ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਬਹਾਦੁਰ I (ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਰਾਓ)
| ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਬਹਾਦੁਰ I | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 Maratha ruler of Banda | |||||
| ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਲ | 1753–1761 | ||||
| ਪੂਰਵ-ਅਧਿਕਾਰੀ | ਬਾਜੀਰਾਓ I, ਮਰਾਠਾ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਪੇਸ਼ਵਾ | ||||
| ਵਾਰਸ | ਅਲੀ ਬਹਾਦੁਰ I | ||||
| ਜਨਮ | 1734 ਮਸਤਾਨੀ ਮਹਲ, ਸ਼ਨੀਵਰਵਾੜਾ, ਪੁਣੇ, ਮਰਾਠਾ ਸਾਮਰਾਜ | ||||
| ਮੌਤ | ਫਰਮਾ:Date of death and age, Bharatpur, India. | ||||
| ਜੀਵਨ-ਸਾਥੀ | ਲਾਲ ਕੰਵਰ ਮਹਿਰਾਮਬਾਈ | ||||
| ਔਲਾਦ | ਅਲੀ ਬਹਾਦੁਰ I | ||||
| |||||
| ਘਰਾਣਾ | ਬੰਦਾ (ਮਰਾਠਾ ਸਾਮਰਾਜ) | ||||
| ਪਿਤਾ | ਬਾਜੀਰਾਓ I | ||||
| ਮਾਤਾ | ਮਸਤਾਨੀ | ||||
ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਬਹਾਦੁਰ ਪਹਿਲਾ (1734 – 18 ਜਨਵਰੀ 1761) ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਾਂਦਾ ਦੇ ਮਰਾਠਾ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਸ਼ਾਸਕ ਸੀ। ਉਹ ਬਾਜੀਰਾਓ ਪਹਿਲੇ ਅਤੇ ਮਸਤਾਨੀ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ।[1][2][3]
ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਰਾਓ ਪੇਸ਼ਵਾ ਬਾਜੀਰਾਓ ਪਹਿਲੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੂਜੀ ਪਤਨੀ ਮਸਤਾਨੀ, ਛਤਰਸਾਲ ਦੀ ਧੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫ਼ਾਰਸੀ ਮੁਸਲਮਾਨ ਪਤਨੀ ਰੁਹਾਨੀ ਬਾਈ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਨ । ਬਾਜੀਰਾਓ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਵਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਪਰ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੇ ਮੁਸਲਿਮ ਵਿਰਸੇ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਹਿੰਦੂ ਉਪਨਯਨ ਦੀ ਰਸਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਉਸ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਸਿਖਲਾਈ ਪੇਸ਼ਵਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹੋਰ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਰਾਠਾ ਕੁਲੀਨ ਅਤੇ ਮੁਖੀਆਂ ਨੇ ਮਸਤਾਨੀ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ਵਾ ਦੀ ਜਾਇਜ਼ ਪਤਨੀ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।
ਸ਼ਾਸ਼ਨਕਾਲ
[ਸੋਧੋ]ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਬਹਾਦੁਰ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਅਜੋਕੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਜ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਾਂਦਾ ਅਤੇ ਕਾਲਪੀ ਦੇ ਰਾਜ ਦੇ ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। [ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
ਉਹ ਰਘੂਨਾਥਰਾਓ, ਮਲਹਾਰਰਾਓ ਹੋਲਕਰ, ਦੱਤਾਜੀ ਸ਼ਿੰਦੇ, ਜਾਨਕੋਜੀ ਸ਼ਿੰਦੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਰਦਾਰਾਂ ਨਾਲ 1757-1758 ਵਿੱਚ ਦੁਰਾਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਗਿਆ ਅਤੇ 1758 ਵਿੱਚ ਅਟਕ, ਪਿਸ਼ਾਵਰ, ਮੁਲਤਾਨ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ। [ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ] ਉਹ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਮਰਾਠਾ ਜਿੱਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ।
1761 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਫੌਜ ਦੀ ਟੁਕੜੀ ਨੇ ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਅਬਦਾਲੀ ਦੀਆਂ ਮਰਾਠਿਆਂ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨ ਫੌਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਪਾਨੀਪਤ ਦੀ ਤੀਜੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ਵਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਆਪਣੇ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਲੜੀ। ਉਸ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਉਹ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਡੀਗ ਵਿਖੇ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।[4]
ਵੰਸ਼ਜ
[ਸੋਧੋ]ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ (ਅਲੀ ਬਹਾਦੁਰ) (1758-1802), ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਬਾਂਦਾ (ਵਰਤਮਾਨ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼) ਦੇ ਰਾਜ ਦਾ ਨਵਾਬ ਬਣ ਗਿਆ, ਜੋ ਮਰਾਠਾ ਰਾਜ-ਪ੍ਰਬੰਧ ਦਾ ਜਾਗੀਰਦਾਰ ਸੀ। ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਮਰਾਠਾ ਸਰਦਾਰਾਂ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਹੇਠ, ਅਲੀ ਬਹਾਦੁਰ ਨੇ ਬੁੰਦੇਲਖੰਡ ਦੇ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਉੱਤੇ ਆਪਣਾ ਅਧਿਕਾਰ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬਾਂਦਾ ਦਾ ਨਵਾਬ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਸਹਿਯੋਗੀ ਰਾਮਸਿੰਘ ਭੱਟ ਨੂੰ ਕਾਲਿੰਜਰ ਦਾ ਕੋਤਵਾਲ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ।[5]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000008-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000009-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000000A-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000000B-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ "The Inwardness of British Annexations in India - Chidambaram S. Srinivasachari (dewan bahadur)". 2009-02-12. Retrieved 2015-06-21.