ਸਬਰੀਮਾਲਾ 'ਚ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਵੇਸ਼
ਇਤਿਹਾਸ
ਸ਼ਸਟਾ ਇੱਕ ਮੰਦਰ ਹੈ, ਜੋ ਸ਼ਾਸਤਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪਥਨਾਮਥਿੱਟਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ, ਕੇਰਲ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੈ।[1][2] ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਪ੍ਰਜਨਨ ਦੀ ਉਮਰ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ, ਅਤੇ ਲਡ਼ਕੀਆਂ ਨੂੰ ਉੱਥੇ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ਾਸਤਾ ਇੱਕ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰੀ ਦੇਵਤਾ ਹੈ। ਕੇਰਲ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨੀ ਜਾਇਜ਼ਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1991 ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਔਰਤਾਂ, ਅਤੇ ਲਡ਼ਕੀਆਂ (10 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 50 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ), ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਮਨ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸਤੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਇੱਕ ਫੈਸਲੇ ਨੇ ਫੈਸਲਾ ਸੁਣਾਇਆ, ਕਿ ਸਾਰੇ ਹਿੰਦੂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ, ਲਿੰਗ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ, ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।[3][4] ਕੋਰਟ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਬੈਂਚ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਕਿ "ਜੈਵਿਕ ਮਤਭੇਦਾਂ ਕਾਰਨ ਔਰਤਾਂ ਉੱਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਕੋਈ ਵੀ ਅਪਵਾਦ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਦਾ ਹੈ". ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਕਿ ਪਾਬੰਦੀ ਧਾਰਾ 14 ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਮਾਨਤਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ, ਅਤੇ ਧਾਰਾ 25 ਦੇ ਤਹਿਤ ਧਰਮ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦੀ ਉਲੰਘਣ ਕਰਦੀ ਹੈ।
[5] ਫੈਸਲੇ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਅਯੱਪਨ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ, ਲਗਭਗ ਦਸ ਮਹਿਲਾ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਨੇ ਸਰੀਰਕ ਹਮਲੇ ਦੀਆਂ ਧਮਕੀਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਅਸਫਲ ਰਹੇ ਸਨ[6][7] 2 ਜਨਵਰੀ 2019 ਦੇ ਤਡ਼ਕੇ, ਦੋ ਮਹਿਲਾ ਕਾਰਕੁਨ ਚੱਲ ਰਹੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਦਿਆਂ ਪਿਛਲੇ ਗੇਟ ਰਾਹੀਂ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਈਆਂ।[8][9][10] ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਣਿਆ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਸਬਰੀਮਾਲਾ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਮੰਦਰ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀਆਂ, ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਦੀਆਂ ਰਸਮਾਂ ਲਈ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਦੰਤਕਥਾ[ਸੋਧੋ]
ਦੇਵਤਾ ਅਯੱਪਨ ਅਤੇ ਮੰਦਰ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਥਾਵਾਂ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।
ਇੱਕ ਦੰਤਕਥਾ ਸਬਰੀਮਾਲਾ ਮੰਦਰ ਦੇ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰੀ ਦੇਵਤਾ ਅਯੱਪਨ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਟ ਦੈਂਤ ਮਹਿਸ਼ੀ ਬਾਰੇ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਉਸਨੇ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਹਰਾਇਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਸ਼ਿਵ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਬੱਚੇ ਨੇ ਇੱਕ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਹਰਾਇਆ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਮਹਿਸ਼ੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਰਾਖਸ਼ ਦਾ ਜੀਵਨ ਜੀਉਣ ਦਾ ਸਰਾਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਯੱਪਨ, ਸ਼ਿਵ ਅਤੇ ਮੋਹਿਨੀ (ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਇੱਕ ਅਵਤਾਰ) ਦਾ ਤਿਆਗਿਆ ਪੁੱਤਰ ਸੀ,[11][12] ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਹਰਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਹਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਔਰਤ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਈ। ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮੁਟਿਆਰ ਨੇ ਅਯੱਪਨ ਨੂੰ ਵਿਆਹ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦਿੱਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸਨੇ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਇਹ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਜਾਣ, ਬ੍ਰਹਮਚਾਰੀ ਦਾ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾਵਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਲਈ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[13] ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮੁਟਿਆਰ ਦ੍ਰਿੜ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਅਯੱਪਨ ਨੇ ਉਸ ਦਿਨ ਉਸ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਦਿਨ "ਕੰਨੀ-ਸਵਾਮੀ", ਜਾਂ ਨਵੇਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੇ ਸਬਰੀਮਾਲਾ ਮੰਦਰ ਜਾਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਸਬਰੀਮਾਲਾ ਨੂੰ ਹਰ ਸਾਲ ਕੰਨੀ-ਸਵਾਮੀ ਮਿਲਣ ਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਉਹ ਅਯੱਪਨ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਔਰਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗੁਆਂਢੀ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਦੇਵੀ ਮਲਿਕਾਪੁਰਥਮਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੂਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[14]
ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]
ਤ੍ਰਾਵਣਕੋਰ ਅਤੇ ਕੋਚੀਨ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਮੈਮੋਇਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਘੱਟੋ ਘੱਟ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਜਨਨ ਉਮਰ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਬਰੀਮਾਲਾ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਬੈਂਜਾਮਿਨ ਸਵੈਨ ਵਾਰਡ ਅਤੇ ਪੀਟਰ ਆਇਰ ਕੋਨਰ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1820 ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਸਰਵੇਖਣ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ, ਉਸ ਸਮੇਂ, "ਬਜ਼ੁਰਗ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਜਵਾਨ ਕੁੜੀਆਂ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਆ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ ਜੋ ਜਵਾਨੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮੰਦਰ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਆਸਪਾਸ ਦੇ ਸਾਰੇ ਜਿਨਸੀ ਸੰਬੰਧ ਇਸ ਦੇਵਤੇ (ਭਗਵਾਨ ਅਯੱਪਾ) ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹਨ।"[15]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Sree Dharma Sastha Temple, Sabarimala". Sabarimala. Information and Public Relations Department, Government of Kerala. Retrieved 13 January 2019.
- ↑ "Ayyappan: Hindu deity". Encyclopedia Britannica (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Britannica. Retrieved 20 October 2018.
- ↑ "Sabarimala verdict: SC upheld Constitution in letter and spirit by giving preference to equality in recent judgments". firstpost.com. FirstPost. 28 September 2018. Retrieved 23 October 2018.
- ↑ "Sabarimala Temple: India's Supreme Court lifts ban on women entering shrine". CNN. Retrieved 23 October 2018.
- ↑ "Sabarimala Temple protests: What is happening in Kerala". The Indian Express. 19 October 2018. Retrieved 20 October 2018.
- ↑ "Explain Who Is A Devotee, Says Woman Who Couldn't Enter Sabarimala". NDTV.com. Retrieved 20 October 2018.
- ↑ "As Women Return, Sabarimala Head Priest Says "We Stand With[male] Devotees": Highlights". NDTV.com. Retrieved 20 October 2018.
- ↑ "Indian Hindu temple board reverses opposition to entry of women". The Straits Times. 6 February 2019. Retrieved 10 November 2021.
- ↑ Gopikrishnan Unnithan, P. S. (January 2, 2019). "Two women below 50 enter Sabarimala, temple shuts for purification rituals". India Today (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2019-11-13.
- ↑ "women-entered.sabarimala-shut-for-purification". Tribune India.
- ↑ "What you might want to know about Sabarimala". The Economic Times. 18 October 2018. Retrieved 20 October 2018.
- ↑ Long, Jeffery D. (2011). Historical Dictionary of Hinduism (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Scarecrow Press. ISBN 9780810879607.
- ↑ "Here's why women are barred from Sabarimala; It is not because they are 'unclean' - Firstpost". firstpost.com. FirstPost. 15 January 2016. Retrieved 20 October 2018.
- ↑ "Legend of Sabarimala: Love story that kept women from Lord Ayyappa". India Today (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 20 October 2018.
- ↑ "British era survey report says Sabarimala ban existed 200 years ago". The Week.
ਸਰੋਤ[ਸੋਧੋ]
- "Indian Young Lawyers Association vs The State Of Kerala on 28 September, 2018". indiankanoon.org. Retrieved 24 October 2018.
- "S. Mahendran vs The Secretary, Travancore ... on 5 April, 1991". indiankanoon.org. Retrieved 24 October 2018.
- "Sabarimala controversy: women lawyers move Supreme Court". The Hindu (in Indian English). 31 July 2006. Retrieved 29 October 2018.
- Gurukkal, Rajan (25 October 2018). "Yes, Sabarimala Is In Peril, But Not The Way You Think". Outlook. Retrieved 29 October 2018.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]
- Acevedo, Deepa Das (5 June 2015). "Pause for Thought". Economic and Political Weekly (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 53 (43).
- Gilles Tarabout (2015). "Religious Uncertainty, Astrology and the Courts in South India". In Berti, Daniella; Good, Anthony; Tarabout, Gilles (eds.). Of Doubt and Proof. Legal and Ritual Practices of Judgmen. Ashgate. pp. 70–71. ISBN 978-1-4724-3451-7.