ਚਿਲੀ–ਭਾਰਤ ਸੰਬੰਧ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
Chile–India relations
Map indicating locations of Chile and India

ਚਿਲੀ

ਭਾਰਤ

ਚਿਲੀ – ਭਾਰਤ ਸੰਬੰਧ ਚਿਲੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਦੌਰੇ[ਸੋਧੋ]

ਵਿਦੇਸ਼ ਦਫ਼ਤਰ ਪੱਧਰੀ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰੇ ਦਾ ਤਾਣਾਬਾਣਾ ਸੈਂਟਿਯਾਗੋ ਵਿੱਚ 2000 ਦੇ ਅਗਸਤ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ 2003 ਦੇ ਅਪਰੈਲ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਦੂਜੀ ਬੈਠਕ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉੱਚ-ਪੱਧਰੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਟਾਂਦਰੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਅਤੇ ਕਦੇ-ਕਦਾਈ ਰਹੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ 1968 ਵਿੱਚ ਚਿਲੀ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਤੇ ਗਈ ਸੀ, 1990 ਵਿੱਚ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਮੰਤਰੀ ਕੇ ਪੀ ਉਨੀਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਅਤੇ 1995 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੰਕਰ ਦਿਆਲ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਉਥੋਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ। ਚਿਲੀ ਦੇ ਪਾਸਿਓਂ, ਕਿਸੇ ਐਚੋਐਸ/ ਐਚੋਜੀ ਦਾ ਭਾਰਤ ਦਾ ਕੋਈ ਦੌਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਚਿਲੀ ਦੀ ਬਿਹਤਰ ਸੰਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਹੋਣ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਵਜੋਂ, ਚਿਲੀ ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਦਸੰਬਰ, 2001 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਚਿਲੀ ਦੇ ਅਰਥਚਾਰੇ ਦੇ ਉਪ ਮੰਤਰੀ ਸ੍ਰੀ ਐਲਵਾਰੋ ਡਿਆਜ਼ 10 ਤੋਂ 12 ਨਵੰਬਰ 2002 ਨੂੰ ਅਤੇ ਖਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ੍ਰੀ ਐਲਫੋਂਸੋ ਦੁਲਤੋ 13-15 ਨਵੰਬਰ 2002 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਆਏ ਸਨ। 24-25 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਮਾਰੀਆ ਸੋਲਦੈਡ ਅਲਵੇਰ ਦੀ 46 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਵਕਫ਼ੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਚਿਲੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਦੁਵੱਲੀ ਸਰਕਾਰੀ ਯਾਤਰਾ ਸੀ।

ਵਪਾਰ ਸੰਬੰਧ[ਸੋਧੋ]

ਚਿਲੀ ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦੇਸ਼ ਸੀ ਜਿਸਨੇ 1956 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ ਸਨ। 20 ਜਨਵਰੀ, 2005 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚਿਲੀ ਵਿਚਾਲੇ ਆਰਥਿਕ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਹੋਰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਫਰੇਮਵਰਕ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਸਮਝੌਤੇ ਨੇ ਸੰਬੰਧਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਇੱਕ ਤਰਜੀਹੀ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਾ (ਪੀਟੀਏ) ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਰੱਖਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਵੰਬਰ 2005 ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿਖੇ ਹੋਈ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਕਈ ਦੌਰ ਚਲਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੰਤਮ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੀਟੀਏ 17 ਅਗਸਤ 2007 ਤੋਂ ਚਿਲੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 11 ਸਤੰਬਰ 2007 ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਸਾਲ 2016 ਵਿੱਚ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ-ਚਿਲੀ ਤਰਜੀਹੀ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤੇ (ਪੀਟੀਏ) ਦੇ ਵਿਸਤਾਰ ਲਈ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ, ਜੋ ਰਿਆਇਤੀ ਡਿਊਟੀ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ 'ਤੇ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ 10 ਗੁਣਾ ਵਾਧਾ ਕਰਨਗੇ। ਵਿੱਤ ਸਾਲ 16 ਵਿੱਚ ਚਿਲੀ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦਾ ਦੁਵੱਲਾ ਵਪਾਰ 2.6 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਸੀ - ਨਿਰਯਾਤ 0.68 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਅਤੇ ਆਯਾਤ 1.96 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦੀ।[1]

ਚਿਲੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ[ਸੋਧੋ]

ਚਿਲੀ ਵਿਚਲੇ ਭਾਰਤੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਲਗਭਗ 1000+ ਹੈ, ਜੋ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਾਂਤੀਆਗੋ, ਆਈਕੁਇਕ, ਵੀਆ ਡੈਲ ਮਾਰ ਅਤੇ ਪੁੰਟਾ ਅਰੇਨਾਸ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਮੁੱਖ ਕਰਕੇ ਵੱਡੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ, ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਕੁਦਰਤੀਕਰਣ ਦੁਆਰਾ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਔਸਤਨ 1000 ਚਿਲੀ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਸੈਰ ਸਪਾਟੇ ਲਈ ਭਾਰਤ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਸਬੰਧ[ਸੋਧੋ]

ਚਿਲੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਧੀ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਲਈ ਚਾਰ ਸਮਾਰਕ ਉਸਾਰੇ ਗਏ ਹਨ। ਇੱਕ, ਸਾਂਤੀਆਗੋ ਵਿੱਚ 1968 ਵਿੱਚ, ਦੂਜਾ ਕਿਊਰਿਕੋ ਵਿੱਚ 1999 ਵਿੱਚ, ਤੀਜਾ Sagrada Familia ਵਿੱਚ ਮਈ, 2002 ਵਿੱਚ, ਅਤੇ ਚੌਥਾ ਰੰਕਾਗੁਆ ਵਿੱਚ 2003 ਵਿੱਚ ਉਸਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਪੰਜਵੀਂ ਯਾਦਗਾਰ, ਬੰਦਰਗਾਹ ਸ਼ਹਿਰ ਵਲਪਾਰੇਸੋ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹਾਲ ਹੀ 'ਚ ਯੂਨੈਸਕੋ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਜਾਇਦਾਦ ਦਾ ਦਰਜਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ - ਵਿਖੇ ਉਸਾਰੇ ਜਾਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਛੇਤੀ ਬਣਾਈ ਜਾ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ 1993 ਵਿੱਚ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਦੋ-ਪੱਖੀ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਅਮਲ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਲਈ, ਸਾਲ 2003-2005 ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਕਲਚਰਲ ਐਕਸਚੇਂਜ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਅਪ੍ਰੈਲ, 2003 ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਹਸਤਾਖਰ ਹੋਏ ਸਨ।

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "India to expand trade with Chile". The Economic Times. Retrieved 7 September 2016.