ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਬੇਗਮ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਵਿਦਿਆ ਰਾਣੀ {ਜਨਮ ਦਾ ਨਾਮ: ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਬੇਗਮ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ: Zubeida Begum} (1926 – 26 ਜਨਵਰੀ 1952), ਜੋ ਅਕਸਰ ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਜਾਂ ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਸੀ।

ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]

ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਬੇਗਮ ਸ਼੍ਰੀ ਕਾਸਮਭਾਈ ਮਹਿਤਾ, ਇੱਕ ਬੋਹਰਾ ਮੁਸਲਮਾਨ ਵਪਾਰੀ, ਅਤੇ ਬੰਬਈ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗਾਇਕਾ ਫੈਜ਼ਾ ਬਾਈ ਦੀ ਧੀ ਸੀ।

ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]

ਜਨਮ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸ਼ੀਆ, ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਨੇ 17 ਦਸੰਬਰ 1950 ਨੂੰ ਬੰਬਈ ਵਿੱਚ, ਜੋਧਪੁਰ ਦੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਹਨਵੰਤ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਲਈ ਆਰੀਆ ਸਮਾਜੀ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਵਿਦਿਆ ਰਾਣੀ ਨਾਮ ਰੱਖ ਲਿਆ ਅਤੇ ਜੋਧਪੁਰ ਚਲੀ ਗਈ।[1] ਉਸਨੇ 2 ਅਗਸਤ 1951 ਨੂੰ ਬੰਬਈ ਵਿੱਚ ਜੋੜੇ ਦੇ ਪੁੱਤਰ, ਰਾਓ ਰਾਜਾ ਹੁਕਮ ਸਿੰਘ (ਟੂਟੂ ਬਾਨਾ) ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ।

ਉਸਦੇ ਪਹਿਲੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਖਾਲਿਦ ਮੁਹੰਮਦ ਵੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਆਲੋਚਕ, ਖਾਲਿਦ ਨੇ ਸ਼ਿਆਮ ਬੈਨੇਗਲ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ ਫਿਲਮ ਜ਼ੁਬੈਦਾ (2001) ਲਈ ਸਕ੍ਰੀਨਪਲੇ ਲਿਖਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਉਸਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਸੀ।[2]

ਮੌਤ[ਸੋਧੋ]

ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨਾਲ 26 ਜਨਵਰੀ 1952 ਨੂੰ ਗੋਦਵਾਰ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਮਾਰੀ ਗਈ ਸੀ।[3] ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਟੂਟੂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਜੋਧਪੁਰ ਦੀ ਰਾਜਮਾਤਾ ਨੇ ਕੀਤਾ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਅਜਮੇਰ ਦੇ ਮੇਓ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਨ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਅਲਵਰ ਦੇ ਰਾਓ ਰਾਜਾ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਪੁੱਤਰੀ ਰਾਓ ਰਾਣੀ ਰਾਜੇਸ਼ਵਰੀ ਕੁਮਾਰੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਜੋੜੇ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਪਰੀਕਸ਼ਿਤ ਸਿੰਘ (ਜਨਮ 1974) ਅਤੇ ਇੱਕ ਧੀ, ਜੈਨੰਦਨੀ ਕੰਵਰ (ਜਨਮ 1975) ਸੀ।

17 ਅਪ੍ਰੈਲ 1981 ਨੂੰ ਟੂਟੂ ਦਾ ਸਿਰ ਵੱਢ ਕੇ ਜੋਧਪੁਰ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਪਾਇਆ ਗਿਆ।[4]

ਅੱਜ ਤੱਕ, ਦੰਤਕਥਾਵਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟ ਆਤਮਾ ਮਹਿਲ ਅਤੇ ਮਹਿਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਸਕੂਲ ਨੂੰ ਤੰਗ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸਕੂਲ ਦੇ ਕਈ ਕਮਰਿਆਂ ਨੂੰ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਤਾਲੇ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਨੱਚਣ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "Zubeidaa's secret". The Times of India. 11 July 2003. Retrieved 2014-06-16.
  2. "Shyam Benegal Retrospective". Archived from the original on 3 August 2018. Retrieved 13 February 2009.
  3. "Bombay Chronicle, January 27, 1952". The Bombay Chronicle (Bombay). 27 January 1952. Retrieved 2023-01-09.
  4. Anvar Alikhan (17 January 2001). "The Real Zubeidaa". rediff.com, Movies. Retrieved 2014-06-16.