ਗੁਲਚਿਹਰਾ ਬੇਗਮ
| ਗੁਲਚਿਹਰਾ ਬੇਗਮ | |
|---|---|
| ਮੁਗਲ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਸ਼ਹਿਜ਼ਾਦੀ | |
| ਜਨਮ | 1515 ਕਾਬੁਲ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ |
| ਮੌਤ | 1557 (ਉਮਰ 41–42) |
| ਜੀਵਨ-ਸਾਥੀ | ਸੁਲਤਾਨ ਤੁਖਤਾ-ਬੁਘਾ ਖ਼ਾਨ |
| ਵੰਸ਼ | ਤਿਮੁਰਿਦ |
| ਪਿਤਾ | ਬਾਬਰ |
| ਮਾਤਾ | ਦਿਲਦਾਰ ਬੇਗਮ |
| ਧਰਮ | ਇਸਲਾਮ |
ਗੁਲਚਿਹਰਾ ਬੇਗਮ (ਗੁਲਸ਼ਾਰਾ; c. 1515–1557) ਇੱਕ ਪਰਸੋ-ਤੁਰਕੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਸੀ, ਜੋ ਸਮਰਾਟ ਬਾਬਰ ਦੀ ਧੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਸਮਰਾਟ ਹੁਮਾਯੂੰ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ, ਉਸ ਦੇ ਭਾਣਜੇ ਪ੍ਰਿੰਸ ਜਾਲਾਲ-ਉਦ-ਦੀਨ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਸ਼ਹਿਨਸ਼ਾਹ ਅਕਬਰ ਮਹਾਨ ਵਜੋਂ ਉੱਠਿਆ।
ਪਿਛੋਕੜ
[ਸੋਧੋ]ਫ਼ਾਰਸੀ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਨਾਮ ਦਾ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਰਥ "ਫੁੱਲਾਂ ਵਰਗਾ ਚਿਹਰਾ" ਹੈ। ਉਹ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆਈ ਕੁਲੀਨ ਵਰਗ ਦੀ ਸੰਤਾਨ: ਤੈਮੂਰ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਮੀਰਾਂ ਸ਼ਾਹ ਦੁਆਰਾ, ਅਤੇ ਚੰਗੀਜ਼ ਖਾਨ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਚਗਤਾਈ ਖਾਨ ਦੁਆਰਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਦਿਲਦਾਰ ਬੇਗਮ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਹਿੰਦਲ ਮਿਰਜ਼ਾ ਅਤੇ ਗੁਲਬਦਨ ਬੇਗਮ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ।
ਆਰੰਭਕ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਜਦੋਂ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਗੁਲਬਦਨ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਕਾਬੁਲ ਵਿੱਚ ਮਾਲਕ ਸਨ; ਉਹ ਕੁੰਦੁਜ਼ ਅਤੇ ਬਦਖਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਾਸਟਰ ਸੀ, ਉਸ ਨੇ 1519 ਤੋਂ ਬਜੌਰ ਅਤੇ ਸਵਾਤ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਲਈ ਕੰਧਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਉਸ ਨੂੰ "ਪਾਦਸ਼ਾਹ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਤੈਮੂਰ ਦੇ ਘਰ ਦੀ ਸਰਦਾਰੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਸੁਤੰਤਰ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਬਾਬਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਮਰਾਜ ਨੂੰ ਜਿੱਤਣ ਲਈ ਸਿੰਧ ਦੇ ਪਾਰ ਆਪਣੀ ਆਖਰੀ ਮੁਹਿੰਮ 'ਤੇ ਨਿਕਲਿਆ।
ਵਿਆਹ
[ਸੋਧੋ]ਉਸ ਨੇ ਬਾਬਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾ (ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਦੇ ਭਰਾ ਅਹਿਮਦ ਦਾ ਪੁੱਤਰ), ਸੁਲਤਾਨ ਤਖਤ-ਬੁੱਘਾ ਖਾਨ ਚਗਤਾਲ ਮੁਗਲ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ। ਬਾਬਰ ਦੁਆਰਾ ਵਿਆਹ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 1530 ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਉਹ ਲਗਭਗ ਚੌਦਾਂ ਸਾਲ ਦੀ ਹੋਵੇਗੀ।
ਉਹ 1533 ਵਿੱਚ ਵਿਧਵਾ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪੁਨਰ-ਵਿਆਹ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਵੀ 1549 ਤੱਕ ਦਰਜ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੀ ਉਮਰ ਤੀਹ ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ। ਇਹ ਅਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇੰਨੇ ਸਾਲ ਵਿਧਵਾ ਰਹੀ। ਉਸ ਨੇ, ਹੁਮਾਯੂੰ ਦੇ ਬਲਖ ਲਈ ਆਪਣੀ ਮੁਹਿੰਮ 'ਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਠੀਕ ਪਹਿਲਾਂ, ਅੱਬਾਸ ਸੁਲਤਾਨ ਉਜ਼ਬੇਗ ਨਾਲ ਵੀ ਵਿਆਹ ਕਰ ਲਿਆ। ਲਾੜੇ ਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਹੋਇਆ ਕਿ ਤਿਮੂਰਦੀ ਫੌਜ ਆਪਣੇ ਹੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭੱਜ ਗਿਆ। ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਗੁਲਛੇੜਾ ਨੂੰ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਲੈ ਗਿਆ ਸੀ।
ਮੌਤ
[ਸੋਧੋ]1557 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਗੁਲਾਬਦਨ ਅਤੇ ਹਮੀਦਾ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਗਈ ਅਤੇ ਇਸੇ ਸਾਲ ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[1]