ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਸਫ਼ (ਬੋਕੋ ਹਰਾਮ)
ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਸਫ਼ | |
|---|---|
| ਤਸਵੀਰ:Mohammed-Yusuf.jpg | |
| ਜਨਮ | 29 ਜਨਵਰੀ 1970 Yobe |
| ਮੌਤ | 30 ਜੁਲਾਈ 2009 (ਉਮਰ 39) Maiduguri |
| ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ | Boko Haram |
| ਸੇਵਾ ਦੇ ਸਾਲ | 2002–2007 |
| ਰੈਂਕ | ਆਗੂ |
| ਲੜਾਈਆਂ/ਜੰਗਾਂ | Boko Haram insurgency |
ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਸਫ਼ (29 ਜਨਵਰੀ 1970-30 ਜੁਲਾਈ 2009), ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸਤਾਜ਼ ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਸੁਫ਼ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਦਾ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ 2002 ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਬੋਕੋ ਹਾਰਮ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ।[1] 2009 ਦੇ ਬੋਕੋ ਹਾਰਮ ਵਿਦਰੋਹ ਦੌਰਾਨ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਤੱਕ ਇਸ ਦਾ ਆਗੂ ਸੀ।[2] ਸਮੂਹ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰਤ ਨਾਮ ਜਮਾਤੂ ਅਹਲਿਸ ਸੁੰਨਾ ਲਿੱਦਾ 'ਅਵਤੀ ਵਾਲ-ਜੇਹਾਦ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਰਬੀ ਵਿੱਚ ਅਰਥ "ਉਪਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਜਹਾਦ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਲੋਕ" ਹੈ।
[3][4] ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਪਿੰਡ, ਜਾਕੁਸਕੋ, ਅਜੋਕੇ ਯੋਬੇ ਰਾਜ, ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ, ਯੂਸਫ਼ ਨੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਵਧੇਰੇ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸਲਾਫੀ ਬਣ ਗਿਆ।
ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ[ਸੋਧੋ]
ਸੈਂਟਾ ਕਰੂਜ਼ ਵਿਖੇ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਪਾਲ ਲੁਬੇਕ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਸ਼ਿਆਸਮ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਯੂਸਫ਼ ਨੂੰ ਸ਼ਿਆਜ਼ਮ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਸਲਾਫ਼ੀਵਾਦ ਅਤੇ ਇਬਨ ਤੈਮੀਯਾਹ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।[5] ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਦੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਹੁਸੈਨ ਜ਼ਕਾਰੀਆ ਅਨੁਸਾਰ ਉਸ ਕੋਲ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਸੀ। ਯੂਸਫ਼ ਕਦੇ ਵੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਇੰਨਾ ਨਿਪੁੰਨ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਿੰਨਾ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਇਸਲਾਮੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਸਖਤੀ ਨਾਲ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਦਾ ਸੀ, ਜੋ ਇਸਲਾਮੀ ਪੈਗੰਬਰ ਮੁਹੰਮਦ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਉਸ ਦੇ ਨਿਆਂ ਦੇ ਆਦਰਸ਼ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦਾ ਸੀ।[6] ਹਾਰਮ ਦੇ ਹਮਲਾਵਰ ਸਲਾਫੀ ਇਜ਼ਾਲਾ ਅਤੇ ਸੂਫੀ ਤਿਡਜਾਨੀਆ ਅਤੇ ਕਾਦਿਰੀਆ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਮੁਸਲਿਮ ਸੰਪਰਦਾਵਾਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦਾ ਕਤਲ ਕਰਨਗੇ। 2009 ਵਿੱਚ ਬੀ. ਬੀ. ਸੀ. ਦੇ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ, ਯੂਸਫ਼ ਨੇ ਆਪਣਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇੱਕ ਗੋਲਾਕਾਰ ਧਰਤੀ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਇਸਲਾਮੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਉਲਟ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।[7]
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਉਸ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਪਤਨੀਆਂ ਅਤੇ 12 ਬੱਚੇ ਸਨ,[8][9] ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਅਬੂ ਮੁਸਾਬ ਅਲ-ਬਰਨਵੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ 2016 ਤੋਂ ਅਬੂਬਕਰ ਸ਼ੇਕਾਓ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਬੋਕੋ ਹਾਰਮ ਦਾ ਸਹੀ ਨੇਤਾ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ।
[10] ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਜਿਊਣ ਵਾਲੇ ਵਜੋਂ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਰਸੀਡੀਜ਼-ਬੇਂਜ਼ ਦੀ ਮਾਲਕੀ ਅਤੇ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।
ਮੌਤ[ਸੋਧੋ]
ਜੁਲਾਈ 2009 ਵਿੱਚ ਬੋਕੋ ਹਾਰਮ ਦੇ ਵਿਦਰੋਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਦੀ ਫੌਜ ਨੇ ਯੂਸਫ਼ ਨੂੰ ਫਡ਼ ਲਿਆ। [11] ਉਸ ਨੂੰ ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਦੀ ਪੁਲਿਸ ਫੋਰਸ ਦੀ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।[12][13][14] ਉਸ ਨੇ ਮੈਦੁਗੁਰੀ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਜਨਤਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਯੂਸਫ਼ ਨੂੰ ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਫਾਂਸੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਯੂਸਫ਼ ਨੂੰ ਭੱਜਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਦੌਰਾਨ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜਾਂ ਫੌਜ ਨਾਲ ਬੰਦੂਕ ਦੀ ਲਡ਼ਾਈ ਦੌਰਾਨ ਹੋਏ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਕਾਰਨ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Boko Haram: The Emerging Jihadist Threat in West Africa – Background, Anti-Defamation League, 12 December 2011.
