ਲਲਿਤਾ ਵੈਂਕਟਰਾਮ
ਲਲਿਤਾ ਵੈਂਕਟਰਾਮ (1909 – 1992), ਜਿਸ ਨੂੰ ਲਲਿਤਾ ਵੈਂਕਟਰਮ ਜਾਂ ਲਲਿਤਾ ਵੈਂਕਟਰਾਮਨ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਕਾਰਨਾਟਿਕ ਗਾਇਕਾ ਅਤੇ ਵੀਨਾ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਤਾਮਿਲ ਸਿਨੇਮਾ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ ਅਤੇ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ, ਬੰਬਈ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਕਾਰਨਾਟਿਕ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1]
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਵੈਂਕਟਰਾਮ ਦਾ ਜਨਮ ਤਿਰੂਵੰਨਮਲਾਈ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਮਾਨਵਾਸੀ ਵੀ. ਰਾਮਾਸਵਾਮੀ ਅਈਅਰ ਅਤੇ ਸੁਬਲਕਸ਼ਮੀ ਰਾਮਾਸਵਾਮੀ ਦੀ ਧੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਪਬਲਿਕ ਵਰਕਸ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਸਨ।[1][2]
ਕੈਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]ਵੈਂਕਟਰਾਮ ਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸੀਲੋਨ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਦਿੱਤੇ, ਵੀਨਾ 'ਤੇ ਗਾਇਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਨਾਲ। ਉਸਨੇ 1935 ਦੇ ਕਵੇਟਾ ਭੂਚਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਲੰਬੋ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਾਭਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦਿੱਤਾ।[3] ਉਹ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ, ਬੰਬਈ 'ਤੇ ਸੁਣੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਕਾਰਨਾਟਿਕ ਗਾਇਕਾ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੇ 1933 ਵਿੱਚ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ 'ਤੇ ਗਾਇਆ ਸੀ[1] ਉਸਨੇ ਏ.ਵੀ. ਮਯੱਪਨ ਦੀ ਨੰਦਕੁਮਾਰ (1938) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਲਈ ਗਾਉਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ,[4] ਇੱਕ ਤਾਮਿਲ ਫਿਲਮ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ ਬਣੀ।[1] ਉਸਨੇ 1940 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੱਕ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ 'ਤੇ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਦੇਣਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ।[5][6][7]
ਵੈਂਕਟਰਾਮ ਨੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਤੋਂ ਸੰਨਿਆਸ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੰਬਈ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਇਆ।[1] ਉਸਦੇ ਸਫਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਗਾਇਕ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਸ਼ੰਕਰ ਮਹਾਦੇਵਨ ਸੀ।[8]
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਉਸਨੇ ਕੇਐਸ ਵੈਂਕਟਰਾਮ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ। ਉਹ ਬੰਬਈ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਗਾਇਕਾ ਕਲਿਆਣੀ ਰਾਮਦਾਸ ਸਮੇਤ ਉਸਦੇ ਪੰਜ ਬੱਚੇ ਸਨ। ਵੈਂਕਟਰਾਮ ਦੀ 1992 ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਪੋਤਾ, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਰਾਮਦਾਸ, ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਤਬਲਾ ਵਾਦਕ ਹੈ।[9]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Sriram, Krishnan. "The First Playback Voice of Tamil Cinema". The Verandah Club (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2021-11-21.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑ "The Making of the Saranagati Song". Arunachala Ashrama, The Archives. Retrieved 2021-11-21.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑ "Mrs. Lalita Venkatram". The Bombay Chronicle. 23 January 1937. p. 3. Retrieved November 21, 2021 – via Internet Archive.
- ↑ Kumar, S. r Ashok (2020-07-23). "Chronicling the life of movie mogul AV Meiyappan". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2021-11-21.
- ↑ "Grand Variety Entertainment". The Bombay Chronicle. 7 February 1937. p. 33. Retrieved November 21, 2021 – via Internet Archive.
- ↑ "Andhra Mahasabha Celebrations". The Bombay Chronicle. 2 May 1945. p. 3. Retrieved November 21, 2021 – via Newspapers.com.
- ↑ The Indian Listener: Vol. XIII. No. 15: Madras 1 (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). All India Radio (AIR),New Delhi. 1948-08-07. p. 53.
- ↑ "Shankar Mahadevan". Kennedy Center (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2021-11-21.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑ "Krishna Ramdas TABLA". Krishna Ramdas TABLA. Archived from the original on 2021-11-21. Retrieved 2021-11-21.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]- ਯੂਟਿਊਬ 'ਤੇ ਲਲਿਤਾ ਵੈਂਕਟਰਾਮ ਦੇ ਗਾਉਣ ਦੀ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