ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਖਾਨੁਮ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਖਾਨਮ (c.1935 – 14 ਮਈ 2017, ਲਾਹੌਰ [1]) ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪਾਇਲਟ ਸੀ।[2] ਉਹ 1959 ਵਿੱਚ ਵਪਾਰਕ ਪਾਇਲਟ ਬਣਨ ਵਾਲੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਸੀ[1] ਹਾਲਾਂਕਿ ਵਪਾਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ, ਪਰ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕਰੀਅਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਅਰਲਾਈਨ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ (ਪੀਆਈਏ) ਨਾਲ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਉਣ ਲਈ ਬਿਤਾਇਆ।

ਸਿੱਖਿਆ[ਸੋਧੋ]

ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਨੇ 1959 ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜ ਕਰਾਚੀ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ[3] ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਖਾਨਮ ਨੇ ਵਾਲਟਨ ਏਅਰਪੋਰਟ, ਲਾਹੌਰ ਵਿਖੇ ਲਾਹੌਰ ਫਲਾਇੰਗ ਅਕੈਡਮੀ ਤੋਂ ਉਡਾਣ ਦੇ ਸਬਕ ਲਏ।[4][5]

ਕਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]

ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਨੇ 1959 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਆਪਣਾ ਫਲਾਇੰਗ ਲਾਇਸੈਂਸ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ[6][7] ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਅਰਲਾਈਨ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ (ਪੀਆਈਏ) ਨਾਲ ਕੀਤੀ।[8][9] ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ, ਨਿਯਮਾਂ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵਪਾਰਕ ਜਹਾਜ਼ ਉਡਾਉਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ, ਇਸ ਲਈ ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਨੇ ਪੀਆਈਏ ਫਲਾਈਟ ਕਲੱਬ ਵਿੱਚ ਫਲਾਇੰਗ ਇੰਸਟ੍ਰਕਟਰ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਕੀਤੀ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਨਵੇਂ ਕੈਡਿਟਾਂ ਨੂੰ ਉਡਾਣ ਸਿਖਾਈ।[10][11] ਉਹ ਕਰਾਚੀ ਫਲਾਇੰਗ ਕਲੱਬ 'ਤੇ ਸਵਾਰੀਆਂ 'ਤੇ ਉਡਾਣ ਦੇ ਸ਼ੌਕੀਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਲੈ ਕੇ ਜਾਵੇਗੀ।[12][13]

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਮਾਰਸ਼ਲ ਲਾਅ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਨਰਲ ਜ਼ਿਆ-ਉਲ-ਹੱਕ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ, ਨਿਯਮ ਸਖ਼ਤ ਹੋ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਨੂੰਨ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਜੋ ਇੱਕੋ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਇਤਰਾਜ਼ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਨੂੰ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਬਿਲਕੁਲ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜ਼ਿਆ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਨੇ ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਉੱਡਣ 'ਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ।[14][15] ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਨੂੰ ਆਨ-ਗਰਾਊਂਡ ਫਲਾਈਟ ਇੰਸਟ੍ਰਕਟਰ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।[16] ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੌਰਾਨ, ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਪਾਇਲਟ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਸੀ।[17][18] ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਵਪਾਰਕ ਪਾਇਲਟ, ਜੋ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਲਿੰਗ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਉਡਾਣ ਭਰ ਸਕਦੀ ਸੀ, ਰਾਬੀਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਤੋਂ ਤੀਹ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਆਪਣਾ ਲਾਇਸੈਂਸ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।[19][20] 1989 ਵਿੱਚ ਰਾਬੀਆ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਨਾਲ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਹੋਈ।[21][22] ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਉਸਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਖੁਸ਼ ਹੋਈ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, "ਪੇਸ਼ੇਵਰਤਾ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰੋ ਅਤੇ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਹ ਨਾ ਸੋਚਣ ਦਿਓ ਕਿ ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਔਰਤ ਹੋ, ਤੁਸੀਂ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ।"[23][24]

