ਜ਼ਫਰ ਚੌਧਰੀ
Zafar Ahmad Chaudhry ظفراحمد چودھری | |
|---|---|
| ਤਸਵੀਰ:Air Marshal Zafar Chaudhry.jpg | |
| 1st Chief of Air Staff | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 3 April 1972 – 15 April 1974 | |
| ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | Air-Mshl. A. Rahim Khan |
| ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ACM Zulfiqar Ali Khan |
| Managing-Director of Pakistan International Airlines | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 1971 – 3 April 1972 | |
| ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ | |
| ਜਨਮ | Zafar Ahmad Chaudhry 19 ਅਗਸਤ 1926 Sialkot, Punjab, British India (Present-day in Punjab in Pakistan) |
| ਮੌਤ | 17 ਦਸੰਬਰ 2019 (ਉਮਰ 93) Lahore, Pakistan |
| ਨਾਗਰਿਕਤਾ |  ਪਾਕਿਸਤਾਨ |
| ਛੋਟਾ ਨਾਮ | Chaudhry |
| ਫੌਜੀ ਸੇਵਾ | |
| ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ | ਪਾਕਿਸਤਾਨ |
| ਬ੍ਰਾਂਚ/ਸੇਵਾ |  ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ |
| ਸੇਵਾ ਦੇ ਸਾਲ | 1945–1974 |
| ਰੈਂਕ |   Air marshal |
| ਯੂਨਿਟ | No. 7 Squadron, RIAF (S/No. RIAF. 3095) |
| ਕਮਾਂਡ | Pakistan Air Force Academy PAF Base Sargodha ACAS (Air Operations) No. 38 (Tactical) Wing |
| ਲੜਾਈਆਂ/ਜੰਗਾਂ | Indo-Pakistani war of 1965 Indo-Pakistani war of 1971 |
ਜ਼ਫਰ ਅਹਿਮਦ ਚੌਧਰੀ ( ਉਰਦੂ : ظفر احمد چوہدری; ਜਨਮ: 19 ਅਗਸਤ 1926 – 17 ਦਸੰਬਰ 2019), SQA, ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮਨੁੱਖੀ ਹੱਕ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਏਅਰਲਾਈਨ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ 1972 ਵਿੱਚ ਨਿਯੁਕਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਚੀਫ਼ ਆਫ਼ ਏਅਰ ਸਟਾਫ਼ ਵਜੋਂ 1974 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਅਸਤੀਫ਼ੇ ਤੱਕ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਸੀ।
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ[ਸੋਧੋ]
ਜ਼ਫਰ ਅਹਿਮਦ ਚੌਧਰੀ ਦਾ ਜਨਮ 19 ਅਗਸਤ 1926 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਿਆਲਕੋਟ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮਦੀਆ ਲਹਿਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਇੱਕ ਅਰੇਨ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।[1][2]
ਉਸ ਨੇ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ, ਅਤੇ 1944 ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਡਿਗਰੀ ਨਾਲ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਰਾਇਲ ਇੰਡੀਅਨ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ।[3][4]
ਫੌਜੀ ਖਿਦਮਤ[ਸੋਧੋ]
1945 ਵਿੱਚ, ਚੌਧਰੀ ਨੂੰ ਰਾਇਲ ਇੰਡੀਅਨ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਵਿੱਚ ਪਾਇਲਟ ਅਫ਼ਸਰ ਵਜੋਂ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ 1946 ਵਿੱਚ ਨੰਬਰ 7 ਸਕੁਐਡਰਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ[2] ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ T-6G ਹਾਰਵਰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇੰਸਟ੍ਰਕਟਰ ਵਜੋਂ ਯੋਗਤਾ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ।[5] ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਆਰਮੀ ਦੇ ਜੁਆਇੰਟ ਸਰਵਿਸ ਡਿਫੈਂਸ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਲਈ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸ ਨੇ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਵਿੱਚ ਐਂਡੋਵਰ, ਹੈਂਪਸ਼ਾਇਰ ਵਿੱਚ ਆਰਏਐਫ ਸਟਾਫ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[6] ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪਰਤਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੰਪੀਰੀਅਲ ਡਿਫੈਂਸ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਯੋਗਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[7]
1965 ਵਿੱਚ, ਏਅਰ ਕਮੋਡੋਰ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਏਅਰ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਵਿੱਚ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਏਅਰ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ, ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਕੂ ਹਵਾਈ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲਈ ਸੀ।[8] 1969 ਵਿੱਚ, ਚੌਧਰੀ ਨੂੰ ਪੀਏਐਫ ਸਟੇਸ਼ਨ ਸਰਗੋਧਾ ਦਾ ਸਟੇਸ਼ਨ ਕਮਾਂਡਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[9]
1971 ਵਿੱਚ, ਏਅਰ ਵਾਈਸ-ਮਾਰਸ਼ਲ ਚੌਧਰੀ ਨੂੰ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦਾ ਮੈਨੇਜਿੰਗ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਦਾ ਉਸ ਨੇ 1972 ਤੱਕ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ।[10]
