ਮ੍ਰਿਤੁੰਜੈ ਮਹਾਦੇਵ ਮੰਦਿਰ
ਰਾਵਣੇਸ਼ਵਰ ਮੰਦਰ (ਹਿੰਦੀ ਰਾਵਣੇਸ਼ਵਰ) (ਜਿਸ ਨੂੰ ਰਾਵਣੇਸ਼ਵਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਵਾਰਾਣਸੀ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਮੰਦਰ ਦਾ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਇਤਿਹਾਸਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮਹੱਤਵ ਹੈ।[1][2][3][4]
ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]
ਮੰਦਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਛੋਟੇ ਮੰਦਰ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਦੱਸੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਇਮਾਰਤ 18ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਮੌਤਯੁੰਜੈ ਮਹਾਦੇਵ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਅਤੇ ਇੱਕ ਖੂਹ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੰਦਰ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਗੈਰ ਕੁਦਰਤੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਪੂਜਾ ਮ੍ਰਿਤੁੰਜੈ ਮਹਾਦੇਵ (ਮੌਤ ਉੱਤੇ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਹਾਨ ਦੇਵਤਾ) ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਮੌਤਯੁੰਜੇ ਪਾਠ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਅਵਤਾਰ ਅਤੇ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਦਵਾਈ ਦੇ ਦੇਵਤਾ ਧਨਵੰਤਰੀ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਖੂਹ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਮਿਲੀ।[1][3]
ਸਥਾਨ[ਸੋਧੋ]
ਮੌਤਯੁੰਜੈ ਮਹਾਦੇਵ ਮੰਦਰ ਦਾਰਾਨਗਰ, ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਵਰਗੰਜ, ਵਾਰਾਣਸੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਦਰ ਗੋਲਾ ਘਾਟ ਤੋਂ 1.70 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪੱਛਮ, ਪੰਚਾ ਗੰਗਾ ਘਾਟ ਤੋਂ 1.11 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਉੱਤਰ ਅਤੇ ਕੋਟਵਾਲੀ ਤੋਂ 500 ਮੀਟਰ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਹੈ।[5]
ਧਾਰਮਿਕ ਮਹੱਤਤਾ[ਸੋਧੋ]
ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੰਦਰ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਗੈਰ ਕੁਦਰਤੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ "ਮ੍ਰਿਤੁੰਜੈ ਮਾਰਗ" ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖੂਹ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਉੱਤੇ ਪਾਣੀ ਛਿਡ਼ਕਾਉਂਦੇ ਹਨ।[3]
ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ[ਸੋਧੋ]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ 1.0 1.1 "Mrityunjay Mahadev Mandir". Varanasi.org. Retrieved 2 March 2015.
- ↑ "Indian temples". Temple Travel. Archived from the original on 2 April 2015. Retrieved 2 March 2015.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 "Mrityunjay Mahadev". varanasi-temples.com. Retrieved 2 March 2015.
- ↑ "Temples". myvaranasicity.com. Retrieved 2 March 2015.
- ↑ "Location". Google Maps. Retrieved 2 March 2015.