ਮਰੀਅਮ ਮੁਖਤਿਆਰ
ਮਰੀਅਮ ਮੁਖਤਿਆਰ (19 ਮਈ, 1992 – 24 ਨਵੰਬਰ, 2015) ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਲੜਾਕੂ ਪਾਇਲਟ ਸੀ।[1] ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਏਅਰ ਫੋਰਸ (PAF) FT-7PG ਜਹਾਜ਼ ਉਡਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਜੋ ਕਿ 24 ਨਵੰਬਰ, 2015 ਨੂੰ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਮੀਆਂਵਾਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਕੁੰਦਿਆਨ ਨੇੜੇ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋ ਗਿਆ[2] ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਲੜਾਕੂ ਪਾਇਲਟ ਸੀ ਜੋ ਡਿਊਟੀ ਦੀ ਲਾਈਨ ਵਿੱਚ ਮਾਰੀ ਗਈ ਸੀ।[3]
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]
ਮਰੀਅਮ ਮੁਖਤਿਆਰ ਦਾ ਜਨਮ ਇੱਕ ਸਿੰਧੀ ਸ਼ੇਖ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਕਰਨਲ ਅਹਿਮਦ ਮੁਖਤਿਆਰ ਦੀ ਧੀ ਸੀ ਜੋ ਆਪਣੇ ਗ੍ਰਹਿ ਸ਼ਹਿਰ ਵਜੋਂ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਵਸ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਪਾਨੋ ਅਕੀਲ ਵਿੱਚ ਮਹਿਰਾਨ ਮਾਡਲ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਮਲੀਰ ਕੈਂਟ, ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਆਰਮੀ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਕਾਲਜ (APSACS) ਤੋਂ ਇੰਟਰਮੀਡੀਏਟ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹਿਲਾ ਫੁੱਟਬਾਲ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਲਈ ਫੁੱਟਬਾਲ ਖੇਡੀ।[4] ਉਸਨੇ ਛੇ ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, 2014 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਏਅਰ ਫੋਰਸ (PAF) ਵਿੱਚ ਲੜਾਕੂ ਪਾਇਲਟ ਵਜੋਂ ਯੋਗਤਾ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ NED ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸਿਵਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।[5] ਉਹ ਚੈਰਿਟੀ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਉਹਨਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੀ ਸੀ ਜੋ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਸਨ।
ਮੌਤ[ਸੋਧੋ]
24 ਨਵੰਬਰ 2015 ਨੂੰ, ਮੁਖਤਿਆਰ ਅਤੇ ਸਕੁਐਡਰਨ ਲੀਡਰ ਸਾਕਿਬ ਅੱਬਾਸੀ ਇੱਕ ਰੁਟੀਨ ਸਿਖਲਾਈ ਮਿਸ਼ਨ 'ਤੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ FT-7PG ਕੁੰਦੀਆਂ, ਮੀਆਂਵਾਲੀ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨੇੜੇ ਕਰੈਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ।[6][7][8][9][10] ਕਾਕਪਿਟ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢੇ ਗਏ ਦੋਵੇਂ ਯਾਤਰੀ;[11] ਅੱਬਾਸੀ ਨੂੰ ਮਾਮੂਲੀ ਸੱਟਾਂ ਲੱਗੀਆਂ, ਪਰ ਮੁਖਤਿਆਰ ਦੀ ਇੱਕ ਫੌਜੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[12] ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੁਖਤਿਆਰ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਹਿ-ਪਾਇਲਟ ਨੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਸੀ। ਅੱਬਾਸੀ ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਚ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸਕਿੰਟ ਪਹਿਲਾਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।[3]
PAF ਦੁਆਰਾ ਮੁਖਤਿਆਰ ਦੀ ਮੌਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸ਼ਹਾਦਤ (ਜਾਂ ਸ਼ਹਾਦਤ ) ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਪਾਇਲਟਾਂ ਨੇ "ਪੇਸ਼ੇਵਰਤਾ ਅਤੇ ਹਿੰਮਤ ਨਾਲ ਗੰਭੀਰ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਿਆ ਅਤੇ ਆਖਰੀ ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਦੁਰਘਟਨਾਗ੍ਰਸਤ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਫਲਾਇੰਗ ਅਫਸਰ ਮੁਖਤਿਆਰ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਬਚਾ ਸਕਦਾ ਸੀ ਜੇਕਰ ਉਹ ਪੀਏਐਫ ਐਫਟੀ-7ਪੀਜੀ ਨੂੰ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੰਦੀ ਪਰ ਦੋਵਾਂ ਪਾਇਲਟਾਂ ਨੇ ਡਿੱਗਦੇ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਉਡਾਉਂਦੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਜੋਖਮ ਉਠਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।"[13][14]
ਉਸ ਨੂੰ ਮਲੀਰ ਛਾਉਣੀ ਦੇ ਕਬਰਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।[15]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Female co-pilot embraces martyrdom as training jet crashes in Mianwali". The Express Tribune. November 25, 2015.
- ↑ "Flying officer Mariam Mukhtar embraces martyrdom in F-7 Jet crash". The Nation. 24 November 2015.
- ↑ 3.0 3.1 "Female Pakistani fighter pilot dies in crash during training exercise". the Guardian (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2015-11-24. Retrieved 2022-02-26.
- ↑ News, DND (2015-11-24). "Flying Officer Marium Mukhtar could save her life Dispatch News Desk". Dispatch News Desk (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2016-01-31.
{{cite web}}:|last=has generic name (help) - ↑ "'When a pilot embraces martyrdom, you only find ashes' | The Express Tribune". The Express Tribune (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2015-11-25. Retrieved 2018-11-27.
- ↑ "Pakistani female fighter pilot mourned". BBC News. 2015-11-25.
- ↑ Agencies, Mateen Haider | Dawn com | (2015-11-24). "Female pilot dies as PAF trainer jet crashes near Mianwali". DAWN.COM (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2022-02-26.
- ↑ "Female pilot Marium martyred as PAF training aircraft crashes near Mianwali".
- ↑ Mursaleen Kamal. "How Mariam Mukhtar Dies as Training Jet Full Documentary". Pak Record. Archived from the original on 2 ਅਗਸਤ 2018. Retrieved 30 January 2016.
- ↑ "Mariam Mukhtar, fighter pilot, Died at 23". deadfamous.info. Archived from the original on 3 ਫ਼ਰਵਰੀ 2016. Retrieved 30 January 2016.
- ↑ "Female co-pilot dies as training jet crashes in Mianwali". The Express Tribune. November 25, 2015.
- ↑ "Pakistani female fighter pilot killed". BBC News (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). 2015-11-24. Retrieved 2018-11-27.
- ↑ "PAF loses first female pilot in crash". The Express Tribune (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2015-11-25. Retrieved 2022-02-26.
- ↑ Reporter, IBTimes Staff (2015-11-24). "First Pakistani female fighter pilot Marium Mukhtiar killed in air force plane crash". www.ibtimes.co.in (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2022-02-26.
- ↑ "شہید پائلٹ مریم مختار کو فوجی اعزاز کے ساتھ سپرد خاک کردیا گیا -". ARYNews.tv | Urdu - Har Lamha Bakhabar. 2015-11-25. Archived from the original on 2022-01-28. Retrieved 2022-02-26.