ਮੌਤ[ਸੋਧੋ]

ਖਾਨਮ ਦੀ 14 ਮਈ 2017 ਨੂੰ 82 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਜਿਗਰ ਦੇ ਕੈਂਸਰ[25] ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਲੜ ਰਹੀ ਸੀ। ਸ਼ੌਕਤ ਖਾਨਮ ਹਸਪਤਾਲ, ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[26][27]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. 1.0 1.1 "Shukriya Khanum – Pakistan's first female commercial pilot dies". The Express Tribune (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2017-05-15. Retrieved 2020-11-27.
  2. Ali, Nasir. "Important general Knowledge of Pakistan" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  3. theindependent. "first female pilot". Archived from the original on 2023-04-05.
  4. "Pakistan first female pilot Shukriya Khanum is no more". Pakistan Aviation (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). 2017-05-15. Retrieved 2020-11-27.
  5. "Pakistan's first female pilot Shukriya Khanum did the impossible back in 1959". Daily Pakistan Global (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2018-03-08. Retrieved 2020-11-27.
  6. "Who was Pakistan's first female commercial pilot?". Sports News. Retrieved 2020-11-27.
  7. MEDIA, PT AKURAT SENTRA; www.akurat.co (16 May 2017). "Pilot Komersial Wanita Pertama Pakistan Tutup Usia". akurat.co (in ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆਈ). Archived from the original on 2021-02-08. Retrieved 2020-11-27.
  8. bransynario (8 March 2018). "Pakistani female pilots".{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  9. "Shukriya Khanum". www.samaa.tv. Retrieved 2020-11-27.
  10. "Women: to infinity and beyond! ·". HerCareer (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2016-03-07. Archived from the original on 2021-06-15. Retrieved 2020-11-27.
  11. "Shukriya Khanum - The First Pakistani Woman to Obtain Commercial Pilot Licence (CPL) Passes Away - History of PIA - Forum". historyofpia.com. Retrieved 2020-11-27.
  12. "Pakistan's legendary Fly Girl is no more". gulfnews.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-27.
  13. InpaperMagazine, From (2014-03-09). "Women's day: Shukriya, Miss Shukriya!". DAWN.COM (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-27.
  14. "Pakistan's first female pilot Shukriya Khanum did the impossible back in 1959". Pakistan Defence (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Archived from the original on 2021-02-08. Retrieved 2020-11-27.
  15. "Shukriya Khanum Archives". Mashion (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-27.
  16. pakpaedia. "First female pilot of Pakistan".{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  17. "Shukriya khanum". Newsline (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-27.
  18. Zakaria, Rafia (2014-03-08). "HerStory: Seven defining moments for the Pakistani woman". DAWN.COM (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-27.
  19. "Shukriya Khanum: Pakistan's first female commercial pilot dies". BBC News (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). 2017-05-15. Retrieved 2020-11-27.
  20. Khalid, Lubna. "Women - flying high!". www.thenews.com.pk (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-27.
  21. Tahir, Zulqernain (2006-01-26). "All-women crew pilots plane for 1st time". DAWN.COM (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-11-27.
  22. "Sky is the Limit". Newsline (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2017-03-10. Retrieved 2020-11-27.
  23. "History of PIA - Pakistan International Airlines". historyofpia.com. Retrieved 2020-11-27.
  24. "Social media celebrates as PIA female pilots fly challenging Gilgit flight". The Express Tribune (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2018-06-21. Retrieved 2020-11-27.
  25. "Pakistan's first female pilot Shukriya Khanum dies at 82". Daily Pakistan Global (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2017-05-14. Retrieved 2020-11-27.
  26. "Pakistan's first female Pilot Shukriya Khanum dies at 82 – Abb Takk News" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-11-27.
  27. "Shukriya Khanum, Pakistan's first female pilot, passes away at 82". International Business Times UK (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2017-05-16. Retrieved 2020-11-27.