ਗਰੁੱਪ 3 ਤੱਤ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਗਰੁੱਪ 3 ਮਿਆਦੀ ਪਹਾੜਾ
Hydrogen (diatomic nonmetal)
ਹੀਲੀਅਮ (noble gas)
Lithium (alkali metal)
Beryllium (alkaline earth metal)
Boron (metalloid)
Carbon (polyatomic nonmetal)
Nitrogen (diatomic nonmetal)
Oxygen (diatomic nonmetal)
Fluorine (diatomic nonmetal)
Neon (noble gas)
Sodium (alkali metal)
Magnesium (alkaline earth metal)
Aluminium (post-transition metal)
Silicon (metalloid)
Phosphorus (polyatomic nonmetal)
Sulfur (polyatomic nonmetal)
Chlorine (diatomic nonmetal)
Argon (noble gas)
Potassium (alkali metal)
Calcium (alkaline earth metal)
Scandium (transition metal)
Titanium (transition metal)
Vanadium (transition metal)
Chromium (transition metal)
Manganese (transition metal)
Iron (transition metal)
Cobalt (transition metal)
Nickel (transition metal)
Copper (transition metal)
Zinc (transition metal)
Gallium (post-transition metal)
Germanium (metalloid)
Arsenic (metalloid)
Selenium (polyatomic nonmetal)
Bromine (diatomic nonmetal)
Krypton (noble gas)
Rubidium (alkali metal)
Strontium (alkaline earth metal)
Yttrium (transition metal)
Zirconium (transition metal)
Niobium (transition metal)
Molybdenum (transition metal)
Technetium (transition metal)
Ruthenium (transition metal)
Rhodium (transition metal)
Palladium (transition metal)
Silver (transition metal)
Cadmium (transition metal)
Indium (post-transition metal)
Tin (post-transition metal)
Antimony (metalloid)
Tellurium (metalloid)
Iodine (diatomic nonmetal)
Xenon (noble gas)
Caesium (alkali metal)
Barium (alkaline earth metal)
Lanthanum (lanthanide)
Cerium (lanthanide)
Praseodymium (lanthanide)
Neodymium (lanthanide)
Promethium (lanthanide)
Samarium (lanthanide)
Europium (lanthanide)
Gadolinium (lanthanide)
Terbium (lanthanide)
Dysprosium (lanthanide)
Holmium (lanthanide)
Erbium (lanthanide)
Thulium (lanthanide)
Ytterbium (lanthanide)
Lutetium (lanthanide)
Hafnium (transition metal)
Tantalum (transition metal)
Tungsten (transition metal)
Rhenium (transition metal)
Osmium (transition metal)
Iridium (transition metal)
Platinum (transition metal)
Gold (transition metal)
Mercury (transition metal)
Thallium (post-transition metal)
Lead (post-transition metal)
Bismuth (post-transition metal)
Polonium (post-transition metal)
Astatine (metalloid)
Radon (noble gas)
Francium (alkali metal)
Radium (alkaline earth metal)
Actinium (actinide)
Thorium (actinide)
Protactinium (actinide)
Uranium (actinide)
Neptunium (actinide)
Plutonium (actinide)
Americium (actinide)
Curium (actinide)
Berkelium (actinide)
Californium (actinide)
Einsteinium (actinide)
Fermium (actinide)
Mendelevium (actinide)
Nobelium (actinide)
Lawrencium (actinide)
Rutherfordium (transition metal)
Dubnium (transition metal)
Seaborgium (transition metal)
Bohrium (transition metal)
Hassium (transition metal)
Meitnerium (unknown chemical properties)
Darmstadtium (unknown chemical properties)
Roentgenium (unknown chemical properties)
Copernicium (transition metal)
Ununtrium (unknown chemical properties)
Flerovium (post-transition metal)
Ununpentium (unknown chemical properties)
Livermorium (unknown chemical properties)
Ununseptium (unknown chemical properties)
Ununoctium (unknown chemical properties)
ਆਈਯੂਪੈਕ ਸਮੂਹ ਸੰਖਿਆ 3
ਤੱਤ ਪੱਖੋਂ ਨਾਂ ਸਕੈਂਡੀਅਮ ਗਰੁੱਪ
ਕੈਸ ਸਮੂਹ ਸੰਖਿਆ
(ਯੂ.ਐੱਸ.; pattern A-B-A)
IIIB
ਪੁਰਾਣਾ ਆਈਯੂਪੈਕ ਨੰਬਰ
(ਯੂਰਪ; pattern A-B)
IIIA

↓ ਮਿਆਦੀ ਪਹਾੜਾ
4
Image: ਸਕੈਂਡੀਅਮ ਕ੍ਰਿਸਟਲ
ਸਕੈਂਡੀਅਮ (Sc)
21 ਬਦਲੀ ਧਾਤ
5
Image: ਇਟਰੀਅਮ ਕ੍ਰਿਸਟਲ
ਇਟਰੀਅਮ (Y)
39 ਬਦਲੀ ਧਾਤ
6
Image: ਲੁਟੀਸ਼ੀਅਮ ਕ੍ਰਿਸਟਲ
ਲੁਟੀਸ਼ੀਅਮ (Lu*)
71 ਲੈਂਥਾਨਾਈਡ
7 ਲਰੈਂਸੀਅਮ (Lr*)
103 ਐਕਟੀਨਾਈਡ

* ਲੁਟੀਸ਼ੀੳਮ (Lu) ਅਤੇ ਲਰੈਂਸੀਅਮ (Lr) ਜੋ ਗਰੁੱਪ 3 ਦੇ ਪੀਰਡ 6 ਅਤੇ ਪੀਰਡ 7 ਵਿੱਚ ਹਨ ਬਾਰੇ ਅਪਵਾਦ ਹੈ।