3 ਅਪ੍ਰੈਲ 1972 ਨੂੰ, ਏਅਰ ਮਾਰਸ਼ਲ ਚੌਧਰੀ ਨੂੰ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮੁਖੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੀ ਕਮਾਂਡ ਸੰਭਾਲੀ। 1973 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਏਅਰ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਨੂੰ ਨਾਗਰਿਕ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਅਸਥਿਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਥਿਤ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਕਈ ਸੀਨੀਅਰ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਕੋਰਟ-ਮਾਰਸ਼ਲ ਲਈ ਪੁੱਛ-ਗਿੱਛ ਕਰਨ ਲਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਕੀਤਾ।[11]
ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਨੇ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕ ਸਰਕਾਰ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਵਾਦ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਆਖਰਕਾਰ, ਇਹ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ 'ਤੇ ਫੈਸਲਾ ਉਲਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਜਾਂਚ ਅਣਉਚਿਤ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਖੋਲ੍ਹੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਥਿਤ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨੂੰ 1974 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਫੌਜੀ ਸੇਵਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।[12] ਇਸ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਦਿਆਂ ਹੀ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਮਾਣਯੋਗ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਦਿਆਂ ਤੁਰੰਤ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਅਮੀਰੀ ਲਈ ਨਾ ਜਾਣਿਆ, ਉਸ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਕਾਰਾਂ ਵੇਚਣ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਕੀਤੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਡਬਲਿਊਡਬਲਿਊਐਫ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਬਾਬਰ ਅਲੀ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਿਆ। ਉਹ ਇੱਕ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਅਫ਼ਸਰ ਸੀ ਜੋ ਪੀਪੀਪੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਅਹਿਮਦੀ ਵਿਰੋਧੀ ਭਾਵਨਾ ਵਿੱਚ ਫਸ ਗਿਆ ਸੀ।[13]
ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ[ਸੋਧੋ]
ਚੌਧਰੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੀ ਕਮਾਂਡ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਆਖਰੀ ਏਅਰ ਮਾਰਸ਼ਲ ਸਨ, ਅਤੇ ਜ਼ੁਲਫਿਕਾਰ ਅਲੀ ਖਾਨ, ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਚਾਰ-ਸਿਤਾਰਾ ਜਨਰਲ, ਦੁਆਰਾ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਣੇ ਸਨ।[4] ਆਪਣੀ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਚੌਧਰੀ ਇੱਕ ਕਾਰਕੁਨ ਬਣ ਗਿਆ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪਰਤਿਆ, ਅਤੇ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਕੌਂਸਲ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।[14]
17 ਦਸੰਬਰ 2019 ਨੂੰ, ਚੌਧਰੀ ਦੀ 93 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਲਾਹੌਰ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[15][16]
ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਸਜਾਵਟ[ਸੋਧੋ]
| ਸਿਤਾਰਾ-ਏ-ਕਾਇਦ-ਏ-ਆਜ਼ਮ
(SQA) |
ਤਮਘਾ-ਏ-ਦਿਫਾ
(ਜਨਰਲ ਸਰਵਿਸ ਮੈਡਲ ) |
ਸਿਤਾਰਾ-ਏ-ਹਰਬ 1965 ਦੀ ਜੰਗ
( ਵਾਰ ਸਟਾਰ 1965 ) |
ਤਮਘਾ-ਏ-ਜੰਗ 1965 ਦੀ ਜੰਗ
( ਵਾਰ ਮੈਡਲ 1965 ) |
| ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤਮਘਾ
<i id="mwoA">(ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਮੈਡਲ)</i> 1947 |
ਤਮਘਾ-ਏ-ਜਮਹੂਰੀਆ
( ਗਣਤੰਤਰ ਯਾਦਗਾਰੀ ਮੈਡਲ ) 1956 |
ਯੁੱਧ ਮੈਡਲ
1939-1945 |
ਮਹਾਰਾਣੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ II
ਤਾਜਪੋਸ਼ੀ ਮੈਡਲ (1953) |
ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸਜਾਵਟ[ਸੋਧੋ]
| ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪੁਰਸਕਾਰ | ||
|---|---|---|
 UK</img> UK
|
ਯੁੱਧ ਮੈਡਲ 1939-1945 | </img> |
| UK</img> UK
|
ਮਹਾਰਾਣੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ II ਤਾਜਪੋਸ਼ੀ ਮੈਡਲ | </img> |
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Hussain, Syed Shabbir; Qureshi, M. Tariq (1982). History of the Pakistan Air Force, 1947–1982 (google books) (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ) (1st ed.). Islamabad, Pakistan: ISPR (Pakistan Air Force). p. 217. ISBN 978-0-19-648045-9. Retrieved 15 January 2018.Hussain, Syed Shabbir; Qureshi, M. Tariq (1982). History of the Pakistan Air Force, 1947–1982 (google books) (1st ed.). Islamabad, Pakistan: ISPR (Pakistan Air Force). p. 217. ISBN 978-0-19-648045-9. Retrieved 15 January 2018.
