ਗੀਤਾ ਪਾਰੇਖ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਗੀਤਾ ਸੂਰਿਆਕਾਂਤ ਪਾਰੇਖ (11 ਅਗਸਤ 1929 – 7 ਅਪ੍ਰੈਲ 2012) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਕਵੀ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਗੁਜਰਾਤੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਸੀ। ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹੀ ਹੋਈ, ਉਸਨੇ ਦੋ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਅਤੇ ਇੱਕ ਜੀਵਨੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਜੀਵਨੀ[ਸੋਧੋ]

ਗੀਤਾ ਪਾਰਿਖ ਦਾ ਜਨਮ 11 ਅਗਸਤ 1929 ਨੂੰ ਭਾਵਨਗਰ ਵਿੱਚ ਵਿਜੇਬੇਨ ਅਤੇ ਪਰਮਾਨੰਦ ਕਪਾਡੀਆ ਦੇ ਇੱਕ ਜੈਨ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।[1] ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ ਅਤੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਕਾਰਕੁਨ ਸਨ । ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਅਤੇ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਬੰਬਈ (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਦੇ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ 1945 ਵਿੱਚ ਦਸਵੀਂ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਵਿਲਸਨ ਕਾਲਜ ਤੋਂ 1949 ਵਿੱਚ ਦੂਜੀ ਜਮਾਤ ਦੇ ਨਾਲ ਪੂਰੇ ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ ਵਿੱਚ ਬੀਏ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1952 ਵਿੱਚ ਇਸੇ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਐਮ.ਏ. 1988 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਧੀਰੂ ਪਾਰੇਖ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਪਣੇ ਥੀਸਿਸ ਅਰਵਾਚਿਨ ਗੁਜਰਾਤੀ ਕਾਵਯਿਤਰੀਓ (ਆਧੁਨਿਕ ਗੁਜਰਾਤੀ ਮਹਿਲਾ ਕਵੀਆਂ) ਲਈ ਪੀਐਚਡੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਇੱਕ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਇਆ।[2]

1953 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਗਾਂਧੀਵਾਦੀ ਸੂਰਿਆਕਾਂਤ ਪਾਰਿਖ (9 ਜਨਵਰੀ 1926 - 5 ਅਪ੍ਰੈਲ 2019) ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਭੂਦਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਸੀ।[3][4] ਬੱਚੇ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਪਰਿਵਾਰ 'ਤੇ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਉਸਨੇ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਦੇ ਸ਼ਾਰਦਾ ਮੰਦਰ ਸਕੂਲ ਦੇ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਕਲੱਬ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ 1974 ਤੋਂ ਕਲਾਸੀਕਲ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਹੋਰ ਰੂਪ ਵੀ ਸਿੱਖੇ।[5]

ਉਸਦੀ ਮੌਤ 7 ਅਪ੍ਰੈਲ 2012[6] ਹੋ ਗਈ।

ਸਾਹਿਤਕ ਕੈਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]

1950 ਵਿੱਚ, ਪਾਰਿਖ ਨੇ ਰਾਮਨਾਰਾਇਣ ਵੀ. ਪਾਠਕ ਤੋਂ ਮੀਟਰ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਰਾਜੇਂਦਰ ਸ਼ਾਹ ਦੁਆਰਾ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਰੁਚੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਵਿਤਾ "ਮਾਰੂ ਲਗਨਾ" (ਮੇਰਾ ਵਿਆਹ) 1951 ਵਿੱਚ ਕੁਮਾਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ।[5]

ਪਾਰਿਖ ਨੇ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਰੂਪ ਲਿਖੇ ਸਨ। ਉਸਨੇ 900 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਸਨ[5] ਅਤੇ ਇੱਕ ਸੌ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਪੂਰਵੀ ਵਿੱਚ 1966 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਏ ਸਨ। ਇਹ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਪਿਆਰ, ਵਿਆਹੁਤਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹਨ। ਪੂਰਵੀ ਨੂੰ ਗੁਜਰਾਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲਾ ਇਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 1979 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਦੂਜਾ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, ਭੀਨਾਸ਼ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁਦਰਤ, ਪਰਿਵਾਰਕ ਜੀਵਨ, ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ, ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾ ਬਾਰੇ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।[5][7][8][9]

ਪਾਰਿਖ ਨੇ ਸਿਟਰ ਗੁਜਰਾਤੀ ਕਾਵਯਿਤਰੀਓ (ਸੱਤਰ ਗੁਜਰਾਤੀ ਮਹਿਲਾ ਕਵੀਆਂ, 1985) ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਸੰਖੇਪ ਜੀਵਨੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦਾ ਸੰਪਾਦਨ ਵੀ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਥੀਸਿਸ ਦੀਆਂ ਜੀਵਨੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਕਾਵਯਸਪੰਡਿਤਾ (1988) ਆਲੋਚਨਾ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੈ।[5][10][11] ਉਸਨੇ ਚਿੰਤਨਯਾਤਰ (1974) ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਲੇਖਾਂ ਦਾ ਸਹਿ-ਸੰਪਾਦਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਨਵੋ ਪਲਟੋ (1963) ਵਿੱਚ ਵਿਮਲਾ ਠਾਕਰ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ।[5]

