ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਮ
ਭਾਰਤੀ ਗਣਰਾਜ ਦੇ ਦੋ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਛੋਟੇ ਨਾਮ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, "ਇੰਡੀਆ" ਅਤੇ "ਭਾਰਤ"। ਤੀਸਰਾ ਨਾਮ, "ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ", ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਭਾਰਤੀ ਉਪ-ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਆਧੁਨਿਕ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਦਾ ਵਿਕਲਪਕ ਨਾਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤੀ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। "ਭਾਰਤ", "ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ", ਜਾਂ "ਇੰਡੀਆ" ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ[ਸੋਧੋ]
ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸ਼ਬਦ ਯੂਨਾਨੀ Ἰνδική / Indikē (cf. ਮੇਗਾਸਥੀਨੇਸ ਦੀ ਰਚਨਾ ਇੰਡੀਕਾ ) ਜਾਂ Indía ( Ἰνδία ), ਲਾਤੀਨੀ ਲਿਪੀਅੰਤਰਨ India ਰਾਹੀਂ .[1][2][3]
ਇਹ ਨਾਮ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ Sindhu ( सिन्धु ) ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਸਿੰਧੂ ਨਦੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੇਠਲੇ ਸਿੰਧੂ ਬੇਸਿਨ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕ ਸਿੰਧ ) ਦਾ ਨਾਮ ਸੀ।[4][5] Síndhu ਦਾ ਪੁਰਾਣਾ ਫਾਰਸੀ ਸਮਾਨ Hindu ਸੀ।[1] ਡੇਰੀਅਸ ਪਹਿਲੇ ਨੇ ਲਗਭਗ 516 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ ਸਿੰਧ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ, ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਹੇਠਲੇ ਸਿੰਧ ਬੇਸਿਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਂਤ ਲਈ ਫ਼ਾਰਸੀ ਬਰਾਬਰ Hinduš ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[6][7] ਕਰਿਆਂਡਾ ਦੇ ਸਾਇਲੈਕਸ ਜਿਸ ਨੇ ਫ਼ਾਰਸੀ ਸਮਰਾਟ ਲਈ ਸਿੰਧ ਨਦੀ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਨੇ ਸ਼ਾਇਦ ਫ਼ਾਰਸੀ ਨਾਮ ਲਿਆ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਯੂਨਾਨੀ ਵਿੱਚ ਪਾਸ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।[1] ਸਿੰਧੂ ਨਦੀ ਲਈ Indos ( Ἰνδός ) ਸ਼ਬਦ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ "ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ" ਹੈਰੋਡੋਟਸ ਦੀ ਭੂਗੋਲ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।[8] ਐਸਪੀਰੇਟ /h/ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਏਸ਼ੀਆ ਮਾਈਨਰ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਯੂਨਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੀ।[9][10] ਹੇਰੋਡੋਟਸ ਨੇ ਵੀ "ਭਾਰਤੀ" ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਹੇਠਲੇ ਸਿੰਧ ਬੇਸਿਨ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ, ਫਾਰਸ ਦੇ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਆਮ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਭੂਗੋਲ ਦਾ ਕੋਈ ਗਿਆਨ ਨਹੀਂ ਸੀ।[11]
ਹਿੰਦ/ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ[ਸੋਧੋ]
ਸ਼ਬਦ Hindū ( Persian ) ਅਤੇ Hind ( Persian ) ਇੰਡੋ-ਆਰੀਅਨ / ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ Sindhu ( ਸਿੰਧੂ ਨਦੀ ਜਾਂ ਇਸਦੇ ਖੇਤਰ ) ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ। ਅਕਮੀਨੀਡ ਸਮਰਾਟ ਡੇਰਿਅਸ ਪਹਿਲੇ ਨੇ ਲਗਭਗ 516 ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ ਸਿੰਧੂ ਘਾਟੀ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਉੱਤੇ Sindhu ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਅਕਮੀਨੀਡ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ, " ਹਿੰਦੂਸ਼ " ( 𐏃𐎡𐎯𐎢𐏁, H-i-du-u-š ) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੇਠਲੇ ਇੰਦੂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। [6][7] ਇਹ ਨਾਮ ਮਿਸਰ ਦੇ ਅਚਮੇਨੀਡ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ 𓉔𓈖𓂧𓍯𓇌 ( H-n-d-wꜣ-y ) ਡੇਰੀਅਸ I ਦੀ ਮੂਰਤੀ 'ਤੇ, ਲਗਭਗ 500 ਈ.ਪੂ.[12][13]
H-n-d-wꜢ-y
"ਇੰਡੀਆ" [[ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ] hieroglyphs]] ਉੱਤੇ Darius I ਦੀ ਮੂਰਤੀ, ਲਗਭਗ 500 BCE।[14]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ 1.0 1.1 1.2
