ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਗਰਬੱਤੀ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
(ਅਗਰਬੱਤੀ ਤੋਂ ਰੀਡਿਰੈਕਟ)
ਬੰਗਲੌਰ ਦੇ ਇੱਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਅਗਰਬੱਤੀ ਵੇਚੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ

ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਮੁੱਖ ਅਗਰਬੱਤੀ ਉਤਪਾਦਕ ਦੇਸ਼ ਹੈ,[1][2] ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨਿਰਯਾਤਕ ਹੈ।[3] ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਅਗਰਬੱਤੀ ਸਟਿਕਸ, ਜਿਸਨੂੰ ਅਗਰਬੱਤੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (ਅਗਰ : ਦ੍ਰਾਵਿੜ ਤੋਂ[4][5] ਤਮਿਲ அகில் (agil), அகிர்(agir)[6] ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਾਰਤੀ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਸਟਿੱਕ"[7] ਇੱਕ ਪੁਰਾਣਾ ਸ਼ਬਦ "ਧੂਫਵਰਤੀ" ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਅਤੇ ਮੱਧਕਾਲੀ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਸਟਿੱਕ ਅਗਰਬੱਤੀ ਪਕਵਾਨਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[7] ਅਗਰਬੱਤੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਾਟੇਜ ਉਦਯੋਗ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਬਾਂਸ ਦੀ ਸੋਟੀ ਨਾਲ ਅਗਰਬੱਤੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਵਿਧੀ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉਤਪੰਨ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੋਟੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੋਲਡ, ਬਾਹਰ ਕੱਢੇ ਜਾਂ ਆਕਾਰ ਵਾਲੇ ਢੰਗ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈ ਲਈ ਗਈ ਸੀ ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਗਰਬੱਤੀ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਅਗਰਬੱਤੀ (ਅਗਰਬੱਤੀ) ਅਤੇ ਗੰਧਾ (ਅਤਰ) ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ, ਜੈਨ ਧਰਮ ਅਤੇ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਧਾਰਮਿਕ ਪੂਜਾ ਦੇ ਪੰਜ ਉਪਕਰਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਹਨ; ਦੂਸਰੇ ਹਨ ਪੁਸ਼ਪ (ਫੁੱਲ), ਦੀਪਾ (ਦੀਵਾ) ਅਤੇ ਨਿਵੇਦਿਆ (ਭੇਂਟ)। ਇਹਨਾਂ ਪੰਜ ਉਪਕਰਨਾਂ ਨਾਲ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਚਾਰ ਸਿਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਧਰਮ, ਅਰਥ, ਕਾਮ ਅਤੇ ਮੋਕਸ਼[8]

ਵ੍ਯੁਤਪਤੀ[ਸੋਧੋ]

ਅਗਰਬੱਤੀ ਸ਼ਬਦ (ਅਗਰ : ਦ੍ਰਾਵਿੜ ਤੋਂ[4][5] ਸ਼ਾਇਦ ਤਮਿਲ அகில், அகிர் ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।[6] ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਾਰਤੀ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਸਟਿੱਕ"[7] ); ਇੱਕ ਪੁਰਾਣਾ ਸ਼ਬਦ, "ਅਗਰਬੱਤੀਵਰਤੀ", ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਅਤੇ ਮੱਧਕਾਲੀ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਸਟਿੱਕ ਅਗਰਬੱਤੀ ਪਕਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[7]

ਅਗਰਬੱਤੀ ਸਟਿਕਸ ਅਤੇ ਚੰਦਨ ਦੀ ਲੱਕੜ
ਨਾਲੰਦਾ, ਕਾਂਸੀ, 10ਵੀਂ ਸਦੀ, ਭਾਰਤ ਤੋਂ "ਧੂਫਦਾਨ" ਅਗਰਬੱਤੀ ਬਰਨਰ।
ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਾਗ ਚੰਪਾ ਅਗਰਬੱਤੀ ਡੱਬੇ। ਨਾਗ ਚੰਪਾ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅਗਰਬੱਤੀ ਸਟਿਕਸ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "Incense Sticks". techno-preneur.ne. September 2009.
  2. "The Current Scenario of Indian Incense Sticks Market and Their Impact on the Indian Economy". ResearchGate.
  3. Raj Chengappa (September 15, 1981). "Incense sticks: The fading fragrance". indiatoday.intoday.in.
  4. 4.0 4.1 Burrow, T.; M. B. Emeneau (1984). A Dravidian etymological dictionary (2 ed.). Oxfordshire: Oxford University Press. p. 4. Ta. akil (in cpds. akiṛ-) eagle-wood, Aquilaria agallocha; the drug agar obtained from the tree; akku eagle-wood. Ma. akil aloe wood, A. agallocha. Ka. agil the balsam tree which yields bdellium, Amyris agallocha; the dark species of Agallochum; fragrance. Tu. agilů a kind of tree; kari agilů Agallochum. / Cf. Skt. aguru-, agaru-; Pali akalu, akaḷu, agaru, agalu, agaḷu; Turner, CDIAL, no. 49. DED 14.
  5. 5.0 5.1 Turner, R. L. (1962–66). A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages. London: Oxford University Press. p. 3. agaru m.n. ' fragrant Aloe -- tree and wood, Aquilaria agallocha ' lex., aguru -- R. [← Drav. Mayrhofer EWA i 17 with lit.] Pa. agalu --, aggalu -- m., akalu -- m. ' a partic. ointment '; Pk. agaru --, agaluya --, agaru(a) -- m.n. ' Aloe -- tree and wood '; K. agara -- kāth ' sandal -- wood '; S. agaru m. ' aloe ', P. N. agar m., A. B. agaru, Or. agarū, H. agar, agur m.; G. agar, agru n. ' aloe or sandal -- wood '; M. agar m.n. ' aloe ', Si. ayal (agil ← Tam. akil).
  6. 6.0 6.1 Shulman, David (2016). Tamil: A biography (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Harvard University Press. pp. 19–20. We have ahalim [in Hebrew], probably derived directly from Tamil akil rather than from Sanskrit aguru, itself a loan from the Tamil (Numbers 24.8; Proverbs 7.17; Song of Songs 4.14; Psalms 45.9--the latter two instances with the feminine plural form ahalot. Akil is, we think, native to South India, and it is thus not surprising that the word was borrowed by cultures that imported this plant.
  7. 7.0 7.1 7.2 7.3 McHugh, James (29 November 2012). Sandalwood and Carrion: Smell in Indian Religion and Culture. OUP USA. p. 132. ISBN 9780199916320. Retrieved 29 November 2012.
  8. Sociology of Religion in India (2001) - Page 287, M. G. Nayar