ਕਨਕ ਮੂਰਤੀ
ਕਨਕ ਮੂਰਤੀ (2 ਦਸੰਬਰ 1942 - 14 ਮਈ 2021) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਮੂਰਤੀਕਾਰ ਸੀ, ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੱਥਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਲਈ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਈ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 2011 ਵਿੱਚ ਜਕਨਾਚਾਰੀ ਅਵਾਰਡ, ਅਤੇ 1996 ਵਿੱਚ ਰਾਜਯੋਤਸਵ ਅਵਾਰਡ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜਨਤਕ ਥਾਵਾਂ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੂਜਾ ਲਈ ਮੰਦਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬੰਗਲੁਰੂ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਜਨਤਕ ਸਥਾਪਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਚਾਲੂ ਅਤੇ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾ ਅਤੇ ਮੂਰਤੀ ਕਲਾ ਬਾਰੇ ਕਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵੀ ਲਿਖੀਆਂ।
ਜੀਵਨੀ
[ਸੋਧੋ]ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਜਨਮ ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਪਰਿਵਾਰ[1] ਵਿੱਚ 2 ਦਸੰਬਰ 1942 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਰਨਾਟਕ ਰਾਜ ਵਿੱਚ, ਮੈਸੂਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਤਿਰੁਮਾਕੁਡਲ ਨਰਸੀਪੁਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।[2][3] ਮੂਰਤੀ ਨੇ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਵਿੱਚ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਲਾਮੰਦਿਰਾ, ਇੱਕ ਆਰਟਸ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਪੇਂਟਿੰਗ, ਡਰਾਇੰਗ ਅਤੇ ਮੂਰਤੀ ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[2] ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸਥਾਨਕ ਮੂਰਤੀਕਾਰ ਡੀ ਵਾਡੀਰਾਜਾ ਨਾਲ ਵੀ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ।[2] ਉਸਨੇ ਨਾਰਾਇਣ ਮੂਰਤੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ, ਰੂਮੀ ਹਰੀਸ਼ ਸੀ।[4] 14 ਮਈ 2021 ਨੂੰ, ਉਸਦੀ ਬੇਂਗਲੁਰੂ ਵਿੱਚ 79 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਕੋਵਿਡ-19 ਨਾਲ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[5]
ਕਰੀਅਰ ਅਤੇ ਕੰਮ
[ਸੋਧੋ]ਮੂਰਤੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੇਤ ਦੇ ਪੱਥਰ, ਸ਼ੈੱਲ ਸਟੋਨ ਅਤੇ ਗ੍ਰੇਨਾਈਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪੱਥਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਹੋਯਸਾਲਾ ਸ਼ੈਲੀ ਦੀ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਸਨੇ ਹੋਰ ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਮੂਰਤੀ ਦੇ ਰੂਪਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ।[6] ਉਸਨੇ ਕਾਂਸੀ, ਫਾਈਬਰਗਲਾਸ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੂਰਤੀ ਬਣਾਈ।[3] ਉਸਨੇ ਕਰਨਾਟਕ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਮੂਰਤੀ ਕਲਾ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਇਸ ਤੱਥ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਕਿ ਇਹ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸਨੇ ਸ਼ਿਸਟ ਨਾਲ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ।[7]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "'People refused to believe in my talent since I am a woman': Sculptor Kanaka Murthy". The News Minute (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 20 May 2018. Retrieved 23 April 2022.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Ahuja, Simran (15 May 2021). "Kanaka Murthy was a pioneer: Former UNESCO ambassador Chiranjiv Singh". The New Indian Express. Retrieved 29 November 2021.
- ↑ 3.0 3.1 Jayaram, Suresh (23 January 2017). "What you see when you see: Kanakamurthy: A sculptor between tradition and modernity". Banaglore Mirror. Retrieved 2 December 2021.
- ↑ Harish, Rumi (22 May 2021). "How Kanaka Murthy chiselled a daring life". Deccan Herald (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 29 November 2021.
- ↑ "Renowned sculptor Kanaka Murthy dies of COVID-19 in Bengaluru". The News Minute (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 13 May 2021. Retrieved 29 November 2021.
- ↑ V, Ram Rakshith. "A spirited sculptress". nsoj.in (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 12 June 2021. Retrieved 29 November 2021.
- ↑ Srinivasaraju, Sugatha (2022-02-03). "Kannada Schist, Tamil Granite". Outlook India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2022-11-01.