ਸਬਾ ਦੀਵਾਨ
Saba Dewan | |
|---|---|
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | Indian |
| ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ | Jamia Millia Islamia St. Stephen's College[1] |
| ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ | Documentary film making |
ਸਬਾ ਦੀਵਾਨ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਲਿੰਗਕਤਾ, ਲਿੰਗ, ਪਛਾਣ, ਸੰਪਰਦਾਇਕਤਾ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹਨ। ਉਸਦੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਧਰਮਯੁੱਧ (ਪਵਿੱਤਰ ਯੁੱਧ, 1989), ਨਾਸੂਰ (ਫੇਸਟਰਿੰਗ ਵਾਉਂਡ, 1991), ਖੇਲ (ਦ ਪਲੇ, 1994), ਬਰਫ਼ (1997) ਅਤੇ ਸੀਤਾ'ਜ ਫੈਮਲੀ (2001) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਉਹ ਕਲੰਕਿਤ ਮਹਿਲਾ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦਿੱਲੀ-ਮੁੰਬਈ-ਦਿੱਲੀ (2006), ਨਾਚ (ਦ ਡਾਂਸ, 2008) ਅਤੇ ਦ ਅਦਰ ਗੀਤ (2009) 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਤਿਕੜੀ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[2]
ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਸਬਾ ਦਾ ਜਨਮ ਅਤੇ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ 1982 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਕੂਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1982-1985 ਵਿੱਚ ਸੇਂਟ ਸਟੀਫਨ ਕਾਲਜ, ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਬੈਚਲਰ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ।[3] ਉਸਨੇ ਅੱਗੇ ਮਾਸ ਕਮਿਊਨੀਕੇਸ਼ਨ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ, ਜਾਮੀਆ ਮਿਲੀਆ ਇਸਲਾਮੀਆ ਤੋਂ ਮਾਸ ਕਮਿਊਨੀਕੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[4]
ਕਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]
ਸਬਾ 1987 ਤੋਂ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ 'ਦਿੱਲੀ-ਮੁੰਬਈ-ਦਿੱਲੀ' (2006) ਨੇ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਬਾਰ ਡਾਂਸਰਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕੀਤਾ, 'ਨਾਚ' (ਦ ਡਾਂਸ, 2008) ਨੇ ਪੇਂਡੂ ਮੇਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨੱਚਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਤਿਕੜੀ ਦੀ ਤੀਜੀ ਅਤੇ ਆਖਰੀ ਫ਼ਿਲਮ 'ਦ ਅਦਰ ਗੀਤ' (2009) ਵਾਰਾਣਸੀ ਦੇ ਤਵਾਇਫ਼ਾਂ ਜਾਂ ਦਰਬਾਰੀਆਂ ਦੀ ਕਲਾ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਬਾਰੇ ਸੀ।[5] 2006 ਵਿੱਚ, ਸਬਾ ਨੇ ਫ਼ਿਲਮ ਡਿਵੀਜ਼ਨ, ਸੂਚਨਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਮੰਤਰਾਲੇ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਲਗਾਏ ਗਏ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਧਾਰਾ 8 ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਫ਼ਿਲਮ 'ਦਿੱਲੀ ਮੁੰਬਈ ਦਿੱਲੀ' ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ।[6] 2019 ਵਿੱਚ ਸਬਾ ਨੇ ਤਵਾਇਫ਼ਨਾਮਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਬਨਾਰਸ ਵਿੱਚ ਤਵਾਇਫ਼ਾਂ ਦੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਸੰਗੀਤਕ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਹੈ।[7]
ਜੂਨ 2017 ਵਿੱਚ, ਦੀਵਾਨ ਨੇ ਇੱਕ 15 ਸਾਲ ਦੇ ਲੜਕੇ ਦੀ ਕੁੱਟਮਾਰ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਇੱਕ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜੋ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਬੱਲਭਗੜ੍ਹ ਤੋਂ ਮਥੁਰਾ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਰੇਲਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਕਾਤਲਾਂ ਨੇ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਤਾਅਨੇ ਮਾਰਦੇ ਹੋਏ, ਬੀਫ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।[8] ਇੱਕ ਫੇਸਬੁੱਕ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਹੱਤਿਆ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਦੀਵਾਨ ਨੇ "ਨੌਟ ਇਨ ਮਾਈ ਨੇਮ" ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ, "ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ" ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਮਾਨਤਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ 'ਤੇ "ਹਮਲੇ ਦਾ ਵਿਰੋਧ" ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ।[9] ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਹੁੰਗਾਰਾ ਮਿਲਿਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ, ਕੋਲਕਾਤਾ, ਮੁੰਬਈ, ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਤਿਰੂਵਨੰਤਪੁਰਮ, ਭੋਪਾਲ ਅਤੇ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ ਗਏ।[10]
ਫ਼ਿਲਮੋਗ੍ਰਾਫੀ[ਸੋਧੋ]
- ਧਰਮਯੁੱਧ (1989)
- ਨਾਸੂਰ (1991)
- ਖੇਲ (1994)
- ਬਰਫ਼ (1997)
- ਸੀਤਾ'ਜ ਫੈਮਲੀ (2001)
- ਦਿੱਲੀ-ਮੁੰਬਈ-ਦਿੱਲੀ (2006)
- ਨਾਚ (2008)
- ਦ ਅਦਰ ਸੋਂਗ (2009)
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Of chick charts, hen charts and other such women's stories: Saba Dewan".
- ↑ "Magic Lantern Movies LLP". magiclanternmovies.in. Archived from the original on 27 August 2016. Retrieved 23 April 2016.
- ↑ Vij, Shivam. "Of chick charts, hen charts and other such women's stories: Saba Dewan". Kafila. Archived from the original on 2016-12-05. Retrieved 2016-04-23.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Saba Dewan | India Foundation for the Arts". www.indiaifa.org. Archived from the original on 2017-07-01. Retrieved 2016-04-23.
- ↑ "Magic Lantern Movies LLP". magiclanternmovies.in. Archived from the original on 2016-08-27. Retrieved 2016-04-23.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Film withdrawn from festival in protest". The Hindu. 22 January 2006. Retrieved 25 April 2016.
- ↑ "'Tawaifnama' review: Banaras down the ages through the eyes of tawaifs". The HIndu (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-08-17.
- ↑ "#NotInMyName: Lending their voice to protests, but each with a different reason". The Indian Express. 29 June 2017. Retrieved 29 June 2017.
- ↑ "Not In My Name: thousands pledge to march for lynched teenager Junaid". Mint. 26 June 2017. Retrieved 29 June 2017.
- ↑ "Not in My Name: Citizens hit streets across India to protest against lynching". The Times of India. 28 June 2017. Retrieved 29 June 2017.