- ↑ 2.0 2.1 Indian Air Force, IAF. "Service Record for Air Marshal Zafar Ahmed Chaudhry 3095 GD(P) at Bharat Rakshak.com". Bharat Rakshak. Indian Air Force Database. Retrieved 15 January 2018.
- ↑ Naqvi, Ashfaque (28 September 2002). "Features: Zafar Ahmad Chaudhry". DAWN.COM. Dawn Newspapers. Retrieved 15 January 2018.
- ↑ 4.0 4.1 Hussain, Syed Shabbir; Qureshi, M. Tariq (1982). History of the Pakistan Air Force, 1947–1982 (google books) (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ) (1st ed.). Islamabad, Pakistan: ISPR (Pakistan Air Force). p. 217. ISBN 978-0-19-648045-9. Retrieved 15 January 2018.
- ↑ Ahmad, S. M. (2001). "Pakistan's Share of Aircraft from Undivided India". A Lucky Pilot: Memoirs of Retired Wing Commander Lanky Ahmad (googleboosk) (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ) (1st ed.). Karachi, Sindh, Pakistan: Ferozsons. pp. 28–29. ISBN 9789690013712. Retrieved 15 January 2018.
- ↑ Ilmi Encyclopaedia of General Knowledge (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Ilmi Kitab Khana. 1979. p. 335. Retrieved 15 January 2018.
- ↑ World Defence Who's who (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Macdonald and Jane's. 1974. p. 38. ISBN 9780356080031.
- ↑ Fricker, John (1979). Battle for Pakistan: The Air War of 1965 (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). I. Allan. p. 122. ISBN 9780711009295.
- ↑ "Shaheen: Journal of the Pakistan Air Force". Shaheen: Journal of the Pakistan Air Force (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 31 (1). Air Headquarters.: 24 1984. Retrieved 15 January 2018.
- ↑ Roadcap, Roy Reginald (1972). World Airline Record (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Roy R. Roadcap & Associates. pp. 134–135. Retrieved 15 January 2018.
- ↑ Khan, Inamul Haque (1999). Memoirs of Insignificance (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Dar-ut-Tazkeer. pp. 95–96.
- ↑ Rizvi, H. (2000). Military, State and Society in Pakistan (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Springer. p. 144. ISBN 9780230599048. Retrieved 15 January 2018.
- ↑ Cloughley, Brian (2016). A History of the Pakistan Army: Wars and Insurrections (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Skyhorse Publishing, Inc. p. 212. ISBN 9781631440397. Retrieved 15 January 2018.
- ↑ "HRCP mourns loss of founder member Air Marshal Zafar Chaudhry". HRCP. 18 December 2019. Retrieved 19 December 2019.
- ↑ "Former PAF chief Zafar Chaudhry passes away". Dawn. 18 December 2019.
- ↑ "Former air chief marshal Zafar Ahmad Chaudhry passes away". Samaa TV. 18 December 2019.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]
- ਏਅਰ ਮਾਰਸ਼ਲ ਜ਼ਫਰ ਚੌਧਰੀ ਦੀ ਬਾਇਓ Archived 2016-11-30 at the Wayback Machine.
- HRCP ਬਾਰੇ Archived 2021-09-20 at the Wayback Machine.