- ↑ "Who are Nigeria's Boko Haram Islamists?". BBC News. 26 August 2011.
- ↑ "West African Militancy and Violence", page 74
- ↑ Dowd, Robert A. (1 July 2015). Christianity, Islam, and Liberal Democracy: Lessons from Sub-Saharan Africa (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Oxford University Press. p. 102. ISBN 9780190225216.
- ↑ Johnson, Toni (27 December 2011). "Backgrounder – Boko Haram". www.cfr.org. Council of Foreign Relations. Retrieved 12 March 2012.
- ↑ Vicky, Alain (1 April 2012). "Aux origines de la secte Boko Haram". Le Monde diplomatique (in ਫਰਾਂਸੀਸੀ). Retrieved 4 December 2019.
- ↑ "Nigeria's 'Taliban' enigma". BBC News. 28 July 2009. Retrieved 28 July 2009.
- ↑ "Shekau Resurfaces, Accuses New Boko Haram Leader al-Barnawi Of Attempted Coup". 360nobs. 4 August 2016. Archived from the original on 17 July 2018. Retrieved 16 July 2018.
- ↑ "Nigeria sect head dies in custody". BBC News. BBC. 31 July 2009. Retrieved 25 May 2012.
- ↑ "Nigeria's 'Taliban' enigma". BBC News. 28 July 2009. Retrieved 28 July 2009."Nigeria's 'Taliban' enigma". BBC News. 28 July 2009. Retrieved 28 July 2009.
- ↑ "Nigeria row over militant killing". BBC News. 31 July 2009. Retrieved 27 June 2015.
- ↑ "Video shows Nigeria 'executions'". Al Jazeera. 9 February 2010. Retrieved 27 June 2015.
- ↑ Human Rights Watch (11 October 2012). "Spiraling Violence: Boko Haram Attacks and Security Force Abuses in Nigeria". Human Rights Watch. Retrieved 27 June 2015.
- ↑ Adam Nossiter; David D. Kirkpatrick (7 May 2014). "Abduction of Girls an Act Not Even Al Qaeda Can Condone". The New York Times. Retrieved 8 May 2014.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]
- ਅਲ ਜਜ਼ੀਰਾ (9 ਫਰਵਰੀ 2010) ਵੀਡੀਓ ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਨੂੰ 'ਫਾਂਸੀ' ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈਨਾਈਜੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਫਾਂਸੀ ਦੀ ਵੀਡੀਓ
- ਡੁਓਡੂ, ਕੈਮਰੂਨ (6 ਅਗਸਤ 2009) "ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਸਫ਼ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਦਿਨ", ਦਿ ਗਾਰਡੀਅਨ
- ਹਿਊਮਨ ਰਾਈਟਸ ਵਾਚ (2012) "ਸਪਿਰਲਿੰਗ ਹਿੰਸਾਃ ਬੋਕੋ ਹਰਮ ਹਮਲੇ ਅਤੇ ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ", 11 ਅਕਤੂਬਰ 2012
- ਮੁਰਤਾਡਾ, ਅਹਿਮਦ (2013) ਬੋਕੋ ਹਰਮਃ ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ, ਸਿਧਾਂਤ ਅਤੇ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ, ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਵਿਭਾਗ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਬਾਇਰੋ, ਕਾਨੋ, ਨਾਈਜੀਰੀਆ