ਸੀਤਾਂਸ਼ੂ ਯਸ਼ਚੰਦਰ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਸੀਤਾਂਸ਼ੂ ਯਸ਼ਚੰਦਰ ਮਹਿਤਾ (ਜਨਮ 1941), ਆਮ ਕਰਕੇ ਸੀਤਾਂਸ਼ੂ ਯਸ਼ਚੰਦਰ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ, ਇੱਕ ਗੁਜਰਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਕਵੀ, ਨਾਟਕਕਾਰ, ਅਨੁਵਾਦਕ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਅਕਾਦਮਿਕ ਹੈ।[1]

ਉਹ ਗੁਜਰਾਤੀ ਸਾਹਿਤ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਗੁਜਰਾਤੀ ਲਈ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦੇ ਕੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ, ਭਾਰਤ ਦੁਆਰਾ ਉਸ ਦੇ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਜਟਾਯੁ ਲਈ 1987 ਵਿੱਚ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੂੰ 2006 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਚੌਥਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।[2]

ਜ਼ਿੰਦਗੀ[ਸੋਧੋ]

ਉਸਦਾ ਜਨਮ 18 ਅਗਸਤ 1941 ਨੂੰ ਭੁਜ, ਕੱਛ ਰਾਜ (ਹੁਣ ਕੱਛ, ਗੁਜਰਾਤ, ਭਾਰਤ) ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ ਸੀ।[3][4][5] ਉਸਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਪੈਟਲਾਡ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਗੁਜਰਾਤੀ ਅਤੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ਬੀ.ਏ. ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲੜਕਿਆਂ ਦੇ ਸੇਂਟ ਜ਼ੇਵੀਅਰਜ਼ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1965 ਵਿੱਚ ਬੰਬੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਐਮ.ਏ. ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ 1965 ਤੋਂ 1968 ਤੱਕ ਗੁਜਰਾਤੀ ਪੜ੍ਹਾਈ। 1970 ਵਿਚ, ਉਹ ਫੁਲਬ੍ਰਾਇਟ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਅਧੀਨ ਅਮਰੀਕਾ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇੰਡੀਆਨਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਸੁਹਜ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਐਮਏ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ. ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ 1975 ਵਿੱਚ ਪੀਐਚਡੀ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਫੋਰਡ ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪੀ ਭਾਈਚਾਰਾ ਅਧੀਨ ਇੱਕ ਸਾਲ ਲਈ ਹੈ France ਕਰਨ ਲਈ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਗੁਜਰਾਤੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਓਜ਼ੈਨ ਇਓਨੈਸਕੋ ਦੇ ਮੈਕਬੈੱਟ ਅਤੇ ਸ਼ੇਕਸਪੀਅਰ ਦੇ ਮੈਕਬੈਥ ਦਾ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਰਾਮਪ੍ਰਸਾਦ ਬਖਸ਼ੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ 1977 ਵਿੱਚ ਪੀਐਚਡੀ ਵੀ ਕੀਤੀ ਸੀ।[6][7]

ਸੀਤਾਂਸ਼ੂ ਦਾ ਵਿਆਹ 8 ਮਈ 1966 ਨੂੰ ਅੰਜਨੀਬੇਨ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਧੀ ਵਿਪਾਸ਼ਾ ਦਾ ਜਨਮ 1971 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬੇਟਾ ਅਰਨਯਕ 1978 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ।

ਕੈਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]

ਗੁਜਰਾਤੀ ਵਿਭਾਗ, ਐਮਐਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਇਮਾਰਤ

ਉਸਨੇ 1972 ਤੋਂ 1975 ਤੱਕ ਮਿੱਠੀਬਾਈ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1983 ਤੋਂ ਬੜੌਦਾ ਦੀ ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਿਆਜੀਰਾਓ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਗੁਜਰਾਤੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਹੈ। ਸੀਤਾਂਸ਼ੂ ਨੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਤਕ ਸੌਰਾਸ਼ਟਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਰਾਜਕੋਟ ਦੇ ਉਪ ਕੁਲਪਤੀ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ।[8] ਉਸਨੇ ਸੋਰਬਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਲੋਯੋਲਾ ਮੈਰੀਮਾਉਂਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਜਾਦਵਪੁਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਜ਼ਟਿੰਗ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਗ੍ਰਾਂਟ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਐਮਰੀਟਸ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਲੈਕਚਰਾਰ ਸੀ। ਉਹ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ, ਦਿੱਲੀ ਦੁਆਰਾ 1977 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਭਾਰਤੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸੰਪਾਦਕ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[3][6][7][9]

ਕੰਮ[ਸੋਧੋ]

ਉਸਨੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੁਜਰਾਤੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਪਰ ਉਸ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦਾ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਕਵਿਤਾ, ਨਾਟਕ ਅਤੇ ਆਲੋਚਨਾ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਤੋਂ ਗੁਜਰਾਤੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਹੈ।[3] ਅਤਿਯਥਾਰਥਵਾਦ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਹਸਤਾਖਰ ਸ਼ੈਲੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [7][10][11]

ਅਵਾਰਡ[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. K. Satchidanandan (1996). Gestures: An Anthology of South Asian Poetry. Sahitya Akademi. p. 303. ISBN 9788126000197.
  2. "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on ਨਵੰਬਰ 15, 2014. Retrieved July 21, 2015. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  3. 3.0 3.1 3.2 "Sitanshu Yashaschandra". Poetry International Rotterdam. 1 July 2008. Retrieved 9 July 2014.
  4. George, K. M. (1992). Modern Indian literature, an anthology. Vol. 3. Sāhitya Akādemī. p. 579. ISBN 9788172013240.
  5. "Labhshankar Thakar". Muse India ejournal. Archived from the original on 7 November 2014. Retrieved 6 October 2014.
  6. 6.0 6.1 "Trustees and Governing body". Adapt Org. Archived from the original on 2016-03-04. Retrieved 2019-12-08. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  7. 7.0 7.1 7.2 Brahmabhatt, Prasad (2010). અર્વાચીન ગુજરાતી સાહિત્યનો ઈતિહાસ - આધુનિક અને અનુઆધુનિક યુગ (History of Modern Gujarati Literature – Modern and Postmodern Era) (in ਗੁਜਰਾਤੀ). Ahmedabad: Parshwa Publication. pp. 63–69. ISBN 978-93-5108-247-7.
  8. Baradi, Hasmukh (2004). "Yashashchandra, Sitanshu (1941– ): Gujarati poet and dramatist.". In Lal, Ananda (ed.). Oxford Companion to Indian Theatre (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Oxford University Press. doi:10.1093/acref/9780195644463.001.0001. ISBN 9780195644463 – via Oxford Reference. (subscription required)
  9. "World Poetry Fest Participants". Sahitya Akademi. Retrieved 11 July 2014.
  10. Topiwala, Chandrakant (2001). Indian Poetry: Modernism and After : a Seminar. Sahitya Akademi. p. 93. ISBN 9788126010929.
  11. Emmanuel Sampath Nelson, Nalini Natarajan (1996). Handbook of Twentieth-century Literatures of India. Greenwood Publishing Group. pp. 121–122. ISBN 9780313287787.