ਮੱਛੀ ਚਟਣੀ
ਮੱਛੀ ਦੀ ਚਟਣੀ ਮੱਛੀ ਜਾਂ ਕ੍ਰਿਲ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਇੱਕ ਤਰਲ ਮਸਾਲਾ ਹੈ ਜੋ ਲੂਣ ਵਿੱਚ ਲੇਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਖਮੀਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1]234 ਇਹ ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਪਕਵਾਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਪਕਵਾਨਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮਿਆਂਮਾਰ, ਕੰਬੋਡੀਆ, ਲਾਓਸ, ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼, ਥਾਈਲੈਂਡ ਅਤੇ ਵੀਅਤਨਾਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਮਸਾਲੇ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰੋਮਨ ਕਾਲ ਤੋਂ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਗਾਰਮ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਮੱਛੀ ਦੇ ਸਾਸ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।
ਪਕਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਆਦੀ ਸੁਆਦ ਜੋੜਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇਸ ਨੂੰ ਸ਼ੈੱਫ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਰਸੋਈਏ ਦੁਆਰਾ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਅਪਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੱਛੀ ਦੀ ਚਟਨੀ ਵਿੱਚ ਉਮਾਮੀ ਦਾ ਸੁਆਦ ਇਸ ਦੀ ਗਲੂਟਾਮੇਟ ਸਮੱਗਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੈ।[2]
ਮੱਛੀ ਦੀ ਚਟਣੀ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਦੌਰਾਨ ਜਾਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮਸਾਲੇ ਵਜੋਂ ਅਤੇ ਡੁਬੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚਟਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਧਾਰ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੋਇਆ ਸਾਸ ਨੂੰ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਲੋਕ ਮੱਛੀ ਦੀ ਚਟਨੀ ਦੇ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਵਿਕਲਪ ਵਜੋਂ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹ ਸੁਆਦ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵੱਖਰੇ ਹਨ।: 234
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਏਸ਼ੀਆ
[ਸੋਧੋ]ਸਾਸ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੱਛੀ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੀਟ ਅਤੇ ਸੋਇਆ ਬੀਨ 2300 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।[3] ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਚੀਨ ਦੇ ਝੋਊ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਸੋਇਆਬੀਨ ਅਤੇ ਲੂਣ ਨਾਲ ਖਮੀਰ ਵਾਲੀ ਮੱਛੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮਸਾਲੇ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।[4] ਹਾਨ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ, ਸੋਇਆ ਬੀਨਜ਼ ਨੂੰ ਮੱਛੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸੋਇਆ ਪੇਸਟ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਉਪ-ਉਤਪਾਦ ਸੋਇਆ ਸਾਸ, ਵਿੱਚ ਖਮੀਰ ਵਾਲੇ ਮੱਛੀ-ਅਧਾਰਿਤ ਸਾਸ ਨਾਲ ਵੱਖਰੇ ਤੌਰ ਤੇ ਮੱਛੀ ਦੀ ਚਟਣੀ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਮੱਛੀ ਦੀ ਚਟਣੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੋਕੀਅਨ ਚੀਨੀ ਵਿੱਚ ਕੋਚੀਆਪ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕੈਚੱਪ ਦਾ ਪੂਰਵਗਾਮੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।[5]: 233
ਯੂਰਪ
[ਸੋਧੋ]ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ ਪਕਵਾਨ ਵਿੱਚ ਮੱਛੀ ਦੇ ਸਾਸ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਉਤਪਾਦਨ 4 ਵੀਂ-3 ਵੀਂ ਸਦੀ ਬੀ. ਸੀ. ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਯੂਨਾਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗਾਰੋ ਨਾਮਕ ਮੱਛੀਆਂ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿੱਚ ਖਮੀਰ ਕੀਤਾ ਸੀ।:: 235 ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਆਧੁਨਿਕ ਮੱਛੀ ਦੇ ਸਾਸ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਲੂਣ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।[6]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Abe, Kenji; Suzuki, Kenji; Hashimoto, Kanehisa (1979). "Utilization of Krill as a Fish Sauce Material". Nippon Suisan Gakkaishi. 45 (8): 1013–1017. doi:10.2331/suisan.45.1013.
- ↑ "Seashore Foraging & Fishing Study: From Poot-Poot to Fish Sauce to Umami to MSG". Archived from the original on 18 February 2009. Retrieved 2009-09-06.
{{cite web}}: CS1 maint: unfit URL (link) - ↑ Butler, Stephanie (2012-07-20). "Ketchup: A Saucy History". History. Retrieved 2017-04-04.
- ↑ "调料文化：酱油的由来". Big5.xinhuanet.com. Archived from the original on 30 January 2012. Retrieved 2018-06-21.
- ↑ Gandhi, Lakshmi (2013-12-03). "Ketchup: The All-American Condiment That Comes From Asia". NPR. Retrieved 2017-04-04.
- ↑ Grainger, Sally. "Fish Sauce: An Ancient Condiment". Good Food SAT 1 OCT 2011. National Public Radio. Retrieved 26 October 2011.