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. ↑ George, K. M. (1992). Modern Indian Literature, an Anthology: Surveys and poems. Sahitya Akademi. p. 143. ISBN 978-81-7201-324-0.
  2. ↑ Brahmabhatt, Prasad (2007). અર્વાચીન ગુજરાતી સાહિત્યનો ઈતિહાસ (ગાંધીયુગ અને અનુગાંધી યુગ) Arvachin Gujarati Sahityano Itihas (Gandhiyug Ane Anugandhi Yug) [History of Modern Gujarati Literature (Gandhi Era & Post-Gandhi Era)] (in ਗੁਜਰਾਤੀ). Ahmedabad: Parshwa Publication. pp. 267–268.
  3. ↑ Brahmabhatt, Prasad (2007). અર્વાચીન ગુજરાતી સાહિત્યનો ઈતિહાસ (ગાંધીયુગ અને અનુગાંધી યુગ) Arvachin Gujarati Sahityano Itihas (Gandhiyug Ane Anugandhi Yug) [History of Modern Gujarati Literature (Gandhi Era & Post-Gandhi Era)] (in ਗੁਜਰਾਤੀ). Ahmedabad: Parshwa Publication. pp. 267–268.Brahmabhatt, Prasad (2007). અર્વાચીન ગુજરાતી સાહિત્યનો ઈતિહાસ (ગાંધીયુગ અને અનુગાંધી યુગ) Arvachin Gujarati Sahityano Itihas (Gandhiyug Ane Anugandhi Yug) [History of Modern Gujarati Literature (Gandhi Era & Post-Gandhi Era)] (in Gujarati). Ahmedabad: Parshwa Publication. pp. 267–268.
  4. ↑ Tanna, Ramesh (2019-04-05). "ગાંધીજન સૂર્યાકાન્ત પરીખે વિદાય લીધી…". Newzviewz (in ਗੁਜਰਾਤੀ). Archived from the original on 22 March 2020. Retrieved 2020-03-22.
  5. ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 Brahmabhatt, Prasad (2007). અર્વાચીન ગુજરાતી સાહિત્યનો ઈતિહાસ (ગાંધીયુગ અને અનુગાંધી યુગ) Arvachin Gujarati Sahityano Itihas (Gandhiyug Ane Anugandhi Yug) [History of Modern Gujarati Literature (Gandhi Era & Post-Gandhi Era)] (in ਗੁਜਰਾਤੀ). Ahmedabad: Parshwa Publication. pp. 267–268.Brahmabhatt, Prasad (2007). અર્વાચીન ગુજરાતી સાહિત્યનો ઈતિહાસ (ગાંધીયુગ અને અનુગાંધી યુગ) Arvachin Gujarati Sahityano Itihas (Gandhiyug Ane Anugandhi Yug) [History of Modern Gujarati Literature (Gandhi Era & Post-Gandhi Era)] (in Gujarati). Ahmedabad: Parshwa Publication. pp. 267–268.
  6. ↑ Patel, Rajendra. "Parishad Pathey" (PDF). પરિષદવૃત્ત: સમાચાર સંગ્રહ [Parishadvritt: Samachar Sangrah] (in ਗੁਜਰਾਤੀ) (May 2012). Gujarati Sahitya Parishad. Archived from the original (PDF) on 22 March 2020. Retrieved 22 March 2020.
  7. ↑ Patel, Rajendra. "Parishad Pathey" (PDF). પરિષદવૃત્ત: સમાચાર સંગ્રહ [Parishadvritt: Samachar Sangrah] (in ਗੁਜਰਾਤੀ) (May 2012). Gujarati Sahitya Parishad. Archived from the original (PDF) on 22 March 2020. Retrieved 22 March 2020.Patel, Rajendra. "Parishad Pathey" (PDF). પરિષદવૃત્ત: સમાચાર સંગ્રહ [Parishadvritt: Samachar Sangrah] (in Gujarati). Gujarati Sahitya Parishad (May 2012). Archived (PDF) from the original on 22 March 2020. Retrieved 22 March 2020.
  8. ↑ Indian Literature. Sahitya Akademi. 1992. pp. 105–106. Archived from the original on 15 February 2017. Retrieved 6 December 2018.
  9. ↑ Natarajan, Nalini; Emmanuel Sampath Nelson (1996). Handbook of Twentieth-century Literatures of India. Greenwood Publishing Group. p. 125. ISBN 978-0-313-28778-7. Archived from the original on 13 February 2020. Retrieved 6 December 2018.
  10. ↑ Patel, Rajendra. "Parishad Pathey" (PDF). પરિષદવૃત્ત: સમાચાર સંગ્રહ [Parishadvritt: Samachar Sangrah] (in ਗੁਜਰਾਤੀ) (May 2012). Gujarati Sahitya Parishad. Archived from the original (PDF) on 22 March 2020. Retrieved 22 March 2020.Patel, Rajendra. "Parishad Pathey" (PDF). પરિષદવૃત્ત: સમાચાર સંગ્રહ [Parishadvritt: Samachar Sangrah] (in Gujarati). Gujarati Sahitya Parishad (May 2012). Archived (PDF) from the original on 22 March 2020. Retrieved 22 March 2020.
  11. ↑ Indian Literature. Sahitya Akademi. 1992. pp. 105–106. Archived from the original on 15 February 2017. Retrieved 6 December 2018.Indian Literature. Sahitya Akademi. 1992. pp. 105–106. Archived from the original on 15 February 2017. Retrieved 6 December 2018.
"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਗੀਤਾ_ਪਾਰੇਖ&oldid=618789" ਤੋਂ ਲਿਆ