Legend
ਪ੍ਰਾਈਮੋਰਡੀਅਲ ਤੱਤ
ਬਣਾਏ ਹੋਏ ਤੱਤ
ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਅੰਕ ਰੰਗ:
ਕਾਲਾ=ਠੋਸ

ਗਰੁੱਪ 3 ਤੱਤ ਮਿਆਦੀ ਪਹਾੜਾ ਦਾ ਇੱਕ ਗਰੁੱਪ ਹੈ ਇਸ ਗਰੁੱਪ ਡੀ-ਬਲਾਕ ਗਰੁੱਪ ਹੈ ਇਸ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਸਕੈਂਡੀਅਮ, ਇਟਰੀਅਮ, ਲੁਟੀਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਲਾਰੈਂਸ਼ੀਅਮ ਚਾਰ ਤੱਤ ਹਨ। ਇਸ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਲੈਂਥਾਨਾਈਡ ਅਤੇ ਐਕਟੀਨਾਈਡ ਲੜੀਆਂ ਵੀ ਸਾਮਿਲ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 32 ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।

ਰਸਾਇਣਕ ਗੁਣ[ਸੋਧੋ]

ਇਲੈਨਟ੍ਰਾਂਨ ਤਰਤੀਬ[note 1]
Z ਤੱਤ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨ ਤਰਤੀਬ
21 ਸਕੈਂਡੀਅਮ 2, 8, 9, 2
39 ਇਟਰੀਅਮ 2, 8, 18, 9, 2
71 ਲੁਟੀਸ਼ੀਅਮ 2, 8, 18, 32, 9, 2
103 ਲਾਰੈਂਸ਼ੀਅਮ 2, 8, 18, 32, 32, 8, 3
ਗਰੁੱਪ 3 ਤੱਤਾਂ ਦੇ ਗੁਣ
ਨਾਮ ਲੈਂਥਨਮ ਐਕਟੀਨੀਅਮ
ਪਿਘਲਣ ਦਰਜਾ 1193 K, 920 °C 1323 K, 1050 °C
ਉਬਾਲ ਦਰਜਾ 3737 K, 3464 °C 3471 K, 3198 °C
ਘਣਤਾ 6.162 g·cm−3 10 g·cm−3
ਦਿੱਖ ਸੁਆਹ ਰੰਗ ਚਾਂਦੀ ਰੰਗ ਚਿੱਟਾ
ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਅਰਧ ਵਿਆਸ 187 pm 215 pm

</ref>

! ਨਾਮ ! ਸਕੈਂਡੀਅਮ ! ਇਟਰੀਅਮ ! ਲੁਟੀਸ਼ੀਅਮ ! ਲੌਰੈਂਸ਼ੀਅਮ |- | style="background:lightgrey; text-align:left;"|ਪਿਘਲਣ ਦਰਜਾ[1] | 1814 K, 1541 °C|| 1799 K, 1526 °C|| 1925 K, 1652 °C|| ? 1900 K, ? 1627 °C[2] |- |style="background:lightgrey; text-align:left;"|ਉਬਾਲ ਦਰਜਾ[3] | 3109 K, 2836 °C|| 3609 K, 3336 °C|| 3675 K, 3402 °C|| ? |- | style="background:lightgrey; text-align:left;"|ਘਣਤਾ | 2.99 g·cm−3[4]|| 4.47 g·cm−3[5]|| 9.84 g·cm−3[6]|| ? |- | style="background:lightgrey; text-align:left;"|ਦਿੱਖ | ਚਾਂਦੀ ਰੰਗ ਚਿੱਟਾ ਧਾਤ|| ਚਾਂਦੀ ਚਿੱਟਾ|| ਚਾਂਦੀ ਰੰਗ ਸੁਆਹ ਰੰਗ|| ? |- | style="background:lightgrey; text-align:left;"|ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਅਰਥ ਵਿਆਸ[7] | 162 pm|| 180 pm|| 174 pm|| ? |}

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. Barbalace, Kenneth. "Periodic Table of Elements Sorted by Melting Point". Environmental Chemistry.com. Retrieved 2011-05-18.[permanent dead link]
  2. Lide, D. R., ed. (2003). CRC Handbook of Chemistry and Physics (84th ed.). Boca Raton, FL: CRC Press.
  3. Barbalace, Kenneth. "Periodic Table of Elements Sorted by Boiling Point". Environmental Chemistry.com. Retrieved 2011-05-18.[permanent dead link]
  4. Barbalace, Kenneth. "Scandium". Chemical Book. Archived from the original on 2023-04-19. Retrieved 2011-05-18.
  5. Barbalace, Kenneth. "Yttrium". Chemical Book. Archived from the original on 2022-11-14. Retrieved 2011-05-18.
  6. Barbalace, Kenneth. "Lutetium". Chemical Book. Archived from the original on 2011-10-06. Retrieved 2011-05-18.
  7. Dean, John A. (1999). Lange's handbook of chemistry (Fifteenth edition). McGraw-Hill,।nc. pp. 589–592. ISBN 0-07-016190-9.

ਨੋਟ[ਸੋਧੋ]

  1. ਜੇ ਲੈਂਥਨਮ ਅਤੇ ਐਕਟੀਨੀਅਮ ਨੂੰ ਇਸ ਲੜੀ ਵਿੱਚ ਜੋੜ ਦਿਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ:
    ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨ ਤਰਤੀਬ
    Z ਤੱਤ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨ ਤਰਤੀਬ
    57 ਲੈਂਥਨਮ 2, 8, 18, 18, 9, 2
    89 ਐਕਟੀਨੀਅਮ 2, 8, 18, 32, 18, 9, 2