ਅਲਾਈ ਦਰਵਾਜ਼ਾ
ਅਲਾਈ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਕੁਤਬ ਇਮਾਰਤ ਸਮੂਹ, ਮਹਿਰੌਲੀ, ਦਿੱਲੀ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੁਵਤ-ਉਲ-ਇਸਲਾਮ ਮਸਜਿਦ ਦਾ ਦੱਖਣੀ ਗੇਟਵੇ ਹੈ। ਸੁਲਤਾਨ ਅਲਾਉਦੀਨ ਖਲਜੀ ਦੁਆਰਾ 1311 ਵਿੱਚ ਬਣਵਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਲਾਲ ਰੇਤਲੇ ਪੱਥਰ ਦਾ ਬਣਿਆ, ਇਹ ਇੱਕ ਚੌਰਸ ਗੁੰਬਦ ਵਾਲਾ ਗੇਟਹਾਊਸ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤੀਰਦਾਰ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਿੰਗਲ ਚੈਂਬਰ ਹੈ।
ਇੰਡੋ-ਇਸਲਾਮਿਕ ਇਮਾਰਤ ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਤਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਾਰੀ ਅਤੇ ਸਜਾਵਟ ਦੇ ਇਸਲਾਮੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਪਹਿਲਾ ਭਾਰਤੀ ਸਮਾਰਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਸਥਾਨ ਹੈ।[1]
ਪਿਛੋਕੜ
[ਸੋਧੋ]ਅਲਾਈ ਦਰਵਾਜ਼ਾ 1311 ਵਿੱਚ ਖ਼ਲਜੀ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਦੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸੁਲਤਾਨ ਅਲਾਉਦੀਨ ਖ਼ਲਜੀ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਕੁਵਤ-ਉਲ-ਇਸਲਾਮ ਮਸਜਿਦ ਨੂੰ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਉਸ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸਨੇ ਚਾਰ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਸੀ, ਕੇਵਲ ਅਲਾਈ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਹੀ ਪੂਰਾ ਹੋ ਸਕਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦੀ ਮੌਤ 1316 ਵਿੱਚ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।[2] ਇਹ ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਗੇਟਵੇ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।[1] ਇਹ ਕੁਤਬ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ।[2]
1993 ਵਿੱਚ, ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਅਤੇ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੇ ਹੋਰ ਸਮਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤੀ ਸਥਾਨ ਵਜੋਂ ਮਨੋਨੀਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[3] ਕੁਤਬ ਮੀਨਾਰ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਕਬਰੇ, ਮਸਜਿਦ ਅਤੇ ਲੋਹੇ ਦੇ ਥੰਮਾਂ ਨੂੰ ਕੁਤਬ ਇਮਾਰਤ ਸਮੂਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਤਸਵੀਰਾਂ
[ਸੋਧੋ]-
1870 ਵਿੱਚ ਅਲਾਈ ਦਰਵਾਜ਼ਾ -
ਅਲਾਈ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਇਮਾਮ ਦੀ ਕਬਰ ਦੇ ਨਾਲ। -
ਦਰਵਾਜ਼ਾ -
ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੀ ਖਿੜਕੀ
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 "Qutb Minar". Archaeological Survey of India. Retrieved 22 March 2019.
- ↑ 2.0 2.1 Renu Saran (2014). Monuments of India. Diamond Pocket Books Pvt Ltd. ISBN 9789351652984.
- ↑ "Qutb Minar and its Monuments, Delhi". UNESCO. Retrieved 22 March 2019.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]
ਅਲਾਈ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਮੀਡੀਆ ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਕਾਮਨਜ਼ ਉੱਤੇ ਹੈ
