ਰੁਮਾਲ
ਰੁਮਾਲ ( ਪੰਜਾਬੀ : ਰੁਮਾਲ ) ਰੁਮਾਲ ਜਾਂ ਬੰਦਨਾ ਦੇ ਸਮਾਨ ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਇੱਕ ਟੁਕੜਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਮਰਦਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪਹਿਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਵਾਲ ਕੱਟਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਮਹਿਮਾਨ ਜਦੋਂ ਉਹ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਢੱਕਣਾ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਪੱਗ ਨਹੀਂ ਬੰਨ੍ਹਦਾ ਤਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰੁਮਾਲ ਜ਼ਰੂਰ ਪਹਿਨਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਰੁਮਾਲ ਸਿੱਖ ਬੱਚਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਪਹਿਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਐਥਲੈਟਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ.
ਬਹੁਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਵਧੇਰੇ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦੇ ਸਵਾਗਤ ਲਈ ਅਕਸਰ ਬਾਹਰ ਰੁਮਾਲਿਆਂ ਦੀ ਟੋਕਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵੱਲੋਂ ਕੋਈ ਰੁਮਾਲ ਸਪਲਾਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇੱਕ ਸਾਫ਼ ਅਤੇ ਸਾਦਾ ਰੁਮਾਲ ਵਰਤਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਢੁਕਵਾਂ ਕੱਪੜਾ ਹੈ।
ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਤੋਂ ਬਾਹਰ, ਰੁਮਾਲ ਲਈ ਰੁਮਾਲ ਸਿਰਫ਼ ਉਰਦੂ, ਹਿੰਦੀ, ਨੇਪਾਲੀ ਅਤੇ ਬੰਗਾਲੀ ਸ਼ਬਦ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦਾ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਰੁਮਾਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਥੱਗੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਗਲਾ ਘੁੱਟਣ ਦੀ ਵਿਧੀ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਸਕਾਰਫ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਸਿਰੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿੱਕਾ ਗੰਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਪੀੜਤ ਦੇ ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਝੁਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਫਿਰ ਗਲਾ ਘੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੀ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਲੜੀ ਡੈਡਜ਼ ਆਰਮੀ ਵਿੱਚ, ਕਾਰਪੋਰਲ ਜੋਨਸ ਨੇ " ਵੀ ਨੋ ਆਵਰ ਓਨੀਅਨਜ਼ " ਐਪੀਸੋਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਰੁਮਾਲ ਨਾਲ ਕੈਪਟਨ ਰਾਮਸੇ ਦਾ ਗਲਾ ਘੁੱਟਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।[1][2]
ਕਪੜੇ ਦੇ ਚੌਰਸ ਟੁਕੜੇ ਨੂੰ, ਜੋ ਹੱਥ ਮੂੰਹ ਪੂੰਜਣ ਦੇ ਕੰਮ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਰੁਮਾਲ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕੱਢੇ ਹੋਏ ਰੁਮਾਲ ਪਹਿਲੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿਚ ਦਾਜ ਵਿਚ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਪਹਿਲੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿਚ ਰੁਮਾਲ ਰੱਖਣਾ ਸ਼ੁਕੀਨੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਕੋਟ ਦੀ ਹਿੱਕ ਵਾਲੀ ਬਾਹਰਲੀ ਜੇਬ ਵਿਚ ਚਿੱਟਾ ਪੈਸ ਕੀਤਾ ਰੁਮਾਲ ਪਾਉਣਾ ਇਕ ਫੈਸ਼ਨ ਸੀ। ਸ਼ੁਕੀਨੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਮੰਗਣੇ ਵਿਆਹ ਸਮੇਂ ਜੋ ਥਾਲਾਂ ਵਿਚ ਮਠਿਆਈ ਅਤੇ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੱਥ ਨਾ ਕੱਢੇ ਰੁਮਾਲਾਂ ਨਾਲ ਢਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਕਰੋਸ਼ੀਏ ਨਾਲ ਬੁਣੇ ਰੁਮਾਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਥਾਲਾਂ ਵਿਚ ਪਾਈ ਵਸਤ ਨੂੰ ਢੱਕਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਬਰਾਤਾਂ ਵਿਚ ਜਿਹੜੀਆਂ ਘੋੜੀਆਂ ਤੇ ਉੱਠ ਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੇਸ਼ਮੀ ਰੁਮਾਲਾਂ ਨਾਲ ਸਿੰਗਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਬੰਨ੍ਹੀ ਜੰਨ ਨੂੰ ਛੁਡਾਉਣ ਵਾਲਾ ਜਾਨੀ ਥਾਲ ਵਿਚ ਪਰੋਸੀ ਰੋਟੀ ਉੱਪਰ ਰੇਸ਼ਮੀ ਰੁਮਾਲ ਦੇ ਕੇ ਜੰਨ ਨੂੰ ਛੁਡਾਉਂਦਾ ਸੀ।[3]
ਪਹਿਲੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿਚ ਕਪੜੇ ਸੀਣ ਪਿੱਛੋਂ ਦਰਜੀਆਂ ਕੋਲ ਜੋ ਬੜੀਆਂ ਲੀਰਾਂ ਬਚ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਸਨ, ਦਰਜੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੀ ਰੁਮਾਲ ਬਣਾ ਦਿੰਦੇ ਸਨ। ਰੁਮਾਲ 10/ 12 ਕੁ ਇੰਚ ਦੇ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਵੀ ਵਰਗਾਕਾਰ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਫੇਰ ਪਾਪਲੀਨ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਦੇ ਸਫੈਦ ਅਤੇ ਹਲਕੇ ਰੰਗਾਂ ਦੇ ਬਣਾਏ ਰੁਮਾਲਾਂ ਨੂੰ ਹੱਥ ਨਾਲ ਕੱਢਣ ਦਾ ਰਿਵਾਜ ਚੱਲ ਪਿਆ। ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰੁਮਾਲਾਂ ਦੇ ਚਾਰੇ ਕੋਨਿਆਂ ਵਿਚ ਬੂਟੀਆਂ ਪਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਰੁਮਾਲਾਂ ਨੂੰ ਹੱਥ ਨਾਲ ਹੀ ਲੇੜ੍ਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿਚੋਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਨਾਲ ਭਾਂਤ-ਭਾਂਤ ਦੇ ਬਣੇ ਬਣਾਏ ਰੁਮਾਲ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਦਰਜੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਰੁਮਾਲ ਬਣਾਉਣ ਤੇ ਹੱਥਾਂ ਦੀ ਕਢਾਈ ਵਾਲੇ ਰੁਮਾਲ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਯੁਗ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000004-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000005-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000006-QINU`"'</ref>" does not exist.
ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:<ref> tag defined in <references> has no name attribute.