ਕੈਮੀਕਲ ਦਵਾਈ
ਕੈਮੀਕਲ ਦਵਾਈ ਜੋ ਚਿਕਿਤਸਕ ਉਤਪਾਦ, ਦਵਾਈ, ਜਾਂ ਔਸ਼ਧੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ,ਬੀਮਾਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਜਾਂ ਇਲਾਜ ਦੀ ਪਛਾਣ ਲਈ ਵਰਤਦੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਨੂੰ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਡਰੱਗ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਡਰੱਗ ਥੈਰੇਪੀ ਦਾ ਮੈਡੀਕਲ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ ਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਨਿਰੰਤਰ ਤਰੱਕੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ ਕਈ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਗੀਕਰਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਲਹੂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਡਰੱਗਜ਼ ਕੁਝ ਖਾਸ ਵਿਟਾਮਿਨ ਜੋ ਲੋਹੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਇਹ ਲਾਲ ਖੂਨ ਦੇ ਸੈੱਲ ਦੀ ਰਚਨਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸੁਚਾਰੂ ਲਹੂ ਗੇੜ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮੱਧ ਦਿਮਾਗੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਡਰੱਗ: ਇਹ ਡਰੱਗ ਦੀ ਵਰਤੌਂ ਰੀੜ੍ਹ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਤੇ ਅਸਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤੰਤੂ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਰੋਗ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋਂ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।[1]
ਦਵਾਈ ਦੇਣਾ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨ [2] ਅਤੇ ਅਭਿਆਸ[3] ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੱਟ ਜਾਂ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਨਿਦਾਨ, ਪੂਰਵ -ਅਨੁਮਾਨ, ਰੋਕਥਾਮ, ਇਲਾਜ ਜਾਂ ਉਪਚਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਬੀਮਾਰੀ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਦੁਆਰਾ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਿਹਤ ਦੇਖ-ਰੇਖ ਦੀਆਂ ਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈ ਦੇਣਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।ਸਮਕਾਲੀ ਦਵਾਈ ਨਾ ਸਿਰਫ ਬਾਇਓਮੈਡੀਕਲ ਸਾਇੰਸ, ਬਾਇਓਮੈਡੀਕਲ ਰਿਸਰਚ, ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਟੈਕਨਾਲੌਜੀ ਨੂੰ ਸੱਟ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਨਿਦਾਨ, ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਫਾਰਮਾਸਿਉਟੀਕਲ ਜਾਂ ਸਰਜਰੀ ਦੁਆਰਾ, ਬਲਕਿ ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਮਨੋ -ਚਿਕਿਤਸਾ, ਬਾਹਰੀ ਸਪਲਿੰਟਸ ਅਤੇ ਟ੍ਰੈਕਸ਼ਨ, ਮੈਡੀਕਲ ਉਪਕਰਣਾਂ, ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ,ਅਤੇ ਆਈਓਨਾਈਜ਼ਿੰਗ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ, ਦੀ ਵੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀ ਹੈ।[4]
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੰਸਾਰ
[ਸੋਧੋ]ਪੂਰਵ -ਇਤਿਹਾਸਕ ਦਵਾਈ ਵਿੱਚ ਪੌਦੇ (ਜੜੀ -ਬੂਟੀਆਂ), ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਅਤੇ ਖਣਿਜ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮਗਰੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪੁਜਾਰੀਆਂ, ਸ਼ਮਨ ਜਾਂ ਵੈਦਾਂ ਦੁਆਰਾ ਜਾਦੂਈ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।