ਅਸ਼ੋਕ ਗੁਪਤਾ
ਅਸ਼ੋਕ ਗੁਪਤਾ অশোকা গুপ্ত | |
|---|---|
| ਜਨਮ | ਨਵੰਬਰ 1912 |
| ਮੌਤ | 8 ਜੁਲਾਈ 2008 |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਭਾਰਤੀ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | ਸ਼ੈਬਲ ਕੁਮਾਰ ਗੁਪਤਾ |
| ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ | ਕਿਰਨ ਚੰਦਰ ਸੇਨ ਜਯੋਤੀਰਮੋਈ ਦੇਵੀ |
ਅਸ਼ੋਕ ਗੁਪਤਾ ( ਬੰਗਾਲੀ: অশোকা গুপ্ত ) (ਨਵੰਬਰ 1912 - 8 ਜੁਲਾਈ 2008) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੈਨਾਨੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸੇਵਕ ਸੀ।[1] ਉਹ ਮਹਿਲਾ ਸੇਵਾ ਸਮਿਤੀ ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ, ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਵੁਮੈਨਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਸਪਾਂਸਰਸ਼ਿਪ ਐਂਡ ਐਡਪਸ਼ਨ ਲਈ ਇੰਡੀਅਨ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੀ।[2] ਉਸ ਨੇ ਨੌਆਖਾਲੀ ਫ਼ਸਾਦ ਦੌਰਾਨ ਬਚਾਅ ਅਤੇ ਰਾਹਤ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।
ਅਰੰਭਕ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਗੁਪਤਾ ਛੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਅਤੇ ਕਿਰਨ ਚੰਦਰ ਸੇਨ ਅਤੇ ਜਯੋਤਰਮਈ ਦੇਵੀ ਦੀ ਦੂਜੀ ਬੇਟੀ ਸੀ। ਉਹ ਛੇ ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪਾਲਿਆ, ਉਸ ਨੇ ਪੰਜ ਹੋਰ ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ਲਈ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨ ਲੱਗੀ। ਉਸ ਨੇ ਕੋਲਕਾਤਾ ਵਿੱਚ ਸੈਂਟ. ਮਾਰਗਰੇਟ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਿਲਾ ਲਿਆ। ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੇਣ ਲਈ ਉਹ ਲੜਕੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਬੈਥਰੂਨ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਗਣਿਤ ਵਿੱਚ ਆਨਰਜ਼ ਨਾਲ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ। 20 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ, ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਆਈਸੀਐਸ ਅਫਸਰ ਸੈਬਾਲ ਗੁਪਤਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਸੀ।[1]
ਕੈਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]
1936 ਵਿਚ, ਗੁਪਤਾ 1929 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਵੁਮੈਨਸ ਕਾਨਫ਼ਰੰਸ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਬਣ ਗਈ। ਉਸ ਨੇ ਏ.ਆਈ.ਡਬਲਯੂ.ਸੀ. ਅਤੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਕਲਿਆਣਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਾਖ਼ਾਵਾਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। 1943 ਦੇ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਅਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੇ ਬੰਕੁਰਾ ਵਿੱਚ ਰਾਹਤ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। 1945 ਵਿੱਚ ਉਹ ਚਟਗਾਓਂ ਆ ਗਈ ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਟਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[1] 1946 ਵਿਚ, ਨੌਆਖਾਲੀ ਫ਼ਸਾਦ ਦੌਰਾਨ, ਉਸ ਨੇ ਏ.ਆਈ.ਡਬਲਿਊ.ਸੀ. ਦੀ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਸ਼ਾਖਾ ਵਲੋਂ ਨੌਆਖਾਲੀ ਵਿੱਚ ਬਚਾਊ ਅਤੇ ਰਾਹਤ ਲਈ ਇੱਕ ਟੀਮ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨਾਲ ਕੋਲਕਾਤਾ ਚਲੀ ਗਈ। [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (January 2019)">ਹਵਾਲੇ ਦੀ ਲੋੜ</span> ] ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਪੁਨਰਵਾਸ, ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਾਖਰਤਾ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਵਿੱਚ ਰੁਝ ਗਈ ਸੀ। ਉਹ 1955 ਤੋਂ 1959 ਤੱਕ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਰਾਜ ਸਮਾਜਿਕ ਕਲਿਆਣ ਸਲਾਹਕਾਰ ਬੋਰਡ ਦੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਸੀ। 1959 ਵਿਚ, ਬਿਸ਼ਨ ਚੰਦਰਾ ਰਾਏ ਅਤੇ ਦੁਰਗਾਬਾਏ ਦੇਸ਼ਮੁਖ ਦੇ ਸੁਝਾਅ 'ਤੇ ਗੁਪਤਾ ਕੇਂਦਰੀ ਸਮਾਜ ਭਲਾਈ ਬੋਰਡ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਬਣ ਗਈ। 1964 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਬੰਗਾਲ ਹਿੰਦੂ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਮਾਨਾ ਅਤੇ ਦੰਡਕਾਰਨਿਆ ਦੇ ਹੋਰ ਕੈਂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਹਤ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (January 2019)">ਹਵਾਲੇ ਦੀ ਲੋੜ</span> ] ਉਹ 1956 ਤੋਂ 1967 ਤੱਕ ਸਟੇਟ ਕਮਿਸ਼ਨਰ (ਗਾਈਡਜ਼) ਅਤੇ 1968 ਤੋਂ 1974 ਤਕ ਭਾਰਤ ਸਕਾਊਟਸ ਅਤੇ ਗਾਈਡਾਂ ਦੇ ਸਟੇਟ ਚੀਫ਼ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਸੀ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ] [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (January 2019)">ਹਵਾਲੇ ਦੀ ਲੋੜ</span> ] ਉਹ 1948 ਤੋਂ 1953 ਤੱਕ ਕਲਕੱਤਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਸੈਨੇਟ ਦੀ ਫੈਲੋ ਸੀ। ਉਹ 1956 ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵਭਾਰਤੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪੱਲੀ ਸੰਗਠਨ ਵਿਭਾਗ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ। 1965 ਵਿਚ, ਉਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੌਂਸਲ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਬਣੀ ਅਤੇ 1973 ਤੱਕ ਉੱਥੇ ਹੀ ਰਹੀ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ] [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (January 2019)">ਹਵਾਲੇ ਦੀ ਲੋੜ</span> ]
ਸਨਮਾਨ[ਸੋਧੋ]
2007 ਵਿਚ, ਗੁਪਤਾ ਨੂੰ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦਿਆਂ ਇੱਕ ਆਨਰੇਰੀ ਡੀ. ਲਿੱਟ ਨਾਲ ਨਿਵਾਜਿਆ ਗਿਆ। 2007 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਜਮਨਾਲਾਲ ਬਜਾਜ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਵੀ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[3]
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ[ਸੋਧੋ]
- Noakhalir Durjoger Dine
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 "Gandhian Ashoka Gupta dead". Indian Express. 9 July 2008. Retrieved 18 September 2011.
- ↑ Sood, Saroj. "From the Desk of Founder Secretary Mrs. Saroj Sood". Indian Society for Sponsorship and Adoption. Archived from the original on 2 ਅਪ੍ਰੈਲ 2012. Retrieved 18 September 2011.
{{cite web}}: Check date values in:|archive-date=(help); Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Jamnanal Bajaj Award". Jamnanal Bajaj Foundation. 2015. Retrieved 13 October 2015.[ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ]