ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜੰਕਸ਼ਨ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ
ਜੰਕਸ਼ਨ ਸਟੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਸਟੇਸ਼ਨ
ਆਮ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਪਤਾਜੀ.ਟੀ. ਰੋਡ, ਪੁਤਲੀਘਰ ਰੋਡ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਪੰਜਾਬ
 ਭਾਰਤ
ਗੁਣਕ31°37′58″N 74°52′02″E / 31.63278°N 74.86722°E / 31.63278; 74.86722
ਉਚਾਈ233 metres (764 ft)
ਦੀ ਮਲਕੀਅਤਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ
ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਲਿਤਉੱਤਰੀ ਰੇਲਵੇ
ਲਾਈਨਾਂ
  • ਅੰਬਾਲਾ-ਅਟਾਰੀ ਲਾਈਨ
  • ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ-ਪਠਾਨਕੋਟ ਲਾਈਨ
  • ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ-ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਲਾਈਨ
  • ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ-ਖੇਮ ਕਰਨ ਲਾਈਨ
ਪਲੇਟਫਾਰਮ10 (8 ਵਪਾਰਕ + 1 ਮਾਲ + 1 ਮਿਲਟਰੀ ਬਲ ਅਤੇ ਪਾਰਸਲ)
ਟ੍ਰੈਕ10 ਬ੍ਰੋਡ ਗੇਜ
ਉਸਾਰੀ
ਬਣਤਰ ਦੀ ਕਿਸਮਮੈਦਾਨੀ ਇਲਾਕੇ ਤੇ
ਪਾਰਕਿੰਗਹਾਂ
ਸਾਈਕਲ ਸਹੂਲਤਾਂਹਾਂ
ਅਸਮਰਥ ਪਹੁੰਚDisabled access ਉਪਲਬਧ
ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਸਥਿਤੀਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਸਟੇਸ਼ਨ ਕੋਡASR
ਇਤਿਹਾਸ
ਉਦਘਾਟਨ1862; 162 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ (1862)
ਬਿਜਲੀਕਰਨ2003–04
ਯਾਤਰੀ
100000
ਸੇਵਾਵਾਂ
Preceding station ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ Following station
ਮਾਨਾਂਵਾਲਾ
towards ?
ਉੱਤਰੀ ਰੇਲਵੇ ਖੇਤਰ ਛੇਹਰਟਾ
towards ?
Terminus ਉੱਤਰੀ ਰੇਲਵੇ ਖੇਤਰ ਭਗਤਾਂਵਾਲਾ
towards ?
ਉੱਤਰੀ ਰੇਲਵੇ ਖੇਤਰ ਵੇਰਕਾ
towards ?
ਸਥਾਨ
ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜੰਕਸ਼ਨ is located in ਪੰਜਾਬ
ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜੰਕਸ਼ਨ
ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜੰਕਸ਼ਨ
ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ
Map
ਨੇੜੇ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ

ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਕੇਂਦਰੀ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ (ਸਟੇਸ਼ਨ ਕੋਡ: ASR) ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਵਿਅਸਤ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਹੈ।

ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]

ਸਿੰਦੇ, ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਰੇਲਵੇ ਨੇ 1865 ਵਿੱਚ ਮੁਲਤਾਨ-ਲਾਹੌਰ-ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਲਾਈਨ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ।[1] ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ-ਅਟਾਰੀ ਸੈਕਸ਼ਨ 1862 ਵਿਚ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਸੀ।[2]

78 km (48 mi)-ਲੰਬੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ-ਖੇਮ ਕਰਨ ਰੇਲਵੇ-ਲਾਈਨ ਤਰਨਤਾਰਨ ਅਤੇ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੀ ਹੈ।

ਏ 54 km (34 mi)-ਲੰਬੀ ਲਾਈਨ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਨੂੰ ਰਾਵੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਨਾਲ ਜੋੜਦੀ ਹੈ।[3]

107 km (66 mi) ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ-ਪਠਾਨਕੋਟ ਰੂਟ ਬਟਾਲਾ ਅਤੇ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ।[4] 5 ft 6 in (1,676 mm) ਬ੍ਰੌਡ ਗੇਜ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ-ਪਠਾਨਕੋਟ ਲਾਈਨ 1884 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹੀ ਗਈ ਸੀ।[5]

ਸੰਖੇਪ ਜਾਣਕਾਰੀ[ਸੋਧੋ]

ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ 233 metres (764 ft) ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਕੋਡ "ASR" ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਹ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਅਤੇ ਰੇਲ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਅਸਤ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। 2016 ਦੇ ਰੇਲਵੇ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪਵਿੱਤਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਟੇਸ਼ਨ ਹੈ।[6] ਇਹ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਵਾਈਫਾਈ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਅਤੇ ਇਕਲੌਤਾ ਸਟੇਸ਼ਨ ਹੈ ਅਤੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇਥੇ ਸੀਸੀਟੀਵੀ ਵੀ ਚਾਲੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[7] ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਰੇਲਵੇ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜੰਕਸ਼ਨ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਸੁਧਾਰੇ ਜਾਣ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[8] ਆਰਮਡ ਫੋਰਸਿਜ਼ ਲਈ ਮੂਵਮੈਂਟ ਕੰਟਰੋਲ ਆਫਿਸ (MCO) PF ਨੰਬਰ 1 'ਤੇ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹੈ।

