ਸੁਲਭਾ ਦੇਸ਼ਪਾਂਡੇ
ਸੁਲਭਾ ਦੇਸ਼ਪਾਂਡੇ | |
|---|---|
 | |
| ਜਨਮ | 1937 |
| ਮੌਤ | 4 ਜੂਨ 2016 (ਉਮਰ 78–79) |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਭਾਰਤੀ |
| ਪੇਸ਼ਾ |
|
| ਸਰਗਰਮੀ ਦੇ ਸਾਲ | 1960 – 2016 |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | ਅਰਵਿੰਦ ਦੇਸ਼ਪਾਂਡੇ |
ਸੁਲਭਾ ਦੇਸ਼ਪਾਂਡੇ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Sulabha Deshpande; 1937 – 4 ਜੂਨ 2016) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਅਤੇ ਥੀਏਟਰ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਸੀ। ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਮਰਾਠੀ ਥੀਏਟਰ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਥੀਏਟਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਸਨੇ 73 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਦੀਆਂ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਆਰਟ ਹਾਊਸ ਸਿਨੇਮਾ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਭੂਮਿਕਾ (1977), ਅਰਵਿੰਦ ਦੇਸਾਈ ਕੀ ਅਜੀਬ ਦਾਸਤਾਨ (1978), ਅਤੇ ਗਮਨ (1978) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚਰਿੱਤਰ ਅਭਿਨੇਤਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਈ ਟੀਵੀ ਲੜੀਵਾਰਾਂ ਅਤੇ ਨਾਟਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ।[1][2] 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੀ ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਥੀਏਟਰ ਲਹਿਰ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹਸਤੀ, ਉਹ ਰੰਗਯਾਨ, ਅਤੇ ਵਿਜੇ ਤੇਂਦੁਲਕਰ, ਵਿਜੇ ਮਹਿਤਾ, ਅਤੇ ਸਤਿਆਦੇਵ ਦੂਬੇ ਵਰਗੀਆਂ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਸੀ। 1971 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਅਰਵਿੰਦ ਦੇਸ਼ਪਾਂਡੇ ਨਾਲ ਥੀਏਟਰ ਗਰੁੱਪ ਅਵਿਸ਼ਕਾਰ ਦੀ ਸਹਿ-ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਵਿੰਗ, ਚੰਦਰਸ਼ਾਲਾ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਥੀਏਟਰ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੀ ਹੈ।[3] ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਜੀ ਲੇ ਜ਼ਾਰਾ, ਏਕ ਪੈਕੇਟ ਉਮੀਦ, ਅਸਮਿਤਾ ਅਤੇ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਵਿੰਗਲਿਸ਼ ਵਰਗੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਉਸਦਾ ਜਨਮ ਅਤੇ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਫੋਰਟ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਸਿਧਾਰਥ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।
ਉਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਥੀਏਟਰ ਅਦਾਕਾਰ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਅਰਵਿੰਦ ਦੇਸ਼ਪਾਂਡੇ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀ 1987 ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਮੌਤ
[ਸੋਧੋ]ਸੁਲਭਾ ਦੇਸ਼ਪਾਂਡੇ ਦੀ ਲੰਬੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 4 ਜੂਨ 2016 ਨੂੰ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[4][5] ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਉਸ ਦਾ ਸਸਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।[6]
ਅਵਾਰਡ
[ਸੋਧੋ]ਉਸਨੂੰ 1987 ਵਿੱਚ ਮਰਾਠੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਰੰਗਮੰਚ ਦੀ ਅਦਾਕਾਰੀ ਲਈ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਮਿਊਜ਼ਿਕ, ਡਾਂਸ ਅਤੇ ਡਰਾਮਾ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਭਾਰਤੀ ਮਾਨਤਾ ਹੈ।[7] ਉਸਨੂੰ 2010 ਵਿੱਚ ਤਨਵੀਰ ਸਨਮਾਨ[8] ਅਵਾਰਡ ਵੀ ਮਿਲਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਕਲਾਦਰਪਨ ਦੁਆਰਾ ਨਾਨਾ ਸਾਹਿਬ ਫਟਕ ਪੁਰਸਕਾਰ, ਗਣਪਤਰਾਓ ਜੋਸ਼ੀ ਪੁਰਸਕਾਰ, ਵਸੰਤਰਾਓ ਕਾਨੇਟਕਰ ਪੁਰਸਕਾਰ, ਕੁਸੁਮਾਗਰਜ ਪੁਰਸਕਾਰ, ਰੰਗਭੂਮੀ ਜੀਵਨ ਗੌਰਵ ਪੁਰਸਕਾਰ[9] ਅਤੇ ਸਰਵਸ਼੍ਰੇਸ਼ਠ ਕਲਾਗੌਰਵ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵਰਗੇ ਕਈ ਹੋਰ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[10]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Theatre guru Satyadev Dubey passes away". The Hindu. 25 December 2011. Retrieved 10 December 2012.
- ↑ "Interview : 'Reaction matters to me'". The Hindu. 16 November 2008. Archived from the original on 16 April 2010. Retrieved 10 December 2012.
- ↑ "Quality, not quantity of life, matters, feels Sulabha Deshpande". The Indian Express. 13 October 2012.
- ↑ "Remembering Arvind Deshpande (May 31, 1932 – January 3, 1987)". January 2007.
- ↑ ज्येष्ठ अभिनेत्री सुलभा देशपांडे यांच्या पार्थिवावर अंत्यसंस्कार
- ↑ ज्येष्ठ अभिनेत्री सुलभा देशपांडे यांचे निधन Archived 5 June 2016 at the Wayback Machine.
- ↑ "SNA: List of Akademi Awardees". Sangeet Natak Akademi Official website. Archived from the original on 17 February 2012.
- ↑ "Tanveer Sanman for Sulabha Deshpande". The Times of India. 2 December 2010. Archived from the original on 2 February 2014. Retrieved 10 December 2012.
- ↑ "नोंद : सुलभा देशपांडे". Maharashtra Times (in ਮਰਾਠੀ). 5 March 2011. Archived from the original on 2 ਫ਼ਰਵਰੀ 2014. Retrieved 11 December 2012.
- ↑ "सुलभा देशपांडे यांना "सर्वश्रेष्ठ कलागौरव'". Sakal (in ਮਰਾਠੀ). Mumbai. 26 March 2012. Archived from the original on 22 January 2013. Retrieved 11 December 2012.