ਹੋਲਿਕਾ ਦਹਨ
ਹੋਲਿਕਾ ਦਹਨ (' ਹੋਲਿਕਾ ਜਲਾਉਣਾ ' ), ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ਹੋਲਿਕਾ ਦਹਨਮ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਅਵਸਰ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਹੋਲਿਕਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਨੂੰ ਮਨਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਹੋਲਿਕਾ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਭਤੀਜੇ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਵਰਦਾਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ (ਉਹ ਅੱਗ ਉਸ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ) ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਗਈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਖੁਦ ਸੜ ਗਈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਬਚ ਗਿਆ।[1] ਇਹ ਹੋਲੀ ਦੇ ਮੌਕੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਰੰਗਾਂ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ, ਜੋ ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਂਦਾ ਹੈ।[2]
ਹੋਲੀ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਉਂ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?
ਹੋਲੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਸੰਤ (ਸੀਜ਼ਨ) ਦੀ ਆਮਦ, ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਅੰਤ, ਪਿਆਰ ਦੇ ਖਿੜਨ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ, ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ, ਖੇਡਣ ਅਤੇ ਹੱਸਣ, ਭੁੱਲਣ ਅਤੇ ਮਾਫ਼ ਕਰਨ ਅਤੇ ਟੁੱਟੇ ਹੋਏ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕਰਨ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਚੰਗੀ ਬਸੰਤ ਵਾਢੀ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦਾ ਸੱਦਾ ਵੀ ਹੈ।
ਦੱਖਣ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਮੌਕੇ ਨੂੰ ਕਾਮ ਦਹਨਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,[3][4] ਅਤੇ ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਕਾਮਦੇਵ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਤੀਜੀ ਅੱਖ ਨਾਲ ਸਾੜਨ ਦੀ ਕਥਾ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।[5] ਦਿਹਾਤੀ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਕਾਮਦੇਵ ਦੇ ਪੈਂਟੋਮਾਈਮ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪੁਤਲੇ ਸਾੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।[6]
ਮਹੱਤਵ[ਸੋਧੋ]
ਹੋਲੀ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ, ਲੋਕ ਪਾਰਕਾਂ, ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਸੈਂਟਰਾਂ, ਮੰਦਰਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਖੁੱਲ੍ਹੀਆਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਅੱਗ ਲਈ ਲੱਕੜ ਅਤੇ ਜਲਣਸ਼ੀਲ ਸਮੱਗਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਘਰਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ, ਲੋਕ ਰੰਗਦਾਰ ਰੰਗਾਂ, ਭੋਜਨ, ਪਾਰਟੀ ਡਰਿੰਕਸ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਮੌਸਮੀ ਭੋਜਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗੁਜੀਆ, ਮਠੜੀ, ਮਾਲਪੂਆ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖੇਤਰੀ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਹੋਲੀ ਤੋਂ ਇੱਕ ਰਾਤ ਪਹਿਲਾਂ, ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ, ਨੇਪਾਲ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਚਿਤਾ ਨੂੰ ਸਾੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[7]
ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਨ ਨੂੰ ਹੋਲਿਕਾ ਦਹਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[8] ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੂਜੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਪੂਰਵਾਂਚਲ (ਪੂਰਬੀ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਬਿਹਾਰ) ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਤਰਾਈ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਸੰਮਤ ਜਰਨਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੋਲੀਕਾ ਦੇ ਜਲਣ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਹੋਲੀ ਦੀ ਪੂਰਵ ਸੰਧਿਆ 'ਤੇ ਅੱਗ ਬਾਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ https://www.hindufaqs.com/story-of-holi-dahan-the-holy-fire-burning-of-holi-bonfire/
- ↑ Gakhar, Roshan (2022-06-17). Human Nature: Love & Happiness (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Notion Press. p. 65. ISBN 979-8-88704-336-4.
- ↑ Kumar, Tumuluru Kamal (2015-04-21). Hindu Prayers, Gods and Festivals (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Partridge Publishing. p. 54. ISBN 978-1-4828-4708-6.
- ↑ Verma, Rajeev (2009). Faith & Philosophy of Hinduism (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Gyan Publishing House. p. 255. ISBN 978-81-7835-718-8.
- ↑ Gopal, Dr Krishna (2003). Fairs and Festivals of India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Gyan Publishing House. p. 344. ISBN 978-81-212-0809-3.
- ↑ Sharma, Usha (2008-01-01). Festivals In Indian Society (2 Vols. Set) (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Mittal Publications. p. 81. ISBN 978-81-8324-113-7.
- ↑ Singh, S. Harpal (27 March 2013). "Forests bear the brunt of Holi". The Hindu. Retrieved 9 January 2020 – via www.thehindu.com.
- ↑ "Holika Dahan Burning Time and Muhurat in 2020 All Around the World". Holi festival 2020 (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2020-01-16. Archived from the original on 2020-01-29. Retrieved 2020-02-11.