ਜਗਤ ਗੋਸਾਈਂ
(ਜਗਤ ਗੋਸੈਨ ਤੋਂ ਮੋੜਿਆ ਗਿਆ)
| ਜਗਤ ਗੋਸਾਈਂ | |
|---|---|
 17ਵੀਂ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਵਿੱਚ ਜਗਤ ਗੋਸਾਈਂ ਦਾ ਚਿੱਤਰ | |
| ਮੁਗ਼ਲ ਸਲਤਨਤ ਦੀ ਰਾਣੀ | |
| ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਲ | 3 ਨਵੰਬਰ 1605 - 19 ਅਪ੍ਰੈਲ 1619 |
| ਜਨਮ | ਮਾਨਵਤੀ ਬਾਈ 13 ਮਈ 1573 ਜੋਧਪੁਰ |
| ਮੌਤ | 19 ਅਪ੍ਰੈਲ 1619 ਆਗਰਾ, ਮੁਗ਼ਲ ਸਲਤਨਤ |
| ਦਫ਼ਨ | |
| ਜੀਵਨ-ਸਾਥੀ | ਜਹਾਂਗੀਰ |
| ਔਲਾਦ | ਬੇਗਮ ਸੁਲਤਾਨ ਸ਼ਾਹ ਜਹਾਨ |
| ਰਾਜਵੰਸ਼ | ਰਾਠੌੜ |
| ਪਿਤਾ | ਮੇਵਾੜ ਦਾ ਉਦੈ ਸਿੰਘ |
| ਧਰਮ | ਹਿੰਦੂ |
ਜਗਤ ਗੋਸਾਈਂ (جگت گوسائیں, ਅਨੁ. ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰੀ; ਮੌਤ 19 ਅਪ੍ਰੈਲ 1619[1]), ਮੁਗ਼ਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਜਹਾਂਗੀਰ ਦੀ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਦੀ, ਪੰਜਵਾਂ ਮੁਗ਼ਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਸ਼ਾਹ ਜਹਾਨ ਦੀ ਮਾਂ ਸੀ।[2][3] ਉਸਨੂੰ ਮਾਨਵਤੀ ਬਾਈ (مانوتی بائی) ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ[4][5] ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਿਲਕ਼ੀਸ ਮਕਾਨੀ (بلقیس مکانی) ਦਾ ਮਰਮੁਸ ਸਿਰਲੇਖ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[6][7]
ਜਨਮ ਤੋਂ ਹੀ ਉਹ ਮਾਰਵਾੜ (ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਜੋਧਪੁਰ) ਦੀ ਰਾਜਪੂਤ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਸੀ ਅਤੇ ਰਾਜਾ ਉਦੈ ਸਿੰਘ (ਜੋ ਕਿ ਮੋਟਾ ਰਾਜਾ ਵਜੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੀ), ਮਾਰਵਾੜ ਦਾ ਰਾਠੌੜ ਸ਼ਾਸਕ, ਦੀ ਧੀ ਸੀ।[8][9]
ਮੌਤ
[ਸੋਧੋ]ਜਗਤ ਗੋਸਾਈਂ ਦਾ ਆਗਰਾ ਵਿੱਖੇ 19 ਅਪ੍ਰੈਲ 1619 ਨੂੰ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਈ।[10] ਜਹਾਂਗੀਰ ਨੇ ਮੌਤ ਨੂੰ ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਬਸ ਇਹ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ੍ ਨੇ "ਪਰਮੇਸ਼੍ਵਰ ਦੀ ਦਇਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ।"[11][12]
ਉਸ ਨੂੰ ਸੁਹਾਗਪੁਰਾ, ਆਗਰਾ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[13] ਉਸਦੀ ਕਬਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਉੱਚ ਗੁੰਬਦ, ਗੇਟਵੇ, ਟਾਵਰ ਅਤੇ ਛਾਉਣੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਾਗ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।
ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ
[ਸੋਧੋ]- ਜਗਤ ਗੋਸਾਈਂ ਇੰਦੂ ਸੁੰਦਰਸ ਦਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਨਾਵਲ ਦ ਟੈਨਟੀਆਈਥ ਵਾਈਫ਼ (2002)[14] ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਇਸਦੀ ਸੀਕੁਅਲ ਦ ਈਸਟ ਰੋਜ਼ਰ (2003) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਪਾਤਰ ਹੈ।[15]
- ਨੈਨੀ ਦੀਕਸ਼ਿਤ ਨੇ ਜਗਤ ਗੋਸੈਨ ਨੂੰ ਈਪੀਆਈਸੀ ਚੈਨਲ ਦੇ ਸਮ੍ਰੋਲਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਨਾਟਕ ਸਿਆਸਤ (ਟਵੈਂਟੀਆਈਥ ਵਾਈਫ਼ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ) ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਇਆ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Journal of the Asiatic Society of Bengal, Volume 57, Part 1. Asiatic Society (Kolkata, India)). 1889. p. 71.
