ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬੀਅਰ
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਚਾਵਲ ਜਾਂ ਬਾਜਰੇ ਤੋਂ ਰਵਾਇਤੀ ਬੀਅਰ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। 18ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ, ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਬੀਅਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਬੀਅਰ, ਦੇਸੀ ਦਾਰੂ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ-ਬਣਾਈ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸ਼ਰਾਬ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਵਿਸਕੀ ਵਰਗੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਲਕੋਹਲ ਵਾਲੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਜਿੰਨੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬੀਅਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬੀਅਰ ਹਨ।[1]
ਵੈਦਿਕ ਯੁੱਗ (c. 1500-1200 BCE, ਰਿਗਵੇਦ) ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬੀਅਰ ਵਰਗੀ ਸੂਰ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ,[2] ਚਾਵਲ ਦੀ ਬੀਅਰ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ ਤੋਂ ਮੂਲ ਕਬੀਲਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ,[3] ਯੂਰਪੀਅਨ ਬੀਅਰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇੰਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 1716 ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[4] 1820 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਬਣਾਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸ਼ੇਰ ਬੀਅਰ ਏਸ਼ੀਆ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੀਅਰ ਬ੍ਰਾਂਡ ਹੈ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਭਾਰਤੀ ਬ੍ਰਿਊਡ ਯੂਰਪੀਅਨ ਸ਼ੈਲੀ ਦੀ ਬੀਅਰ ਹੈ।[5][6][7]
ਬ੍ਰਾਂਡ ਅਤੇ ਬਰੂਅਰੀਆਂ[ਸੋਧੋ]
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕਣ ਵਾਲਾ ਬੀਅਰ ਬ੍ਰਾਂਡ ਕਿੰਗਫਿਸ਼ਰ ਹੈ। ਹੋਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭਾਰਤੀ ਬ੍ਰਾਂਡ ਹਨ ਹੰਟਰ, ਕਲਿਆਣੀ, ਹੇਵਰਡਸ, ਨਾਕ ਆਊਟ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਗਾਰੋ। ਬਾਜ਼ਾਰ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਬਰੂਅਰੀ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਸਥਿਤ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਬਰੂਅਰੀਜ਼ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਬ੍ਰੂਅਰੀਆਂ ਹਨ ਕਾਰਲਸਬਰਗ, ਐਸਏਬੀਮਿਲਰ ਇੰਡੀਆ, ਬੀ9 ਬੇਵਰੇਜਜ਼ (ਬੀਰਾ 91) ਸੋਮ ਡਿਸਟਿਲਰੀਜ਼ ਐਂਡ ਬਰੂਅਰੀਜ਼ ਲਿਮਿਟੇਡ ਅਤੇ ਐਨਹਿਊਜ਼ਰ-ਬੁਸ਼ ਇਨਬੇਵ। 2013 ਵਿੱਚ, ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਬਰੂਅਰੀਜ਼ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ 55% ਸੀ ਅਤੇ SABMiller India ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ 23% ਸੀ।[8] SABMiller India Haywards ਬ੍ਰਾਂਡ ਦਾ ਮਾਲਕ ਹੈ, KALS ਬਰੂਅਰੀਜ਼ ਫੋਸਟਰ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਯੂਨਿਟਾਂ ਦੀ ਮਾਲਕ ਹੈ।[8][9]
ਹਾਲਾਂਕਿ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਬੀਅਰ ਬ੍ਰਾਂਡ ਜਿਵੇਂ ਕਿ, ਕੋਰੋਨਾ, ਸਿੰਘਾ, ਸਿੰਗਟਾਓ, ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਬਿਟਰ, ਗੀਸਟ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਸਟੋਫਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹਨ, ਉਹ 100% ਤੱਕ ਉੱਚ ਆਯਾਤ ਡਿਊਟੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਹਿੰਗੇ ਹਨ।[10] ਕਾਰਲਸਬਰਗ ਦਾ ਟੂਬੋਰਗ ਬੂਸਟਰ ਸਟ੍ਰੋਂਗ ਬ੍ਰਾਂਡ (8% ABV) ਅਤੇ Anheuser-Busch Inbev ਦਾ Budweiser Magnum (6.5% ABV) ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੇਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਬਰੂਅਰੀਜ਼ ਦਾ ਕਿੰਗਫਿਸ਼ਰ ਸਟ੍ਰੌਂਗ (8% ABV) ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕਣ ਵਾਲਾ ਬ੍ਰਾਂਡ ਹੈ।
