀਕਲ ਗਾਰਡਨ ਕੇਵ ਗਾਰਡਨ 1810 ਵਿੱਚ ਸਲੇਵ ਆਈਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਕੇਵ ਵਿਖੇ ਰਾਇਲ ਬੋਟੈਨਿਕ ਗਾਰਡਨ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਬੂਟਿਆਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਲਈ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਪੇਰਡੇਨੀਆ ਬੋਟੈਨੀਕਲ ਗਾਰਡਨ ਵਿੱਚ ਲਗਾਏ ਜਾਣ।
19ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਅਤੇ ਝੀਲ ਦਾ ਜ਼ਮੀਨੀ ਖੇਤਰ ਘਟ ਗਿਆ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵੀ ਵਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ।
ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਮੁੱਖ ਬੇਸਿਨਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ:
ਝੀਲ ਬੇਸਿਨ | ਸਤਹ ਖੇਤਰ | ਅਧਿਕਤਮ ਡੂੰਘਾਈ | ਵਾਲੀਅਮ |
---|---|---|---|
ਪੂਰਬੀ ਝੀਲ | 0.433 km2 (0.167 sq mi) | 5.6 m (18 ft) | 945,000 m3 (33,400,000 cu ft) |
ਗਾਲੇ ਫੇਸ ਲੇਕ | 0.026 km2 (0.010 sq mi) | 3.4 m (11 ft) | N/A |
ਪੱਛਮੀ ਝੀਲ | 0.081 km2 (0.031 sq mi) | 3.4 m (11 ft) | 1,795,000 m3 (63,400,000 cu ft) |
ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਝੀਲ | 0.114 km2 (0.044 sq mi) | 2.9 m (9.5 ft) | 163,000 m3 (5,800,000 cu ft) |
ਵੱਡਾ ਬੇਰਾ
[ਸੋਧੋ]ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵੱਡੇ ਗੋਦਾਮਾਂ ਨਾਲ ਕਤਾਰਬੱਧ, ਆਪਣੇ ਅਤੀਤ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਚਾਹ ਨੂੰ ਕੋਲੰਬੋ ਦੀ ਬੰਦਰਗਾਹ ਤੱਕ ਪੋਰਟ ਐਕਸੈਸ ਨਹਿਰ ਰਾਹੀਂ ਬਾਰਜਾਂ 'ਤੇ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਝੀਲ ਹੁਣ ਬਹੁਤ ਸ਼ਾਂਤ ਹੈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੋਦਾਮਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
1 ਮੀਲ ਦੀ ਅਧਿਕਤਮ ਲੰਬਾਈ ਦੇ ਨਾਲ, ਝੀਲ ਕੋਲੰਬੋ ਰੋਇੰਗ ਕਲੱਬ ਦਾ ਘਰ 140 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Kaluarachchi, Saman (2013). කොළඹ පුරාණය. Suriya Publications. pp. 113, 115, 117, 118, 120, 122. ISBN 955-8892-33-5.Kaluarachchi, Saman (2013). කොළඹ පුරාණය. Suriya Publications. pp. 113, 115, 117, 118, 120, 122. ISBN 955-8892-33-5.