{{citation}}: Empty citation (help) - ↑
{{citation}}: Empty citation (help): "Apparently the same territory was referred to as Hi(n)du(sh) in the Naqsh‐i‐Rustam inscription of Darius I as one of the countries in his empire. The terms Hindu and India ('Indoi) indicate an original indigenous expression like Sindhu. The name Sindhu could have been pronounced by the Persians as Hindu (replacing s by h and dh by d) and the Greeks would have transformed the latter as Indo‐ (Indoi, Latin Indica, India) with h dropped..." - ↑ "Etymology of the Name India". World History Encyclopedia. 13 January 2011.
- ↑
{{citation}}: Empty citation (help): "In early Indian sources Sindhu denoted the mighty Indus river and also a territory on the lower Indus." - ↑ (Eggermont, Alexander's Campaigns in Sind and Baluchistan 1975, p. 145): "Sindhu means a stream, a river, and in particular the Indus river, but likewise it denotes the territory of the lower Indus valley, or modern Sind. Therefore, the appellation Saindhavah, means "inhabitants of the lower Indus valley".... In this respect Sindhu is no tribal name at all. It denotes a geographical unit to which different tribes may belong."
- ↑ 6.0 6.1 (Eggermont, Alexander's Campaigns in Sind and Baluchistan 1975): 'The Persians coined the name of Hindush after the current Sanskrit geographical name of Sindhu. Neither the Old Persian inscriptions, nor the Avesta make use of the word hindu in the sense of "river".'
- ↑ 7.0 7.1
{{citation}}: Empty citation (help): "The new satrapy, which received the name of Hindush, extended from the centre to the lower part of the Indus Valley, in present-day Pakistan." - ↑ , London
{{citation}}: Missing or empty|title=(help) - ↑
{{citation}}: Empty citation (help): "Note finally that the letter H/η was originally used to mark word-initial aspiration... Since such aspiration was lost very early in the eastern Ionic-speaking area, the letter was recycled, being used first to denote the new, very open, long e-vowel [æ:] ... and then to represent the inherited long e-vowel [ε:] too, once these two sounds had merged. The use of H to represent open long e-vowels spread quite early to the central Ionic-speaking area and also to the Doric-speaking islands of the southern Aegean, where it doubled up both as the marker of aspiration and as a symbol for open long e-vowels." - ↑
{{citation}}: Empty citation (help): "The early loss of aspiration is mainly a characteristic of Asia Minor (and also of the Aeolic and Doric of Asia Minor)...In Attica, however (and in some cases in Euboea, its colonies, and in the Ionic-speaking islands of the Aegean), the aspiration survived until later... During the second half of the fifth century BC, however, orthographic variation perhaps indicates that 'a change in the phonetic quality of [h] was taking place' too." - ↑
{{citation}}: Empty citation (help): "The term 'Indians' was used by Herodotus as a collective name for all the peoples living east of Persia. This was also a significant development over Hekataios, who had used this term in a strict sense for the groups dwelling in Sindh only." - ↑ Yar-Shater, Ehsan (1982). Encyclopaedia Iranica (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Routledge & Kegan Paul. p. 10. ISBN 9780933273955.
- ↑ "Susa, Statue of Darius – Livius". www.livius.org (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ).
- ↑ ਈਰਾਨ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ notice