ਮੋਨਾਲੀਸਾ ਚਾਂਗਕੀਜਾ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਮੋਨਾਲੀਸਾ ਚਾਂਗਕੀਜਾ ਭਾਰਤੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਤੇ ਏਓ ਨਾਗਾ ਜਾਤੀ ਦੀ ਕਵੀਤਰੀ ਹੈ। ਉਹ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਖ਼ਬਾਰ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਪੇਜ ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ, ਸੰਪਾਦਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਹੈ। ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੋਜਨਾ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਣ ਦੇ ਕਾਰਜੀ ਸਮੂਹ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ।

ਜਿੰਦਗੀ[ਸੋਧੋ]

ਤਿਅਮਰੇਨਲਾ ਮੋਨਾਲੀਸਾ ਚਾਂਗਕੀਜਾ ਦਾ ਜਨਮ 2 ਮਾਰਚ 1960 ਨੂੰ ਜੋਰਹਾਟ, ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। [1] ਉਸਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਆਓ ਨਾਗਾ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹੈ। [2]

ਉਸਨੇ ਜੋਰਹਾਟ ਅਤੇ ਕੋਹੀਮਾ, ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਹਿੰਦੂ ਕਾਲਜ, ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। [1]

ਚਾਂਗਕੀਜਾ ਨੇ ਬੇਂਦੈਂਤੋਸ਼ੀ ਲੋਂਗਕੁਮਰ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਦੋ ਧੀਆਂ ਹਨ। [1] ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਦੀ 2017 ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। [3]

ਕਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]

ਚਾਂਗਕੀਜਾ 1985 ਵਿੱਚ ਸਵਾਈਨ ਟਾਈਮਜ਼ ਨਾਲ ਪੱਤਰਕਾਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਇਸ ਅਖ਼ਬਾਰ ਲਈ 'ਦ ਸਟੇਟ ਆਫ ਅਫੇਅਰ' ਕਾਲਮ ਅਤੇ ਉਰਾ ਮੇਲ ਹਫ਼ਤਾਵਰੀ ਅਖ਼ਬਾਰ ਲਈ 'ਆਫ ਰੋਜ਼ਸ ਐਂਡ ਥੋਰਨਸ' ਲਿਖਦੀ ਸੀ। ਦੋਵੇਂ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੀਮਾਪੁਰ ਅਧਾਰਿਤ ਸਨ।[1]

ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੇ ਵਿਦਰੋਹ ਦੌਰਾਨ ਚਾਂਗਕੀਜਾ ਨੇ ਹਿੰਸਾ ਵਿਰੁੱਧ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਲਘੂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਲਿਖਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਅਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਪੈਦਾ ਹੋਈ। ਚਾਂਗਕੀਜਾ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕੱਟੜਪੰਥੀਆਂ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਜੋਖਮ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਦੇ 'ਉਰਾ ਮੇਲ' ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਦਾ 1992 ਵਿਚ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਚਾਂਗਕੀਜਾ ਦੀ ਕਵਿਤਾ 'ਨੋਟ ਬੀ ਡੇੱਡ' ਉਸ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। [1]

ਚਾਂਗਕੀਜਾ ਨੇ 1999 ਵਿੱਚ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਪੇਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਉੱਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਦਿਆਂ ਉਸਨੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਕੱਟੜਪੰਥੀਆਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦੇ ਪੇਪਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਇੱਕ ਲੇਖ ਰਾਜ ਹਕੀਕਤ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਦੁਰਾਚਾਰੀ ਹੈ ਕਾਰਨ ਕੱਟੜਪੰਥੀਆਂ ਨੇ ਇਸਦੇ ਲੇਖਕ ਦਾ ਨਾਮ ਦੱਸਣ ਲਈ ਚਾਂਗਕੀਜਾ ਤੋਂ ਮੰਗ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਉਸਨੇ ਮਨ੍ਹਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸਨੂੰ ਬਦਲੇ ਦੀ ਧਮਕੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। [4]

2004 ਵਿੱਚ ਦੀਮਾਪੁਰ ਦੇ ਹਾਂਗ ਕਾਂਗ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਬੰਬ ਧਮਾਕੇ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਸੈਂਕੜੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਚਾਂਗਕੀਜਾ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਚਾਈਲਡ ਆਫ ਕੇਨ ਜਲਦੀ ਹੀ ਛਾਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। [1]

ਚਾਂਗਕੀਜਾ ਦੀ 2014 ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਕੋਗੀਟਿੰਗ ਫਾਰ ਏ ਬੇਟਰ ਡੀਲ 'ਤੇ ਏਓ ਸੇਂਡਨ ਦੁਆਰਾ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਗਈ, ਜਿਸ ਨੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਿਖਰਲੀ ਨਿਆਂਪਾਲਿਕਾ ਸੰਸਥਾ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ’ਤੇ ਇਸ ਵਿਰੁੱਧ ਝੂਠੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਬਿਆਨ 'ਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਜਤਾਇਆ ਕਿ ਇਹ ਏਓ ਕਬੀਲੇ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਾਜ਼ਮੀ ਸਾਲਸੀ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇੱਕ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨ ਸੀ। [2]

ਚੁਣੇ ਕੰਮ[ਸੋਧੋ]

ਕਵਿਤਾ[ਸੋਧੋ]

  • Weapons of Words on Pages of Pain. 1993. ISBN 978-9380500508. Weapons of Words on Pages of Pain. 1993. ISBN 978-9380500508. Weapons of Words on Pages of Pain. 1993. ISBN 978-9380500508.
  • Monsoon Mourning. Dimapur: Heritage Publishing House. 2013.

ਗ਼ੈਰ-ਗਲਪ[ਸੋਧੋ]

ਅਵਾਰਡ[ਸੋਧੋ]

  • ਆਉਟਸਟੈਂਡਿੰਗ ਵੀਮਨ ਮੀਡੀਆਪਰਸਨ (2009) ਲਈ ਚਮੇਲੀ ਦੇਵੀ ਜੈਨ ਅਵਾਰਡ [5]
  • ਇੱਕ ਪੱਤਰਕਾਰ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਯੋਗਦਾਨਾਂ ਲਈ ਸਾਲ 2013-2014 ਦੀ 30 ਵੀਂ ਐਫ.ਆਈ.ਸੀ.ਸੀ.ਆਈ. ਮਹਿਲਾ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ (2014) [6]

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]

  • ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਪੇਜ

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

ਉਦਾਹਰਣ[ਸੋਧੋ]