ਗੰਗਾਦੇਵੀ
ਗੰਗਾਦੇਵੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਗੰਗਾਮਬਿਕਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, 14ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਅਤੇ ਅਜੋਕੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਜੇਨਗਰ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ -ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਕਵੀ ਸੀ।
ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕੰਮ
[ਸੋਧੋ]ਗੰਗਾਦੇਵੀ ਕੁਮਾਰ ਕੰਪਾਨਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ, ਜੋ ਵਿਜੇਨਗਰ ਦੇ ਰਾਜੇ ਬੁੱਕਾ ਰਾਇਆ ਪਹਿਲੇ (ਸੀ. 1360-1370) ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਨ।[1]
ਗੰਗਾਦੇਵੀ ਨੇ ਮਦੁਰਾਈ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਉੱਤੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਇੱਕ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਿਆਨ ਕੀਤੀ।[2] ਨੌਂ ਅਧਿਆਇ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਮਧੁਰਾ ਵਿਜਯਮ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਵੀਰਕਾਮਪਰਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰਮ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[2][3][4] ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸ਼੍ਰੀਰੰਗਮ ਦੇ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਮਾਚਾਰੀਆ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਤਾਮਿਲ ਸੰਸਕਰਣ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਅੰਨਾਮਲਾਈ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ 1950 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਨੁਵਾਦ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।[2] ਲਿਖਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲੜਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ।[2]
ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਤੇਲਗੂ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਸੀ। ਮਧੁਰਾ ਵਿਜਯਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ, ਗੰਗਾਦੇਵੀ ਨੇ ਤੇਲਗੂ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਕਈ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਕਵੀਆਂ ਦੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਟਿੱਕਾਯਾ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ (ਜਿਸਦੀ ਪਛਾਣ ਆਂਧਰਾ ਮਹਾਭਾਰਤਮ ਦੇ ਲੇਖਕ ਟਿੱਕਣਾ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ)। ਇਹ ਉਸਦੇ ਤੇਲਗੂ ਵੰਸ਼ ਦਾ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਬੂਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[5]
ਪ੍ਰਭਾਵ
[ਸੋਧੋ]ਗੰਗਾਦੇਵੀ ਪੰਪਾ ਕੰਪਾਨਾ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਲਮਾਨ ਰਸ਼ਦੀ ਦੇ ਨਾਵਲ ਵਿਕਟਰੀ ਸਿਟੀ ਦੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਹੈ।[6]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ William J. Jackson (3 March 2016). Vijayanagara Voices: Exploring South Indian History and Hindu Literature. Taylor & Francis. pp. 97–. ISBN 978-1-317-00192-8.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 Basu, Soma (February 8, 2012). "A poetic princess". The Hindu. Retrieved 11 July 2021.
- ↑ Suryanath U. Kamath, A Concise history of Karnataka from pre-historic times to the present, Jupiter books, MCC, Bangalore, 2001 (Reprinted 2002) OCLC: 7796041 p162
- ↑ Devi, Ganga (1924). Sastri, G Harihara; Sastri, V Srinivasa (eds.). Madhura Vijaya (or Virakamparaya Charita): An Historical Kavya. Trivandrum, British India: Sridhara Power Press. Retrieved 21 June 2016.
- ↑ B. S. Chandrababu; L. Thilagavathi (2009). Woman, Her History and Her Struggle for Emancipation. Bharathi Puthakalayam. p. 230. ISBN 978-81-89909-97-0.
- ↑ "Salman Rushdie's new novel is an ode to storytelling and freedom". The Economist. ISSN 0013-0613. Retrieved 2023-02-11.