ਨੀਲਾ ਦੇਵੀ

ਨੀਲਾ ਦੇਵੀ (ਜਾਂ ਨੀਲਾ ਦੇਵੀ) ਮਹਾ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਤੀਸਰੀ ਪਤਨੀ ਸੀ, ਦੂਜੀਆਂ ਦੋ ਸ਼੍ਰੀ ਦੇਵੀ ਅਤੇ ਭੂ ਦੇਵੀ ਸੀ। ਪਰਮਪਦਮ (ਸ੍ਰੀ ਵੈਕੁੰਠਮ) ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਬਿਰਾਜਮਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ (ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਕੌਸਠੁਭਮ, ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਦਿਲ, ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ), ਅਤੇ ਭੂ ਦੇਵੀ ਅਤੇ ਨੀਲਾ ਦੇਵੀ ਉਸ ਦੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਹਨ। ਭੂ ਦੇਵੀ ਪਹਿਲੀ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਦੇਵੀ ਦੂਜੀ ਪਤਨੀ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਪਤਨੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪਤੀ ਦੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ/ਦਕਸ਼ਿਨਾ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਦੀ ਪਤਨੀ ਵਾਮਾ / ਖੱਬੇ ਪਾਸਿਓਂ ਦਿਖਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸ੍ਰੀ ਦੇਵੀ ਦੇ ਸਜੇ, ਅਤੇ ਭੂ ਦੇਵੀ ਤੇ ਨੀਲਾ ਦੇਵੀ ਦੇ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਹੋਣ ਦੀ ਗਲਤ ਧਾਰਨਾ ਸ਼੍ਰੀ ਦੇਵੀ ਨੂੰ "ਮਹਾਲਕਸ਼ਮੀ" ਮੰਨਣ ਦੀ ਆਮ ਗਲਤੀ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮਹਾਂਲਕਸ਼ਮੀ ਤਿੰਨਾਂ ਪਤਨੀਆਂ ਦਾ ਦਾ ਰਲਵਾਂ ਇਕੱਲਾ ਰੂਪ ਹੈ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਨੀਲਾ ਗੈਰਹਾਜ਼ਰ ਹੈ ਜਾਂ ਅਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭੂ ਦੇਵੀ ਨਾਲ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਹੈ। ਨੀਲਾ ਦੇਵੀ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਨੂੰ ਜੇਸਠਾ ਦੇਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਨੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਉਹ ਤੀਜੀ ਪਤਨੀ ਹੈ, ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਭੂ ਦੇਵੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਵੀ ਹੈ। ਨੀਲਾ ਨੂੰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਭੂ ਦੇਵੀ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਦੋਵੇਂ ਦੇਵੀਆਂ ਸਬਰ ਅਤੇ ਬੋਝ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹਨ। ਨੀਲਾ ਦੇਵੀ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਸਾਦਗੀ ਦਾ ਰੂਪ ਹੈ। ਭੂ ਦੇਵੀ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਮਾਲਕ ਦੀ ਹਕੂਮਤ ਦਾ ਰੂਪ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਸ਼੍ਰੀ ਦੇਵੀ ਸੁਆਮੀ ਦੀ ਕੁਲੀਨਤਾ ਦਾ ਰੂਪ ਹੈ। ਵੇਦ ਨੀਲਾ ਸੁਕਤਮ ਵਿੱਚ ਦੇਵੀ ਨੀਲਾ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਗਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਨੱਪਿਨੰਈ

ਭੂ ਦੇਵੀ (ਭੂਮੀ ਦੇਵੀ, ਧਰਤੀ ਦੀ ਦੇਵੀ) ਵਰਾਹਾ ਅਵਤਾਰ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਦੇਵੀ (ਸੀਤਾ) ਰਾਮ ਅਵਤਾਰ, ਨੀਲਾ ਦੇਵੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਅਵਤਾਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹਨ। ਨੀਲਾ ਦੇਵੀ ਨੇ ਕੁੰਪਗਨ (ਯਸ਼ੋਦਾ ਦਾ ਭਰਾ) ਦੀ ਬੇਟੀ ਨੱਪਿਨੰਈ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਵਤਾਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਸੱਤ ਭੜੱਕੇ ਬਲਦਾਂ ਨੂੰ ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਹੱਥ ਜਿੱਤ ਲਿਆ। ਨੱਪਿਨੰਈ ਦਾ ਭਰਾ ਸੁਦਾਮਾ ਹੈ।

ਨੱਪਿਨੰਈ - ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪੰਥ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਾਮਿਲ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਹੈ। ਉੱਤਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨੱਪਿਨੰਈ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਰਾਧਾ ਜਾਂ ਰਾਧਾਰਾਨੀ ਜਾਂ "ਰਾਧਿਕਾ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਨੱਪਿਨੰਈ ਨਾਮ ਅਲਵਰਸ ਅਤੇ ਸਿਲੱਪਦੀਕਰਮ ਦੇ ਦਿੱਵਿਆ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।