ਜਾਣੀਆਂ-ਪਛਾਣੀਆਂ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਐਨੀਮਿਜ਼ਮ (ਇਹ ਸੋਚ ਕਿ ਬੇਜਾਨ ਵਸਤੂਆਂ ਵਿੱਚ ਆਤਮਾਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ), ਅਧਿਆਤਮਵਾਦ (ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੂੰ ਅਰਜੋਈ ਕਰਨਾ ਜਾਂ ਪੂਰਵਜ ਆਤਮਾਂ ਨਾਲ ਵਾਰਤਾਲਾਪ ਕਰਨਾ) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ;ਸ਼ਮਨਵਾਦ (ਰਹੱਸਵਾਦੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂਵਿੱਚ ਗੈਬੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੋਣਾ);ਅਤੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ (ਜਾਦੂ ਨਾਲ ਸੱਚਾਈ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕਰਨਾ)।ਮੈਡੀਕਲ ਮਾਨਵ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਖੇਤਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਕਿਵੇਂ ਸੰਗਠਿਤ ਹੈ ਜਾਂ ਇਹ ਸਿਹਤ, ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਤ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਦਵਾਈ ਦੇ ਮੁਢਲੇ ਰਿਕਾਰਡ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਿਸਰ ਦੀ ਦਵਾਈ, ਬੇਬੀਲੋਨ ਦੀ ਦਵਾਈ, ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਦਵਾਈ (ਭਾਰਤੀ ਉਪ -ਮਹਾਂਦੀਪ ਵਿੱਚ), ਕਲਾਸੀਕਲ ਚੀਨੀ ਦਵਾਈ (ਆਧੁਨਿਕ ਰਵਾਇਤੀ ਚੀਨੀ ਦਵਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ), ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਯੂਨਾਨੀ ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਰੋਮਨ ਦਵਾਈ ਤੋਂ ਮਿਲੇ ਹਨ।
ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ, ਇਮਹੋਟੇਪ (ਬੀਸੀਈ ਦੇ ਤੀਜੇ ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ) ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਡਾਕਟਰ ਸੀ ਜਿਸਦੇ ਨਾਮ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਹੈ।ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਮਿਸਰੀ ਡਾਕਟਰੀ ਗਰੰਥ ਲਗਭਗ 2000 ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਦਾ ਕਾਹੂਨ ਗਾਇਨੀਕੌਲੋਜੀਕਲ ਪੈਪੀਰਸ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਗਾਇਨੀਕੋਲੋਜੀਕਲ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਐਡਵਿਨ ਸਮਿਥ ਪੈਪਾਇਰਸ 1600 ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਰਜਰੀ ਦਾ ਮੁਢਲਾ ਕੰਮ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਈਬਰਸ ਪੈਪੀਰਸ 1500 ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਦਾ ਹੈ ਜੋ ਦਵਾਈ ਦੀ ਇੱਕ ਪਾਠ ਪੁਸਤਕ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੈ।[5]
ਚੀਨ ਵਿੱਚ, ਵਿੱਚ ਦਵਾਈ ਦੇ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਬੂਤ ਕਾਂਸੀ ਯੁੱਗ ਸ਼ੈਂਗ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਜੜੀ -ਬੂਟੀਆਂ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਅਤੇ ਸਰਜਰੀ ਲਈ ਉਪਯੋਗ ਕੀਤੇ ਗਏ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਹੈ।[6]ਚੀਨੀ ਦਵਾਈ ਦਾ ਪੁਰਾਤਨ ਗਰੰਥ, ਹੁਆਂਗਦੀ ਨੀਜਿੰਗ, ਇੱਕ ਮੈਡੀਕਲ ਪੁਸਤਕ ਹੈ ਜੋ ਦੂਜੀ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਤੀਜੀ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਸੰਕਲਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[7]
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਸਰਜਨ ਸੁਸ਼੍ਰੁਤਾ ਨੇ ਕਈ ਸਰਜੀਕਲ ਆਪਰੇਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਲਾਸਟਿਕ ਸਰਜਰੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਰੂਪ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[8][9]ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਬਣੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਰਿਕਾਰਡ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਮਿਹਿਨਟੇਲੇ ਤੋਂ ਮਿਲੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਚਿਕਿਤਸਕ ਇਲਾਜ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੇ ਸਬੂਤ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।[10][11]