ਵਰਤੋਂ ਅਧੀਨ ਦਸ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਹਨ, 1(A), 1(B), 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ਅਤੇ 8। ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਨੰ. 8 ਮਾਲ ਗੱਡੀਆਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਨੰ. 1(ਬੀ) ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੀਆਂ ਮਾਲ ਅਤੇ ਯਾਤਰੀ ਰੇਲ ਗੱਡੀਆਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਾਖਵਾਂ ਹੈ।

ਬਿਜਲੀਕਰਨ[ਸੋਧੋ]

ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦਾ ਬਿਜਲੀਕਰਨ ਕਰਨ ਤਹਿਤ ਫਗਵਾੜਾ-ਜਲੰਧਰ ਸ਼ਹਿਰ-ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸੈਕਟਰ ਦਾ 2003-04 ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀਕਰਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। [9]

ਵਿਕਾਸ[ਸੋਧੋ]

ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਾਈ-ਫਾਈ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲਾ ਰਾਜ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਘੋਸ਼ਣਾ ਦੇ ਨਾਲ, ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਮੌਜੂਦਾ 6 ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਤੋਂ 8 ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਤੱਕ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਵੀ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਇਸ ਤੱਥ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਰਾਜ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਤੇ ਵਿਅਸਤ ਰੇਲਵੇ ਟਰਮੀਨਸ ਹੈ। ਪਲੇਟਫਾਰਮ 5 ਤੋਂ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਹੋਰ ਐਸਕੇਲੇਟਰ ਲਗਾਏ ਜਾਣਗੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਪਲੇਟਫਾਰਮ 1 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦੋ ਹਨ।

ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਨੰਬਰ 6 ਅਤੇ 7 ਜਨਵਰੀ 2018 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਆਵਾਜਾਈ ਹੈ।[10]

ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ[ਸੋਧੋ]

ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ-ਖੇਮਕਰਨ ਲਾਈਨ 'ਤੇ ਬਿਜਲੀਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਕਿਉਂਕਿ ਰੇਲਵੇ ਵੱਲੋਂ ਪੱਟੀ, ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਤੱਕ ਨਵੀਂ ਰੇਲ ਲਾਈਨ ਵਿਛਾਈ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਤੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 80 ਕਿ.ਮੀ. ਤੱਕ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਦੂਰੀ ਤਾਂ ਘਟੇਗੀ ਹੀ ਸਗੋਂ ਉੱਤਰੀ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਤੋਂ ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤ ਜਾਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਵੀ ਬਚੇਗਾ।

ਇਸ ਰੂਟ 'ਤੇ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਰੇਲ ਗੱਡੀਆਂ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ।

ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਭਗਤਾਂਵਾਲਾ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਛੇਹਰਟਾ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜੰਕਸ਼ਨ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ’ਤੇ ਬੋਝ ਘੱਟ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਰੇਲਵੇ ਵਰਕਸ਼ਾਪ[ਸੋਧੋ]

ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਰੇਲਵੇ ਵਰਕਸ਼ਾਪ WDS-4 ਲੋਕੋਜ਼ ਅਤੇ ਬਰੇਕਡਾਊਨ ਕ੍ਰੇਨਾਂ ਅਤੇ ਬੋਗੀ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਓਵਰਹਾਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। [11]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. R. P. Saxena. "Indian Railway History timeline". IRFCA. Archived from the original on 14 July 2012. Retrieved 2012-02-10.
  2. "Sind, Punjab and Delhi Railway". fibis. Archived from the original on 1 February 2014. Retrieved 1 February 2014.
  3. "Railway routes in Punjab". Punjab Data. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 2 February 2014.
  4. "Railway routes in Punjab". Punjab Data. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 2 February 2014."Railway routes in Punjab". Punjab Data. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 2 February 2014.
  5. "Chapter VII". Archived from the original on 10 April 2009. Retrieved 10 February 2014.
  6. "More funds, little else for region". tribuneindia.com. Archived from the original on 11 ਅਗਸਤ 2017. Retrieved 24 March 2017.
  7. "Railway police to install CCTV cameras at major stations in Punjab | punjab | Hindustan Times". Hindustan Times. Retrieved 24 March 2017.
  8. "Rail budget: Prabhu quotes Atal Bihari Vajpayee, Harivansh Rai Bachchan and Buddha – News". mid-day.com. Retrieved 24 March 2017.
  9. "History of Electrification". IRFCA. Archived from the original on 19 October 2013. Retrieved 31 January 2014.
  10. "Amritsar rly station first in Punjab to get Wi-Fi enabled". tribuneindia.com. Retrieved 24 March 2017.
  11. "Sheds and workshops". IRFCA. Archived from the original on 22 August 2006. Retrieved 2 February 2014.

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]