ਹੈਦਰਾਬਾਦੀ ਪਹਿਲਵਾਨ
ਪਹਿਲਵਾਨ ( ਉਰਦੂ زبانان ਸ਼ਬਦ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਫ਼ਾਰਸੀ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ) ਨੂੰ ਭਲਵਾਨ, ਪਹਲਵਾਨ ਜਾਂ ਮੱਲ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਰੈਸਲਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਹੈਦਰਾਬਾਦ (ਭਾਰਤ) ਵਿੱਚ, ਪਹਿਲਵਾਨ ਸ਼ਬਦ ਆਮ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ।
- ਪਹਿਲੇ, ਅਰਥ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਵਾਨ ਉਹ ਸ਼ਖਸ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਵੇਲ਼ੇ ਦਰਬਾਰੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਮਿਲ਼ੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਹ ਕੁਸ਼ਤੀ (ਭਾਰਤੀ ਫ੍ਰੀ ਸਟਾਈਲ ਕੁਸ਼ਤੀ) ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਖ਼ਿਤਾਬ ਜਿੱਤ ਕੇ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਵਧਾਉਂਦੇ ਸਨ।
- ਪਹਿਲਵਾਨ ਦਾ ਦੂਸਰਾ ਸ਼ਬਦ ਬੰਬਈ (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ), ਭਾਰਤ ਦੇ ਭਾਈ ਵਰਗਾ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰਾ ਪ੍ਰਥਾ ਵੱਲ ਮੁੜਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਅਪਰਾਧਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਵਾਰਲਾਰਡ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਆਦਾਤਰ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਹੜੱਪਣ, ਜਬਰੀ ਵਸੂਲੀ ਅਤੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਵਰਗੇ ਅਪਰਾਧਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। [1]
ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ, ਪਹਿਲਵਾਨ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਅਰਬ ਦੇ ਸਨ (ਸਥਾਨਕ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੌਸ਼ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ), ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਹਿਲਵਾਨ ਦਾ ਨਾਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਚੌਸ਼ ਭਲਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ (ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਸਮਝਦੇ ਹਨ, ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪਹਿਲਵਾਨ ਚੌਸ਼ ਹਨ)। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ਼ੋਂ ਬੜਾ ਸਤਿਕਾਰ ਮਿਲ਼ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। [2]
ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]
ਚੌਸ਼ ਪਹਿਲਵਾਨ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਨਿਜ਼ਾਮ ਦੇ ਯੁੱਗ ਤੋਂ ਲੱਭਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ 1818 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਮੀਰ ਅਕਬਰ ਅਲੀ ਖਾਨ ਸਿਕੰਦਰ ਜਾਹ, ਆਸਫ ਜਾਹ III ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕੁਝ ਹਦਰਾਮੂਤ ਅਰਬ ਨਾਗਪੁਰ ਦੇ ਭੌਸਲਾਂ ਤੋਂ ਅਤੇ ਪੂਨਾ (ਹੁਣ ਪੂਨੇ ) ਤੋਂ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਆ ਗਏ ਸਨ। [3] [4]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Old City in the grip of loan sharks". The Times of India. 8 October 2011. Archived from the original on 26 January 2013. Retrieved 8 October 2011.
- ↑ "It's Pahelwans who call the shots in Old City". The Times of India. Archived from the original on 2012-11-05.
- ↑ "Archived copy". Archived from the original on 3 March 2016. Retrieved 16 June 2011.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ Mediaeval Deccan history commemoration volume in honour of Purshottam