ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ

ਆਸਟਰੀਆ ਵਿੱਚ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ

ਸੇਂਟ ਫਲੋਰੀਅਨ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਆਸਟਰੀਆ ਮੇਲਕ ਐਬੀ ਵਿੱਚ

ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਜਾਂ ਕਿਤਾਬ-ਘਰ ਜਾਂ ਪੁਸਤਕਾਲਾ ਉਹ ਜਗ੍ਹਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਸਰੋਤ, ਸੂਚਨਾਵਾਂ ਆਦਿ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਹਦਾਇਤਾਂ, ਹਵਾਲੇ ਦੇਣ ਲਈ ਜਾਂ ਉਧਾਰ ਲੈਣ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਲਾਤੀਨੀ ਸ਼ਬਦ 'ਲੀਬਰੇ' ਤੋਂ ਹੋਈ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿਤਾਬ। ਪੁਸਤਕਾਲਾ ਦੋ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਕੇ ਬਣਿਆ ਹੈ - ਪੁਸਤਕ + ਆਲਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੇਖਕ ਦੇ ਭਾਵ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਹੋਣ ਉਸਨੂੰ ਪੁਸਤਕ ਜਾਂ ਕਿਤਾਬ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਤੇ ਆਲਾ ਸਥਾਨ ਜਾਂ ਘਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤਾਂ ਫੇਰ ਪੁਸਤਕਾਲਾ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਜਿੱਥੇ ਗਿਆਨ ਦਾ ਇਕੱਠ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਵਿੱਚ -

ਕਿਤਾਬਾਂ
ਫ਼ਿਲਮਾਂ
ਰਸਾਲੇ (ਮੈਗਜ਼ੀਨ)
ਗ੍ਰਾਮੋਫ਼ੋਨ ਰਿਕਾਰਡ
ਹੱਥੀਂ ਲਿਖੇ ਗਰੰਥ

ਆਦਿ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਪਹਿਲੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਵਿਚ ਸੁਮੇਰ ਵਿਚ ਲੱਭੀ ਕਨੀਫਾਰਮ ਲਿਪੀ ਵਿਚ ਮਿੱਟੀ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਲਿਖਣ ਦੇ ਮੁੱਢਲੇ ਰੂਪ ਦੇ ਪੁਰਾਲੇਖਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਕੁਝ 2600 ਬੀ.ਸੀ. ਲਿਖਤੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨਾਲ ਬਣੀਆਂ ਨਿੱਜੀ ਜਾਂ ਨਿੱਜੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ 5 ਵੀਂ ਸਦੀ ਬੀ.ਸੀ. ਵਿੱਚ ਕਲਾਸੀਕਲ ਗ੍ਰੀਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਈਆਂ।

ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਸੰਸਥਾ, ਇੱਕ ਸੰਸਥਾ, ਇੱਕ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ, ਜਾਂ ਇੱਕ ਨਿਜੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਰੱਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਨਤਕ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਗਤ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਖਰੀਦਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਕੋਲੋਂ ਵਾਜਬ ਢੰਗ ਨਾਲ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ, ਜਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਖੋਜ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਮੱਗਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਅਨਾਂ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਅਤੇ ਸੰਗਠਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਨ ਦੇ ਮਾਹਰ ਹਨ। ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਅਕਸਰ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਹ ਅਕਸਰ ਸਮੂਹ ਅਧਿਐਨ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਸਾਂਝੇ ਖੇਤਰ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਸਰੋਤਾਂ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਜਨਤਕ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਫਾਰਮੈਟਾਂ ਵਿਚ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੱਕ ਪ੍ਰਤੀਬੰਧਿਤ ਪਹੁੰਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਆਧੁਨਿਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪਰਿਭਾਸ਼ਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਹ ਇਮਾਰਤ ਦੀਆਂ ਭੌਤਿਕ ਕੰਧਾਂ ਤੋਂ ਪਰੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਮਾਧਨਾਂ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਸਮੱਗਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਕੇ, ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਡਿਜੀਟਲ ਸਰੋਤਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਨੈਵੀਗੇਟ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਅਨਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਕੇ. ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਹੱਬ ਬਣ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਜਿਥੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕ ਜੀਵਨ ਭਰ ਸਿੱਖਣ ਵਿਚ ਰੁੱਝ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]

ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਯਤਨਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਦਿਲਚਸਪੀ ਦੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਪਹੁੰਚ, ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ, ਪ੍ਰਬੰਧ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਵਪਾਰ, ਵੱਖ ਵੱਖ ਲਿਖਣ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀਆਂ ਭੌਤਿਕ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ, ਭਾਸ਼ਾ ਵੰਡ, ਵਿਦਿਆ ਵਿੱਚ ਭੂਮਿਕਾ, ਸਾਖਰਤਾ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ, ਬਜਟ, ਸਟਾਫ, ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾਬੱਧ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਗੁਣਾਂ, ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਨਮੂਨੇ, ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿਚ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ, ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ, ਚਰਚ ਜਾਂ ਨਿਜੀ ਸਪਾਂਸਰਸ਼ਿਪ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ. 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ, ਕੰਪਿਊਟਰੀਕਰਨ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਏ ਹਨ।

ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ[ਸੋਧੋ]

ਕੌਮੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ
ਅਕਾਦਮਿਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ
ਬਾਲਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ
ਪਬਲਿਕ ਉਧਾਰ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ
ਨਿਰੀਖਣ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ
ਖ਼ਾਸ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ
ਡਾਕਟਰੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ
ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ
ਫ਼ੌਜ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ
ਸਰਕਾਰੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ

ਸਕੂਲ ਲਇਬ੍ਰੇਰੀ[ਸੋਧੋ]

ਪੁਸਤਕਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ, ਬੱਚੇ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਈ ਜੋਸ਼ ਅਤੇ ਲਗਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ।^[1]ਸਕੂਲ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪੜ੍ਹਾਏ ਜਾਂਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਵਿਚੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਗਿਆਨ ਹਾਸਲ ਕਰਕੇ ਵਿਸ਼ੇ ਬਾਰੇ ਚੰਗੀ ਸਮਝ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।^[2]

ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ[ਸੋਧੋ]

ਦਿੱਲੀ ਪਬਲਿਕ ਲਾਈਬ੍ਰੇਰੀ
ਕੌਮੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ, ਕਲਕੱਤਾ

ਗੈਲਰੀ[ਸੋਧੋ]

Tablet from the Library of Ashurbanipal containing part of the Epic of Gilgamesh
Artistic rendering of the Library of Alexandria, based on some archaeological evidence
Remains of the Library of Celsus at Ephesus
Reading room of the Laurentian Library
Thomas Bodley founded the Bodleian Library in 1602 as an early public library.
The British Museum was established in 1751 and had a library containing over 50,000 books.
Biblioteka Załuskich, built in Warsaw in the mid 18th century.
The Linen Hall Library was an 18th-century subscription library. Pictured in 1888, shortly before its demolition.
Circulating library and stationery shop, Gulgong, Australia 1870.
The Lindisfarne Gospels is but one of the treasures made available in the British Museum upon its establishment in 1753.
James Silk Buckingham led the campaign for public libraries in the mid 19th century.
The turn of the 20th century witnessed a tremendous expansion in the provision of public libraries in the English-speaking world. Pictured, the Peter White Public Library built in 1905.
Andrew Carnegie played an important role in financing public libraries across the English-speaking world.
The University Library in ਬੁਦਾਪੈਸਤ
The Robarts Library at the University of Toronto!University of ਟੋਰਾਂਟੋ, ਕੈਨੇਡਾ.
A children's library in ਮਾਂਟਰੀਆਲ, ਕੈਨੇਡਾ in 1943
National Library of Wales
The public library of Police, Poland
Quaid-e-Azam Library in Bagh-e-Jinnah, Lahore, Pakistan
National Library of India, Kolkata, estb. 1836
Front view of the Upcoming Kenya National Library Service.png

Front View of the upcoming National Library of Kenya
Until the advent of digital catalogues, card catalogues were the traditional method of organizing the list of resources and their location within a large library
Interior of the Bibliotheca Alexandrina, Alexandria, Egypt, showing both stacks and computer terminals
Stacks of the José Vasconcelos Library in Mexico City
British Museum Reading Room
Qur'an manuscript on display at the Bibliotheca Alexandrina