ਬਾਜ਼ਾਰ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬੀਅਰ ਦੇ ਕੁਝ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਬ੍ਰਾਂਡ ਹਨ:
| ਮਾਰਕੀਟ ਸ਼ੇਅਰ (2014) ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬੀਅਰ ਬ੍ਰਾਂਡ [11] | |||
|---|---|---|---|
| ਕੰਪਨੀ | ਮਾਰਕੀਟ ਸ਼ੇਅਰ (%) | ਬੀਅਰ ਬ੍ਰਾਂਡ | ਮਾਰਕੀਟ ਸ਼ੇਅਰ (%) |
| ਸੰਯੁਕਤ ਬਰੂਅਰੀਜ਼ | 51.1 | ਕਿੰਗਫਿਸ਼ਰ | 41.2 |
| ਕਲਿਆਣੀ ਬਲੈਕ ਲੇਬਲ | 2.7 | ||
| UB ਐਕਸਪੋਰਟ | 2 | ||
| ਸੈਂਡਪਾਈਪਰ | 1.5 | ||
| ਬੁਲੇਟ ਸੁਪਰ ਸਟ੍ਰੌਂਗ | 1 | ||
| ਜ਼ਿੰਗਾਰੋ | 0.9 | ||
| ਲੰਡਨ ਪਿਲਸਨਰ | 0.2 | ||
| SABMiller | 25.6 | ਹੇਵਰਡਸ | 15 |
| ਨੌਕਆਉਟ | 8.7 | ||
| ਫੋਸਟਰ ਦਾ | 1.3 | ||
| ਰਾਇਲ ਚੈਲੇਂਜ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਲੈਗਰ | 0.6 | ||
| ਕਾਰਲਸਬਰਗ | 7.6 | ਓਕੋਕਿਮ | 5.1 |
| ਟੁਬਰਗ | 1.3 | ||
| ਕਾਰਲਸਬਰਗ | 1.2 | ||
| ਮੋਹਨ ਮੀਕਿਨ | 3.1 | ਗੋਲਡਨ ਈਗਲ | 1.7 |
| ਬਲੈਕ ਨਾਈਟ | 1.1 | ||
| ਵੋਰੀਅਨ | 0.2 | ||
| ਅਨਹਿਉਜ਼ਰ-ਬੁਸ਼ | 2.1 | ਬੁਡਵਾਈਜ਼ਰ | 2 |
| ਮੋਲਸਨ ਕੋਰਜ਼ | 0.2 | ਕੋਬਰਾ | 0.2 |
ਵਿਕਰੀ ਅਤੇ ਖਪਤ[ਸੋਧੋ]
2014-15 ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬੀਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ 6% ਵਧ ਕੇ 22.3 ਮਿਲੀਅਨ ਹੈਕਟੋਲੀਟਰ (ਜਾਂ 286 ਮਿਲੀਅਨ ਕੇਸਾਂ ਤੱਕ) ਹੋ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ, ਇਹ ਦਰ 2013-14-ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੋ ਗੁਣਾ ਤੇਜ਼ ਹੈ; ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਇਹ ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਦੀ ਔਸਤ ਦਰ ਨਾਲੋਂ ਅੱਧਾ ਹੈ।[12] ਬੀਅਰ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਖਪਤ 1.6 ਲੀਟਰ ਹੈ। ਡਿਸਪੋਸੇਬਲ ਆਮਦਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਅਤੇ ਸਮਝਦਾਰ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ. ਉਦਯੋਗ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਾਧੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵਧ ਰਹੇ ਮੱਧ ਵਰਗ ਨੂੰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਧੀ ਹੋਈ ਖਪਤ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜੌਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।[13]
ਭਾਰਤੀ ਲੋਕ ਬੀਅਰ ਨਾਲੋਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਲਕੋਹਲ ਵਾਲੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਿਸਕੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਸਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਲਕੋਹਲ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧੇਰੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਰੂ ਖਾਂਦੇ ਹਨ। 2012 ਵਿੱਚ 5-8% ਦੀ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਅਲਕੋਹਲ ਸਮੱਗਰੀ ਵਾਲੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬੀਅਰ ਦੀ ਕੁੱਲ ਬੀਅਰ ਵਿਕਰੀ ਦਾ 83% ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਬੀਅਰ ਦੀ ਖਪਤ ਕੁੱਲ ਅਲਕੋਹਲ ਦਾ ਸਿਰਫ 5% ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਘੱਟ ਖਪਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਉੱਚ ਕੀਮਤ, ਉਪਲਬਧਤਾ ਅਤੇ ਸਖ਼ਤ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਰਨਾਟਕ ਅਤੇ ਕੇਰਲਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਰਾਜ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਅਲਕੋਹਲ ਵਾਲੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬੀਅਰ ਲਈ ਘੱਟ ਟੈਕਸ ਦਰ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ 'ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਟੈਕਸ 43% ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਨਵੀਨਤਮ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਬੀਰਾ 91 ਬ੍ਰਾਂਡ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬੀਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।[14]
ਘਰੇਲੂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੀ ਬੀਅਰ 650-ml ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਕ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ 6 ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਨਿਰਯਾਤ-ਮਾਰਕੀਟ ਬੀਅਰ 330-ml ਸਟੈਂਡਰਡ ਯੂਰਪੀਅਨ ਜਾਂ 625-ml (22 imp. oz.) ਬੋਤਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਹਲਕੇ (4% ਤੋਂ 5% ABV) ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ (6% ਤੋਂ 8% ABV) ਲੈਗਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Stronger is better: brewers tap India thirst for potent beer". Reuters. 24 September 2013. Archived from the original on 28 September 2013. Retrieved 7 October 2013.
- ↑ Abraham Eraly (23 January 2002). Gem in the Lotus. Penguin Books Limited. p. 165. ISBN 978-93-5118-014-2.
- ↑ Sarit Kumar Chaudhuri; Sucheta Sen Chaudhuri (2005). Primitive Tribes in Contemporary India: Concept, Ethnography and Demography. Mittal Publications. p. 57. ISBN 978-81-8324-026-0.
- ↑ Pete Brown (11 August 2011). "Chapter 17: Hodgson's India Ale". Hops and Glory: One man's search for the beer that built the British Empire. Pan Macmillan. p. 57. ISBN 978-0-230-74047-1. Retrieved 8 October 2013.
- ↑ "Himachal Pradesh: Solan". Government of Himachal Pradesh. Archived from the original on 10 December 2012. Retrieved 8 October 2013.
- ↑ https://www.livemint.com/Leisure/PiKqdbm2wPGiQnCisfynmK/1800s-Solan-No-1--The-accidental-legacy.html, The Mint, 13 Aug 2012.
- ↑ Damodaran, Harish (25 June 2008). India's New Capitalists: Caste, Business, and Industry in a Modern Nation. Springer. p. 63. ISBN 9780230594128.
- ↑ 8.0 8.1 "Beer still a luxury for the average Indian". Live Mint. 29 September 2013. Retrieved 7 October 2013.
- ↑ "India key to SABMiller's global bid for Foster's beer unit". Sify. 14 June 2010. Archived from the original on 3 March 2014. Retrieved 7 October 2013.
- ↑ "Indian cheer for foreign Beer". The Economic Times. 21 February 2011. Retrieved 9 October 2013.
- ↑ "Say cheers to global beer!". The Economic Times. 4 September 2015. Retrieved 23 March 2016.
- ↑ "Analysis of beer market in India". Beer Journal. Retrieved 1 October 2015.
- ↑ "India barley prices surge on buoyant beer market". Reuters. 20 November 2007. Archived from the original on 6 ਮਾਰਚ 2016. Retrieved 7 October 2013.
- ↑ "Sales and Revenue". Kerala State Beverages Corporation Limited. Archived from the original on 2013-07-08. Retrieved 2016-01-30.