ਓਖਲਾ ਬੈਰਾਜ
| ਓਖਲਾ ਬੈਰਾਜ | |
|---|---|
 ਆਗਰਾ ਨਹਿਰ ਓਖਲਾ ਵਿਖੇ ਹੈੱਡਵਰਕਸ (1871) | |
  ਓਖਲਾ ਬੈਰਾਜ ਦੀ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ  ਓਖਲਾ ਬੈਰਾਜ (ਭਾਰਤ) | |
| ਦੇਸ਼ | India |
| ਟਿਕਾਣਾ | ਓਖਲਾ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ |
| ਗੁਣਕ | 28°33′54″N 77°18′11″E / 28.565°N 77.303°E |
| ਸਥਿਤੀ | Functional |
| ਉਦਘਾਟਨ ਮਿਤੀ | 1874 |
| Dam and spillways | |
| ਲੰਬਾਈ | 791 m (2,595 ft)[1] |
ਗ਼ਲਤੀ: ਅਕਲਪਿਤ < ਚਾਲਕ।
ਓਖਲਾ ਬੈਰਾਜ ( ਓਖਲਾ ਵੀਅਰ ਅਤੇ ਓਖਲਾ ਪੁਲ )[2] ਯਮੁਨਾ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਰ 1874 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ ਇੱਕ 791 ਮੀਟਰ ਜਾਂ ਲਗਭਗ 800-ਗਜ਼ ਲੰਬਾ ਬੰਨ੍ਹ ਹੈ। ਇਹ ਅੱਜ ਓਖਲਾ ਬਰਡ ਸੈਂਚੂਰੀ ਦੀ ਥਾਂ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵੱਲ 10 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਅਤੇ ਓਖਲਾ ਵਿਖੇ ਨਿਜ਼ਾਮੂਦੀਨ ਪੁਲ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ, ਜਿੱਥੇ ਆਗਰਾ ਨਹਿਰ ਇਸ ਤੋਂ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ।[3] ਬੈਰਾਜ ਦਾ ਸਿਖਰ ਕਾਲਿੰਦੀ ਕੁੰਜ - ਮਿਠਾਪੁਰ ਰੋਡ ਦੇ ਦਿੱਲੀ - ਨੋਇਡਾ ਕੈਰੇਜਵੇਅ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।[4] ਨੇੜਲੇ ਬਾਅਦ ਦੇ ਯੁੱਗ ਦਾ ਨਵਾਂ ਓਖਲਾ ਬੈਰਾਜ 554 ਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਹੈ।
ਓਖਲਾ ਬੈਰਾਜ ਹੁਣ ਓਖਲਾ ਬਰਡ ਸੈਂਚੂਰੀ ਦੇ ਸਥਾਨ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।[5][6][7][8] ਆਗਰਾ ਨਹਿਰ 'ਤੇ ਡਾਊਨਸਟ੍ਰੀਮ ਵੀ ਕੀਥਮ ਝੀਲ ਨੈਸ਼ਨਲ ਬਰਡ ਸੈਂਚੂਰੀ ਹੈ।[9][10][11]
ਇਹ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਧੀਨ ਹੈ।[12]
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਬੈਰਾਜ ਅਤੇ ਆਗਰਾ ਨਹਿਰ ਨੂੰ 1874 ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਗੁੜਗਾਓਂ, ਮਥੁਰਾ ਅਤੇ ਆਗਰਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਅਤੇ ਭਰਤਪੁਰ ਰਾਜ ਤੱਕ ਸਿੰਚਾਈ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 1904 ਵਿੱਚ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈ। ਇਹ ਨਦੀ ਦੇ ਗਰਮੀ ਦੇ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਸੱਤ ਫੁੱਟ ਉੱਚਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[13]
ਯਮੁਨਾ, ਯਮੁਨੋਤਰੀ ਤੋਂ ਓਖਲਾ ਬੈਰਾਜ ਤੱਕ ਇਸਦੀ ਉਤਪਤੀ ਨੂੰ ਅੱਪਰ ਯਮੁਨਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ 1995 ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਅੱਪਰ ਯਮੁਨਾ ਰਿਵਰ ਬੋਰਡ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[14][15]
