ਪਲੂਟੋ
 ਪਲੂਟੋ | |||||||||
| ਖੋਜ | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ਖੋਜੀ | ਕਲਾਈਡ ਟੌਮਬੌ | ||||||||
| ਖੋਜ ਦੀ ਮਿਤੀ | 18 ਫ਼ਰਵਰੀ, 1930 | ||||||||
| ਪੰਧ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ | |||||||||
| ਐੱਮਪੀਸੀ ਅਹੁਦਾ | 134340 ਪਲੂਟੋ | ||||||||
| ਉਚਾਰਨ | /ˈpluːtoʊ/ ( ਸੁਣੋ) | ||||||||
ਨਾਂ ਦਾ ਸੋਮਾ | ਪਲੂਟੋ | ||||||||
| ਨਿੱਕਾ- ਗ੍ਰਹਿ ਸ਼੍ਰੇਣੀ | |||||||||
| ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ | ਪਲੂਟੋਨੀ | ||||||||
| ਪਥ ਦੇ ਗੁਣ[5][lower-alpha 1] | |||||||||
| ਜ਼ਮਾਨਾ J2000 | |||||||||
| ਅਪਹੀਲੀਅਨ |
| ||||||||
| ਪਰੀਹੀਲੀਅਨ |
| ||||||||
ਸੈਮੀ ਮੇਜ਼ਰ ਧੁਰਾ |
| ||||||||
| ਅਕੇਂਦਰਤਾ | 0.244671664 (J2000) 0.248 807 66 (mean)[2] | ||||||||
| 366.73 ਦਿਨ[2] | |||||||||
ਔਸਤ ਪੰਧ ਰਫ਼ਤਾਰ | 4.7 ਕਿਮੀ/ਸ[2] | ||||||||
| 14.86012204 °[4] | |||||||||
| ਢਾਲ |
| ||||||||
| 110.28683 ° | |||||||||
| 113.76349 ° | |||||||||
| ਜਾਣੇ ਗਏ ਉਪਗ੍ਰਹਿ | 5 | ||||||||
| ਭੌਤਿਕ ਗੁਣ | |||||||||
ਔਸਤ ਅਰਧ ਵਿਆਸ | |||||||||
| |||||||||
| ਆਇਤਨ |
| ||||||||
| ਪੁੰਜ | |||||||||
ਔਸਤ ਘਣਤਾ | 2.03±0.06 g/cm3[8] | ||||||||
ਸਤ੍ਹਾ ਗਰੂਤਾ ਬਲ |
| ||||||||
ਇਸਕੇਪ ਰਫ਼ਤਾਰ | 1.229 km/s[lower-alpha 5] | ||||||||
ਗੋਲਾਈ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮਣ ਦਾ ਸਮਾਂ |
| ||||||||
ਮੱਧ ਤੋਂ ਘੁੰਮਣ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ | 47.18 ਕਿਮੀ/ਘ | ||||||||
| 119.591±0.014 ° (ਪੰਧ ਨਾਲ਼)[8][lower-alpha 6] | |||||||||
ਉੱਤਰੀ ਧੁਰੇ ਤੇ ਪੂਰਬੀ ਚੜ੍ਹਾਅ | 312.993°[9] | ||||||||
ਉੱਤਰੀ ਧੁਰੇ ਤੇ ਝੁਕਾਅ | 6.163°[9] | ||||||||
| ਪ੍ਰਕਾਸ਼-ਅਨੁਪਾਤ | 0.49 ਤੋਂ 0.66 (ਜਿਆਮਿਤੀ, 35% ਤੱਕ ਬਦਲਵੀਂ ਹੈ)[2][10] | ||||||||
| |||||||||
| 13.65[2] ਤੋਂ 16.3[11] (ਔਸਤ 15.1 ਹੈ)[2] | |||||||||
| −0.7[12] | |||||||||
| 0.065″ ਤੋਂ 0.115″[2][lower-alpha 7] | |||||||||
| ਵਾਤਾਵਰਨ | |||||||||
ਸਤ੍ਹਾ ਤੇ ਦਬਾਅ | 0.30 ਪਾ (ਗਰਮੀਆਂ ਦਾ ਵਧੀਕ) | ||||||||
| ਬਣਤਰ | ਨਾਈਟਰੋਜਨ, ਮੀਥੇਨ, ਕਾਰਬਨ ਮੋਨਾਕਸਾਈਡ[13] | ||||||||
ਪਲੂਟੋ (ਨਿੱਕੇ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਹੁਦਾ 134340 ਪਲੂਟੋ; ਚਿੰਨ੍ਹ: .svg){kind=small}
[14] ਜਾਂ .svg){kind=small}
[15]) ਕਾਈਪਰ ਪੱਟੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਅੰਗ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿੱਧਾ ਸੂਰਜ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਣ ਵਾਲ਼ਾ ਦਸਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਪਿੰਡ ਹੈ। ਇਹ ਐਰਿਸ ਮਗਰੋਂ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਭਾਰੀ ਬੌਣਾ ਗ੍ਰਹਿ ਹੈ। ਕਾਈਪਰ ਪੱਟੀ ਦੀਆਂ ਬਾਕੀ ਵਸਤਾਂ ਵਾਂਙ ਪਲੂਟੋ ਵੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਪੱਥਰ ਅਤੇ ਬਰਫ਼ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ[16] ਅਤੇ ਅਕਾਰ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਨਿੱਕਾ ਹੈ, ਚੰਨ ਦੇ ਭਾਰ ਦਾ ਛੇਵਾਂ ਹਿੱਸਾ ਅਤੇ ਚੰਨ ਦੇ ਘਣ-ਫ਼ਲ ਦਾ ਤੀਜਾ ਹਿੱਸਾ। ਇਹਦੀ ਪੰਧ ਅਕੇਂਦਰੀ ਅਤੇ ਡਾਢੀ ਢਾਲਵੀਂ ਹੈ ਜੋ ਇਹਨੂੰ ਸੂਰਜ ਤੋਂ 30 ਤੋਂ 40 ਏਯੂ (4.4-7.4 ਬਿਲੀਅਨ ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ) ਦੂਰ ਤੱਕ ਲੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਪਲੂਟੋ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਉੱਤੇ ਸੂਰਜ ਦੇ ਨੈਪਟਿਊਨ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਨੇੜੇ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਪੰਧ ਗੂੰਜ ਸਕਦਾ ਦੋਹੇਂ ਪਾਂਧੀ ਭਿੜਦੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। 2014 ਵਿੱਚ ਇਹ ਸੂਰਜ ਤੋਂ 32.6 ਏਯੂ ਦੂਰ ਸੀ।
ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਕਾਮਨਜ਼ ਉੱਤੇ ਪਲੂਟੋ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੀਡੀਆ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedjpl-ssd-horizons - ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedPluto Fact Sheet - ↑ 3.0 3.1 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedplanet_years - ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedmean_anomaly - ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedhorizons - ↑ Lellouch, Emmanuel; de Bergh, Catherine; Sicardy, Bruno; et al. (13 Mar 2014). "Exploring the spatial, temporal, and vertical distribution of methane in Pluto's atmosphere" (PDF). Icarus. Retrieved 2014-03-29.
- ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedYoung2007 - ↑ 8.0 8.1 8.2 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedBuieGrundyYoung_2006 - ↑ 9.0 9.1 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedSeidelmannArchinalA'hearn_2007 - ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedHamilton - ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedAstDys-Pluto - ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedjpldata - ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedPhysorg April 19, 2011 - ↑ JPL/NASA (2015-04-22). "What is a Dwarf Planet?". Jet Propulsion Laboratory. Retrieved 2022-01-19.
- ↑ John Lewis, ed. (2004). Physics and chemistry of the solar system (2 ed.). Elsevier. p. 64.
- ↑ Stern, S. Alan; Mitton, Jacqueline (2005). "Pluto and Charon: ice worlds on the ragged edge of the solar system". Weinheim:Wiley-VCH. Retrieved July 3, 2013.
ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ
[ਸੋਧੋ]- Pluto Profile Archived 2012-07-29 at the Wayback Machine. at NASA's Solar System Exploration site
- NASA Pluto factsheet
- Website of the observatory that discovered Pluto
- Earth telescope image of Pluto system
- Keck infrared with AO of Pluto system
- Gray, Meghan (2009). "Pluto". Sixty Symbols. Brady Haran for the University of Nottingham.
ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:<ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found