ਉਮਾ ਭਾਰਤੀ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਉਮਾ ਭਾਰਤੀ
ਉਮਾ ਭਾਰਤੀ 2014 ਵਿਚ
Minister of Water Resources, River Development and Ganga Rejuvenation
ਦਫ਼ਤਰ ਸੰਭਾਲਿਆ
26 ਮਈ 2014
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂਕੋਈ ਨਹੀਂ
ਹਲਕਾਝਾਂਸੀ
Member of Parliament
ਦਫ਼ਤਰ ਸੰਭਾਲਿਆ
16 ਮਈ 2014
ਹਲਕਾJhansi,Uttar Pradesh
16th Chief Minister of Madhya Pradesh
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ
8 December 2003 – 22 August 2004
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂਦਿਗਵਿਜੈ ਸਿੰਘ
ਤੋਂ ਬਾਅਦਬਾਬੂਲਾਲ ਗੌਰ
ਹਲਕਾMalhara
ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਜਨਮ (1959-05-03) 3 ਮਈ 1959 (ਉਮਰ 64)
ਟਿਕਮਗੜ੍ਹ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ
ਕੌਮੀਅਤ Indian
ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ
ਹੋਰ ਰਾਜਨੀਤਕ
ਸੰਬੰਧ
Bharatiya Janshakti Party
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀਵਿਆਹ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾਇਆ
ਕਿੱਤਾਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕਾਰਕੁਨ

ਉਮਾ ਭਾਰਤੀ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਹੈ। ਉਹ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਜਲ ਸੰਸਾਧਨ ਮੰਤਰਾਲਾ ਦੀ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਹੈ। ਇਹ 2003 ਵਿੱਚ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵੀ ਰਹੀ। ਉਸਨੂੰ ਵਿਜੈ ਰਾਜੇ ਸਿੰਧਿਆ ਦੁਆਰਾ ਉਭਾਰਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਗਈ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਉਹ 1984 ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਚੋਣਾਂ ਲੜੀ। 1989 ਵਿੱਚ ਉਹ ਖਾਜੁਰਾਹੋ ਤੋਂ ਚੋਣ ਲੜੀ ਅਤੇ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਇੱਥੋਂ ਹੀ ਉਹ 1991, 1996 ਅਤੇ 1998 ਵਿੱਚ ਵੀ ਚੋਣ ਜਿੱਤੀ। 1999 ਈ. ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਚੋਣ ਹਲਕਾ ਬਦਲ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਭੋਪਾਲ ਤੋਂ ਚੋਣ ਲੜੀ ਅਤੇ ਜਿੱਤੀ।[1]

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਦੇ ਦੂਜੇ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਤੀਜੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤੀ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤ ਵਿਕਾਸ, ਸੈਰ ਸਪਾਟਾ, ਯੁਵਾ ਮਾਮਲੇ ਅਤੇ ਖੇਡ ਮੰਤਰਾਲੇ ਅਤੇ ਕੋਲਾ ਤੇ ਖਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜ ਪੱਧਰੀ ਅਤੇ ਕੈਬਨਿਟ ਪੱਧਰ ਦੇ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। 2014 ਵਿੱਚ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ-ਮੰਤਰੀ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੂੰ ਜਲ ਸਰੋਤ, ਨਦੀ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਗੰਗਾ ਪੁਨਰ ਉਥਾਨ ਲਈ ਮੰਤਰੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸਤੰਬਰ 2017 ਤੱਕ ਇਸ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਰਹੀ।

ਵਿਸ਼ਵ ਹਿੰਦੂ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ 1980 ਅਤੇ 1990 ਵਿਆਂ ਦੇ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਰਾਮ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਉਹ ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਢਾਹੁਣ ਸਮੇਂ ਮੌਜੂਦ ਸੀ, ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਲਿਬਰਹਾਨ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

2003 ਦੀਆਂ ਰਾਜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਦਿਵਾਈ। ਉਸ ਨੇ ਮਲੇਹਰਾ ਸੀਟ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ (ਆਈ.ਐੱਨ.ਸੀ.) ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਨੂੰ 25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੇ ਫਰਕ ਨਾਲ ਹਰਾਇਆ। ਉਸ ਨੇ ਅਗਸਤ 2004 ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ-ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ 1994 ਦੇ ਹੁਬਲੀ ਦੰਗਾ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਵਾਰੰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਭਾਜਪਾ ਨਾਲ ਮਤਭੇਦ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੇ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਚੁਣੀ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਆਪਣੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ, ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੰਸਦ ਦਾ ਹੇਠਲੇ ਸਦਨ ਹੈ।

ਉਸ ਨੂੰ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਹਿੰਦੂ ਸਾਧਵੀ ਵੀ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਤਿਆਗੀ ਔਰਤ ਲਈ ਸਤਿਕਾਰਤ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਹੈ।[1]

ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]

ਉਮਾ ਭਾਰਤੀ ਦਾ ਜਨਮ 3 ਮਈ 1959 ਨੂੰ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਰਾਜ ਦੇ ਟੀਕਮਗੜ੍ਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਡੁੰਡਾ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਕਿਰਸਾਨੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਛੇਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਸਕੂਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ। ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ ਵਰਗੇ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦਿਖਾਈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਇੱਕ "ਅਧਿਆਤਮਿਕ" ਬੱਚੇ ਵਜੋਂ ਵੇਖੀ ਗਈ।[2] ਉਸ ਨੇ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਧਾਰਮਿਕ ਭਾਸ਼ਣ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਰਾਜਮਾਤਾ ਵਿਜੇਰਾਜੇ ਸਿੰਧੀਆ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆ ਗਈ, ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਬਣੀ।[3] ਉਹ ਆਪਣੀ ਜਵਾਨੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇੱਕ "ਧਾਰਮਿਕ ਮਿਸ਼ਨਰੀ" ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।[4]

ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕੈਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]

ਵਿਜੈਰਾਜੇ ਸਿੰਧੀਆ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਨਾਲ, ਭਾਰਤੀ ਵੀਹ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਈ। 1984 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਲੜੀਆਂ ਪਰ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਈ.ਐਨ.ਸੀ. ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ। 1989 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਖਜੂਰਹੋ ਲੋਕ ਸਭਾ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਜਿੱਤੀ, ਅਤੇ 1991, 1996 ਅਤੇ 1998 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸੀਟ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।

ਐਲ.ਕੇ. ਅਡਵਾਨੀ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਰਾਮ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਚਿਹਰਾ ਬਣ ਗਈ, ਤਾਂ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹ ਗਈ।

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. 1.0 1.1 "Powerpuff girls who rule Indian politics". India Today. Retrieved 6 December 2013.
  2. Manjesh, Sindhu. "Who is Uma Bharti?". NDTV. Retrieved 6 December 2013.
  3. "The Worldly Ascetic". Business and Economy. Archived from the original on 12 ਦਸੰਬਰ 2013. Retrieved 6 December 2013. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  4. "Biographical Sketch – Member of Parliament 16th Lok Sabha". Lok Sabha website. Archived from the original on 4 ਫ਼ਰਵਰੀ 2015. Retrieved 20 September 2014. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)

ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ[ਸੋਧੋ]