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਫੂਡ ਐਂਡ ਡਰੱਗਜ਼ ਐਡਮਨਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ (ਐਫ ਡੀ ਏ) ਨੇ ਮੁੰਬਈ, ਠਾਣੇ ਅਤੇ ਪੁਣੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ 27 ਔਨਨਲਾਈਨ ਫਾਰਮੇਸੀਆਂ ਤੇ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 20 ਲੱਖ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤੀਆਂ।[12][13][14]
ਦਵਾਈਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾ
[ਸੋਧੋ]- ਨਾੜੀ ਡਰੱਗ - ਇਹ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕੁਦਰਤੀ ਹਾਰਮੋਨ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਇਨਸੁਲਿਨ।
- ਲਾਗ ਵਿਰੋਧੀ ਡਰੱਗ:-ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਵਿਰੋਧੀ ਡਰੱਗ, ਵਾਇਰਸ ਵਿਰੋਧੀ, ਫੰਗਸ ਵਿਰੋਧੀ ਆਦਿ ਇਹ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਅਰਾਮ ਦਿਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਰੋਗਾਣੂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।
- ਰੋਗਾਣੂਨਾਸ਼ਕ- ਜਿਵੇਂ ਪੈਨਸਲੀਨ,ਟ੍ਰੇਟਾਸਾਈਕਿਨ, ਸੇਫੋਲੋਸਪ੍ਰਿਨ, ਸਟ੍ਰੈਪਟੋਮਾਇਸਿਨ, ਆਦਿ
- ਵਾਇਰਲ ਵਿਰੋਧੀ ਡਰੱਗ: ਇਹ ਜੀਵਨ ਚੱਕਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
- ਵੈਕਸੀਨ: ਖ਼ਸਰਾ, ਛੋਟੀ ਮਾਤਾ, ਪੋਲੀਓ ਅਤੇ ਫਲੂ ਦੇ ਰੋਗ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਜਿਸ ਡਰੱਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਉਹ ਰੋਗ ਵਿਰੋਧੀ ਹੈ।
- ਫੰਗਸ ਵਿਰੋਧੀ ਡਰੱਗ: ਇਹ ਫੰਗਸ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਲਈ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Definition and classification of Drug or Pharmaceutical Regulatory aspects of drug approval Archived 2017-07-22 at the Wayback Machine. Accessed 30 Dec 2013.
- ↑ Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- ↑ "ਇੱਕ ਕਲਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਲੀਨਿਕਲ ਦਵਾਈ ਦਾ ਅਭਿਆਸ". ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਨਾਲ. 26 (1): 18–22. June 2000.
{{cite journal}}: Cite uses deprecated parameter|authors=(help) - ↑ "ਸ਼ਬਦਕੋਸ਼, ਦਵਾਈ". Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved 2 Dec 2013.
- ↑ Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- ↑ Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- ↑ Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- ↑ Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- ↑ Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- ↑ "ਰੋਹਲ ਕ੍ਰਮਯਾ ਲੋਵਤਾ ਧਯਾਧਾ ਕਾਲੇ ਸ਼੍ਰੀ ਲੰਕਾਯੋ ". ਵਿਧੂਸਰਾ ਸਾਇੰਸ ਮੈਗਜ਼ੀਨ: 5. November 1993.
{{cite journal}}: Cite uses deprecated parameter|authors=(help) - ↑ "ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਸਿਹਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਰੋਤ ਜੁਟਾਉਣਾ" (PDF). ਹਾਰਵਰਡ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਪਬਲਿਕ ਹੈਲਥ ਐਂਡ ਹੈਲਥ ਪਾਲਿਸੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ, ਇੰਸਟੀਚਿਟ ਆਫ਼ ਪਾਲਿਸੀ ਸਟੱਡੀਜ਼. 9 February 1997. p. 19. Archived from the original (PDF) on 29 October 2001. Retrieved 16 July 2009.
{{cite web}}: Cite uses deprecated parameter|authors=(help) - ↑ Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- ↑ Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- ↑ "ਦਵਾਈਆਂ ਆਨਲਾਈਨ ਖਰੀਦੋ". lovelocal.in.