ਗ੍ਰੰਥੀ
ਗ੍ਰੰਥੀ ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ, ਔਰਤ ਜਾਂ ਮਰਦ ਹੈ, ਜੋ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਪਵਿੱਤਰ ਕਿਤਾਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਰਸਮੀ ਪਾਠਕ ਹੈ। ਅਕਸਰ ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਕਹੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਿੱਖ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਪਾਸਕਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗ੍ਰੰਥੀ ਨਾਮ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਗ੍ਰੰਥਿਕਾ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਇੱਕ ਸੰਬੰਧਕ ਜਾਂ ਕਥਾਵਾਚਕ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਿੱਖ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗ੍ਰੰਥੀ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਿਤਾਬ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਉਹ ਧਾਰਮਿਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੁਜਾਰੀ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਕੋਈ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਚੋਲਗੀ ਨਹੀਂ ਹਨ।[1]
ਯੋਗਤਾਵਾਂ[ਸੋਧੋ]
ਇਕ ਗ੍ਰੰਥੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਯੋਗਤਾ ਇੱਕ ਅੰੰਮ੍ਰਿਤਧਾਰੀ ਸਿੱਖ ਬਣ ਕੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਪ੍ਰਤੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿੱਖ ਰਹਿਤ ਮਰਿਯਾਦਾ ਵਿੱਚ ਦੱਸੇ ਇੱਕ ਅੰੰਮ੍ਰਿਤ ਸੰਚਾਰ ਅਖਵਾਏ ਗਏ ਧਾਰਮਿਕ ਰਸਮ ਦੁਆਰਾ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਕ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਸਵੀਕਾਰਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਸਮ ਪੰਜ ਪਿਆਰਿਆਂ, ਪੰਜ ਪਿਆਰੇ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਅਤੇ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਅੰਮ੍ਰਿਤਧਾਰੀ ਸਿੱਖ ਬਣ ਕੇ ਧਰਮ ਪ੍ਰਤੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਜਤਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਰਸਮ ਨੂੰ ਨਿਭਾਉਣ ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ ਪੰਜ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੰਗਤ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਕਲੀਸਿਯਾ ਦੁਆਰਾ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।[2]
ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਾਠੀ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਹੈ। ਇੱਕ ਗ੍ਰੰਥੀ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀਆਂ ਪਵਿੱਤਰ ਬਾਣੀਆਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਲਾਜ਼ਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਯੋਗਤਾ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸਾਰੇ ਫਰਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਅਤੇ "ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਗੁਰੂ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਗ੍ਰੰਥੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਯੋਗਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਾਮਵਰ ਗ੍ਰੰਥੀ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕੁਝ ਸਾਲ ਬਿਤਾਉਣੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਇੱਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਫਰਜ਼ਾਂ ਦੇ ਰਸਮੀ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਉਣ ਲਈ ਉਸਦੇ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਪਾਸ ਕਰੇਗਾ। ਸਹਾਇਕ ਗ੍ਰੰਥੀ ਕੋਲ ਤਬਲਾ ਵਜਾਉਣ ਲਈ ਹੁਨਰ ਹੋਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਲਾਸੀਕਲ ਭਾਰਤੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਪਰਕੱਸਮ ਡਰੱਮ ਦੀ ਇੱਕ ਜੋੜੀ ਹੈ। ਇਹ ਜਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਮਤਿ ਕੀਰਤਨ ਦੌਰਾਨ ਹੈਡ ਗ੍ਰੰਥੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਰਾਗਾਂ, ਤਲਾਸ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਬਾਣੀਆਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਹੈ। ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਅੰਕ, ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਦੇ ਇਕੱਠ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਪਹਿਲੂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[3]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Granthi". Sikhi Wiki - Encyclopedia of the Sikhs. Retrieved 1 April 2014.
- ↑ "Sikh Religious Titles, Duties and Related Skills". Gurmat - Sikh Missionary Society (U.K.). Retrieved 1 April 2014.
- ↑ "Functions, Duties and Qualifications of a Granthi - 3.2 Professional Qualifications" (PDF). Gurdwara Guru Nanak Darbar, Medford, USA. Retrieved 1 April 2014.