ਸਮਿਤਾ ਭਾਰਤੀ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਸਮਿਤਾ ਭਾਰਤੀ
ਸਮਾਗਤੀ 2019 ਵਿਖੇ ਦ ਰਕਸ਼ੀਨ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸਮਿਤਾ ਭਾਰਤੀ
ਜਨਮ (1964-08-02) 2 ਅਗਸਤ 1964 (ਉਮਰ 59)
ਭਿਲਾਈ, ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਭਾਰਤ
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾਭਾਰਤੀ
ਪੇਸ਼ਾਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਕੁਨ, ਨਾਟਕਕਾਰ, ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ
ਸਰਗਰਮੀ ਦੇ ਸਾਲ1995–ਮੌਜੂਦ
ਸੰਗਠਨਸਾਕਸ਼ੀ

ਸਮਿਤਾ ਭਾਰਤੀ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Smita Bharti) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਕੁਨ, ਨਾਟਕਕਾਰ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਸਮਾਜਿਕ, ਵਰਗ ਅਤੇ ਉਮਰ ਵਰਗ ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ 20 ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਾਟਕ ਲਿਖੇ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਖੋਜ, ਸਿਖਲਾਈ, ਵਰਕਸ਼ਾਪਾਂ, ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ, ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਰਾਹੀਂ, ਉਹ ਮੁਸ਼ਕਲ ਅਤੇ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਕਿਸ਼ੋਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਆਪਕ ਅਤੇ ਤੀਬਰਤਾ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਮੁਕੱਦਮੇ ਅਧੀਨ ਪੀੜਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ, ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ, ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਅਸ਼ਲੀਲਤਾ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਚੇ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ, ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਪਾਹਜ ਵਿਅਕਤੀ. ਉਹ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨਾਲ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਣਾਲੀਗਤ ਤਬਦੀਲੀ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ।[1]

ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ[ਸੋਧੋ]

ਭਾਰਤੀ ਦਾ ਜਨਮ ਭਿਲਾਈ, ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ 1964 ਵਿੱਚ ਨਿਰਮਲ ਅਤੇ ਅਗਿਆ ਰਾਮ ਖੇਤਰਪਾਲ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਸਕੂਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਆਕਲੈਂਡ ਸਕੂਲ ਸ਼ਿਮਲਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੂੰ 5 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਰੰਗਮੰਚ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਗੈਏਟੀ ਥੀਏਟਰ, ਸ਼ਿਮਲਾ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਗਏ ਕਈ ਮੂਲ ਤਿੰਨ-ਐਕਟ ਕਾਮੇਡੀ ਨਾਟਕ ਪੜ੍ਹੇ। ਇੱਕ ਲਾਲਚੀ ਪਾਠਕ ਅਤੇ ਇਕੱਲਾ, ਕਿਤਾਬਾਂ ਉਸਦੀਆਂ ਸਾਥੀਆਂ ਸਨ ਜੋ ਉਸਦੀ ਕਲਪਨਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀਆਂ ਸਨ, ਉਸਨੂੰ ਦਿਲਾਸਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਸਨ, ਉਸਦੇ ਦੁਖੀ ਦਿਲ ਨੂੰ ਫੜਦੀਆਂ ਸਨ, ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਨ, ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪੁੱਛ-ਗਿੱਛ ਕਰਨ ਲਈ ਢਾਂਚੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ।[2]

1982 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤੀ ਦਿੱਲੀ ਚਲੀ ਗਈ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ 1985 ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ 1987 ਵਿੱਚ ਅੰਨਾਮਲਾਈ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਤੋਂ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮਾਸਟਰ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਭਾਰਤੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੇ ਇੱਕ ਮੋੜ ਲੈ ਲਿਆ ਜਦੋਂ ਉਸਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਸਦੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ, ਉਹ ਉਸਦੀ ਪਛਾਣ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਨਿੱਜੀ ਤੋਂ ਪਰੇ ਜਾਣ ਲਈ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਅਤੇ ਦਾਗਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ। 1995 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਦੋ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਿੰਗਲ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਿਹਤਰ ਜੀਵਨ ਵੱਲ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।

ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪਾਂ[ਸੋਧੋ]

2013 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤੀ ਨੂੰ ਵਪਾਰਕ ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਲਈ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਤਸਕਰੀ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਕੇਂਦਰੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਹ ਰੋਟਰੀ ਗਲੋਬਲ ਪੀਸ ਫੈਲੋ, ਕੇ ਕੇ ਬਿਰਲਾ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਦੀ ਫੈਲੋ ਅਤੇ ਵਿਸਕਾਮ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਫੈਲੋ ਵੀ ਹੈ।[3]

ਅਵਾਰਡ[ਸੋਧੋ]

2013 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਾਟਕ ਜੁਗ ਜੁਗ ਜੀਓ ਲਈ UNFPA ਲਾਡਲੀ ਮੀਡੀਆ ਅਵਾਰਡ ਜਿੱਤਿਆ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤਬਦੀਲੀ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਲਈ ਕਰਮਵੀਰ ਚੱਕਰ ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਤੱਤ ਚੱਕਰ ਦੀ ਵੂਮੈਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। 2021 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤੀ ਨੇ SheThePeople ਦੁਆਰਾ 40 ਓਵਰ 40 ਦਾ ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਵੂਮੈਨ ਇੰਸਪੀਰੇਸ਼ਨ ਅਵਾਰਡ ਜਿੱਤਿਆ।[4]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "Smita Bharti". Naina Kapur Law.
  2. "INTERVIEW Books have given me comfort". The New Indian Express.
  3. Bharti, Smita (2004). Beyond Silences: Docu-Theatre in Jail and Outside. WISCOMP. Archived from the original on 2016-09-18. Retrieved 2023-03-23.
  4. Meet The Winners Of SheThePeople's 40 Over 40 Awards. SheThePeople. 2021.