ਭਾਰਤ ਦੀ ਤੀਜੀ ਪੰਜ-ਸਾਲਾ ਯੋਜਨਾ (1961-66) ਦੌਰਾਨ ਓਖਲਾ ਬੈਰਾਜ ਤੋਂ ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ (ਹੁਣ ਫਰੀਦਾਬਾਦ) ਤੱਕ ਇੱਕ ਨਹਿਰ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ।[16] ਉਸ ਨਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਫਰੀਦਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਾਊਨਸਟ੍ਰੀਮ ਪੱਲਾ ਬੈਰਾਜ ਹੈ।
- ਦਿੱਲੀ-ਫਰੀਦਾਬਾਦ ਯਮਨਾ ਜਲ ਮਾਰਗ, ਉੱਤਰੀ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਵਜ਼ੀਰਾਬਾਦ ਬੈਰਾਜ ਤੋਂ ਉੱਤਰੀ ਫਰੀਦਾਬਾਦ ਦੇ ਪੱਲਾ ਬੈਰਾਜ ਤੱਕ ITO ਬੈਰਾਜ ਅਤੇ ਓਖਲਾ ਬੈਰਾਜ ਦੁਆਰਾ।[17]
- ਦਿੱਲੀ-ਆਗਰਾ ਯਮੁਨਾ ਨਹਿਰ ਜਲ ਮਾਰਗ, ਓਖਲਾ ਬੈਰਾਜ ਤੋਂ ਆਗਰਾ ਨਹਿਰ ਰਾਹੀਂ ਆਗਰਾ ਤੱਕ, ਨੀਦਰਲੈਂਡਜ਼ (ਸੀ. ਫਰਵਰੀ 2017)।[18]
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Regional plan
- ↑ I. Mohan, 1992, Environment and Urban Development: A Critical Evaluation of Slums.
- ↑ Agra Canal Modernization Project Archived 18 March 2008 at the Wayback Machine.
- ↑ Okhla barrage to be shut at night for 45 days., Times of India, 20 Sept 2017.
- ↑ "Petition to protect Okhla bird sanctuary". The Times of India. 12 March 2009. Archived from the original on 15 August 2013. Retrieved 2013-08-15.
- ↑ Ananda Banerjee (28 July 2011). "Report from India: Where Have the Birds Gone?". ClimateStoryTellers.org. Retrieved 2013-08-15.
- ↑ "Stop constructions around Okhla sanctuary: Tribunal to Noida authority". Hindustan Times. 15 August 2013. Archived from the original on 18 August 2013. Retrieved 2013-08-15.
- ↑ "National Green Tribunal whammy to realty projects". The Times of India. 15 August 2013. Retrieved 2013-08-15.
- ↑ Keetham Lake Agra excursion
- ↑ Bird sanctuary, http://cpcbenvis.nic.in/newsletter/ CPCBENVIS]
- ↑ Agra Braj circuit of UP Archived 5 October 2008 at the Wayback Machine., UP Tourism.
- ↑ Too many cooks spoil the broth , The Hindu, 29 March 2016.
- ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedokhla2 - ↑ 2015, INDIA 2015, New Media Wing.
- ↑ Upper Yamuna River Board Archived 17 January 2010 at the Wayback Machine. Official website.
- ↑ Milap Chand Dandia, 1976, Rajasthan Year-book & Who's who, Volume 14, Page 69.
- ↑ Yamuna water link may get govt nod, Times of India, 6 April 2016.
- ↑ Steamer service to revive navigation in Agra Canal after 143 years, Hindustan Times, 1 Feb 2017.