- ↑ Manuel, edited by Paul Christopher; Lyon,, Alynna; Wilcox, Clyde (2012). Religion and Politics in a Global Society Comparative Perspectives from the Portuguese-Speaking World. Lanham: Lexington Books. p. 68. ISBN 9780739176818.
{{cite book}}:|first1=has generic name (help)CS1 maint: extra punctuation (link) - ↑ Eraly, Abraham (2007). Emperors of the Peacock Throne, The Saga of the Great Mughals. Penguin Books India. p. 299. ISBN 0141001437.
- ↑ Findly, p. 396
- ↑ transl.; ed.,; Thackston, annot. by Wheeler M. (1999). The Jahangirnama: memoirs of Jahangir, Emperor of India. New York [u.a.]: Oxford Univ. Press. p. 13. ISBN 9780195127188.
{{cite book}}:|last2=has generic name (help)CS1 maint: extra punctuation (link) - ↑ Sharma, Sudha (2016). The Status of Muslim Women in Medieval India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). SAGE Publications India. p. 144. ISBN 9789351505679.
- ↑ Lal, K.S. (1988). The Mughal harem. New Delhi: Aditya Prakashan. p. 149. ISBN 9788185179032.
- ↑ Shujauddin, Mohammad; Shujauddin, Razia (1967). The Life and Times of Noor Jahan (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Lahore: Caravan Book House. p. 50.
- ↑ Balabanlilar, Lisa (2015). Imperial Identity in the Mughal Empire: Memory and Dynastic Politics in Early Modern South and Central Asia (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). I.B.Tauris. p. 10. ISBN 9780857732460.
- ↑ transl.; ed.,; Thackston, annot. by Wheeler M. (1999). The Jahangirnama: memoirs of Jahangir, Emperor of India. New York [u.a.]: Oxford Univ. Press. p. 300. ISBN 9780195127188.
{{cite book}}:|last2=has generic name (help)CS1 maint: extra punctuation (link) - ↑ Findly, p. 94
- ↑ Findly, p. 162
- ↑ Srivastava, Ashirbadi Lal (1973). Society and culture in 16th century India. Shiva Lal Agarwala. p. 293.
- ↑ Sundaresan, Indu (2002). Twentieth wife: a novel (Paperback ed.). New York: Washington Square Press. p. 11. ISBN 9780743428187.
- ↑ Sundaresan, Indu (2003). The Feast of Roses: A Novel (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Simon and Schuster. ISBN 9780743481960.
ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ
[ਸੋਧੋ]- Jehangir and Shah Jehan Archived 2012-05-05 at the Wayback Machine.
- The World Conqueror: Jahangir Archived 2010-05-28 at the Wayback Machine.
- Tūzuk-i-Jahangīrī Or Memoirs of Jahāngīr[permanent dead link]
ਪੁਸਤਕ ਸੂਚੀ
[ਸੋਧੋ]- Findly, Ellison Banks (1993). Nur Jahan: Empress of Mughal India. Oxford University Press. ISBN 9780195360608.